Anoreksia, Bulumia, Ortoreksia vb. Beslenme Davranış Bozuklukları

Yeme Bozuklukları

Yeme bozuklukları; genellikle ergenlik döneminde, yemek yeme ve beden algısı ile ilgili oluşan korkular sonrası ortaya çıkar. Bazen birey kendini aç bırakır, bazen ise yediklerini çıkarır. Bulumia, anoreksia, ortoreksiya, pika, ruminasyon bozukluğu, yemekten kaçınma, tıkınırcasına yemek yeme ve sınırlı besin alma gibi türleri vardır. Yemek yeme bozukluğunun düzeltilmesi ise bu türlerden hangisinin görüldüğüne göre değişir.

Yeme Bozukluklarının Nedenleri Nelerdir?

Yeme bozuklukları psikolojik, biyolojik ve çevresel faktörlere bağlı olarak gelişmektedir. Bulumia nervozada beden algısı, kendi ile ilgili olan olumsuz düşünceler, sık sık yapılan diyetler ve erken çocukluktaki kilolu olma etkili iken, anoreksiya nervozda ise genetik duyarlılık, dirençli olma hali, mükemmeliyetçilik, modern toplumun dayattığı zayıflığın başarı ve güzellikle eşlenmesi gibi etkenler söz konusudur.

Bulumia

Bireyin tıkınırcasına yeme (binge eating) ve aşırı yemek yeme isteği, yemek yerken kontrolü kaybetmesi, kendini durduramaması nedeniyle daha sonra bağırsakları ve mideyi boşatma girişiminde bulunmasıdır. Bunun için birey kendini kusturmaya çalışır. Birey tıkınırcasına yemek yedikten sonra diyet ürünleri kullanıp, kendini aç bırakabilir.

Bulumianın Belirtileri Nelerdir?

Devamlı yemek yemeyi düşünme, yemek yerken kontrolü kaybetme, diyet ürünleri kullanma, toplum içerisinde yemek yememe, yemek sonrası yediklerini çıkarmak için sık sık banyo veya tuvalete gitme, derideki şişme ve yaralardır. Kişi kendinden memnun değildir. Bulumia sonrası kişilik bozuklukları, kaygı ve depresyon gibi olumsuz duygular, intihar düşüncesi ve davranışları da ortaya çıkabilmektedir.

Anoreksiya

Kilo almaktan korkma, zayıf olma isteğinden kaynaklanır. Genellikle ergenlikte, kızlarda 12-13 yaşında adet görme ile birlikte başlar, bazı durumlarda ergenliğin ilerleyen zamanlarında da görülebilir.

Anoreksiya Belirtileri Nelerdir?

Yerinde duramama, yorgunluk, uyuyamama, deride renk değişimi, adet görememe, baygınlık hissi, saç dökülmesi, ağız ve diş sorunları, kabızlık ve ishal gibi belirtileri vardır ve genelde erkeklere oranla kadınlarda daha sık görülür.

Kişi, öğün atlar, yemek yemeyi reddeder, yemek yedikten sonra kendini kusturur, toplum içinde yemek yemez. Kişinin yemek yememe isteğine depresyon, kaygı, kişilik bozuklukları, kendine zarar verme ve intihar düşünceleri de eşlik eder.

Ortoreksiya

Doğru ve sağlıklı beslenme takıntısı olarak adlandırılan bir yeme bozukluğudur. Ortoreksiya, kilo verme isteğinden ziyade sağlıklı beslenme takıntısıdır. Bu takıntı nedeniyle bazı besin gruplarından (şeker, glüten, tuz, et, süt ürünleri vb.) uzak durulur. Uzun vadede vitamin ve mineral eksikliklerine, kadınlarda hormonal dengelerin bozulması sonucu adet kesilmesine sebep olabilmektedir.

Belirtiler, sağlıklı beslenmeyi takıntı haline getirme, bir takım yiyeceklerden sağlık nedeniyle korkma, dışarıda yemek yemekten çekinme şeklinde seyreder.

Pika (Pica)

Kül, taş, kil, kum, dışkı, saç ve yapıştırıcı gibi besin değeri olmayan ve yiyilmeyecek şeyleri yeme durumudur. Özellikle hamilelikte aşerme olarak görülebilir. Genellikle demir eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.

Yemek Yeme Bozukluklarına Müdahale

Yeme bozukluğu tedavileri bozukluğun türü ve belirtisine göre değişir ve kişiye göre plan hazırlanır. Tedavide öncelikli amaç yemek yeme örüntüsünü düzene koymaktır. Kişinin beden algısı ve kilo alımı davranışı araştırılır, duygu-düşünce ve davranış arasındaki bağ kurulur. Daha sonra kişinin bedenine yönelik olumlu bir imaj oluşturmak hedeflenir. Bu esnada Bilişsel Davranışçı Terapi tercih edilir. Tedavinin başarısı ve işlevselliği için aile ile birlikte hareket etmekte yarar vardır. Duygusal belirtileri hafifletmek için medikal tedaviler de uygulanmaktadır.

Beslenme ve Diyet Birim Doktorları

Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Beslenme ve Diyet birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.

Diğer Beslenme ve Diyet Konuları

Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Beslenme ve Diyet Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.