Anasayfa Tıbbi Birimler Kalp ve Damar Cerrahisi Karotis Arter (Şah Damarı) Darlıklarının Cerrahi Tedavisi
Karotis Arter (Şah Damarı) Darlıklarının Cerrahi Tedavisi

Karotis Arter (Şah Damarı) Darlıklarının Cerrahi Tedavisi

Karotis arterler, boynun her iki tarafında bulunan ve halk arasında ‘şah damarı’ olarak bilinen atardamarlardır. Karotis arterler, iç ve dış karotis arterler olarak iki ana daldan oluşur. İç karotis arterler, kalpten gelen oksijence zengin kanı beyne ileten 4 ana damardan ikisini oluşturur. Dış karotis arterler ise, yüz, boyun ve saçlı deriyi besleyen damarlardır. Karotis arterlerde zamana bağlı olarak ortaya çıkan tıkanmalar sonrası karotis arter hastalıkları ortaya çıkmaktadır.

Karotis Arter Darlığı Nedir?

Karotis arterlerin iç kısmında yağ içeriği yüksek yapılanmaların (plak) gelişmesiyle ortaya çıkan iç duvar daralmasına karotis arter darlığı denilmektedir. Bu hastalık nedeniyle darlık oluşan bölgelerde kolay bir şekilde pıhtılaşmalar oluşur ve bunun sonucunda da ciddi ve hayati durumlar ortaya çıkabilir. Bu pıhtılaşmaların karotis arterden kopup beyin içindeki daha küçük arterleri tıkamasıyla da felç yaşanabilmektedir. Karotis arter darlığının felç riskini artırdığı durumlar ise;

  • Yağ içeriği yüksek plakların büyümesi ve damar daralması sonrası beyne giden kan azalır. Bunun sonucunda inme (felç) görülebilir.
  • Plaklı yapılar arter duvarında deformasyon yaparak kan pıhtısı oluşturabilir. Bu pıhtılar beyne giden küçük arterleri aniden tıkar, beyindeki kan akışı engellenince inme riski artar.
  • Arterde oluşan pıhtılar kopup kan dolaşımına karışır ve ardından beyne giden küçük arterlerde tıkanma yaşanır. Beyne kan akışı engellendiği için inme yaşanabilir.

Karotis Arter Darlığı Nedenleri Nelerdir?

Karotis arter damar duvarlarında meydana gelen hasarlar sonrası karotis arter hastalıkları ortaya çıkar.

  • Yaş ilerlemesi
  • Kanda trigliserid ve LDL seviyelerin yükselmesi
  • Sigara kullanımı
  • İnsülin direnci
  • Hipertansiyon
  • Diyabet kaynaklı kanda şeker miktarı yüksekliği
  • Hareketsiz yaşam
  • Hava kirliliği
  • Sağlıksız beslenme
  • Obezite
  • Genetik faktörler
  • Bazı enfeksiyonlar karotis arter hastalıklarına neden olabilmektedir.

Karotis Arter Darlığı Belirtileri Nelerdir?

Karotis arter hastalıkları, arter daralıp pıhtı veya tıkanma oluşuncaya kadar belirtilerini göstermez. Belirtileri uzun süren bir hastalıktır. Belirtileri ise geçici iskemik atak veya inme (felç) ile ortaya çıkmaktadır.

Geçici iskemik atak veya inme (felç) belirtileri ise şöyledir;

  • Ani ve şiddetli baş ağrısı
  • Baş dönmesi veya dengeyi sağlayamama
  • Görme bozuklukları
  • Konuşmakta zorlanma
  • Anlama ve algılamada zorlanma
  • Yüz, kol veya bacaklarda ani güçsüzlük veya uyuşukluk halidir.

Karotis arter hastalığı kaynaklı inmelere erken müdahale tedavi açısından önemlidir. Olay sonrası 4 saat içerisinde tıkanmış damar açılırsa tam iyileşme oranı artmaktadır.

Karotis Arter Darlığı Teşhis ve Tanısı Nasıl Konulur?

  • Hastanın tıbbi geçmişi değerlendirilir, geçici iskemik atak veya inme semptomları olup olmadığına bakılır.
  • Hastanın ayrıntılı fiziki ve nörolojik muayenesi yapılır.
  • Karotis ultrasonografisi, karotis anjiografi, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans anjiyografi (MR) gibi testler uygulanır.

Karotis Arter Darlığı Tedavi Seçenekleri

Karotis arter hastalıklarının tedavisi üç şekilde yapılmaktadır. Bunlar;

  • Yaşam tarzı değişikliği
  • İlaç tedavisi
  • Cerrahi tedavidir.

Yaşam Tarzı Değişikliği

Kişi beslenme alışkanlıklarını değiştirip, fiziksel aktivitelerini artırır. İdeal kiloyu korumak önemlidir. Kolestrol seviyesi uygun sınırlarda tutulmalı, yüksek kan basıncı gelişimiyle bu tür hastalıklar önlenmelidir.

İlaç Tedavisi

Nöroloji uzmanları tarafından bu tedavi sürdürülür. Bu hastalık için temel risk faktörü olan diyabet, hipertansiyon, kalp hastalığı ve obezite kontrol altına alınmalı, bunun için ilgili branşlardaki hekimlerle konsültasyon yapılmalıdır. Bunun yanında kan sulandırıcı ve pıhtılaşmayı önleyici ilaçlar da kullanılmalıdır.

Cerrahi Tedavi

Karotis arter hastalıklarına karşı en sık tercih edilen cerrahi yöntem karotis endarterektomisidir. Bu yöntemde, tıkanmaya neden olan plak damar duvarından çıkarılır. Damarın durumuna göre yama kullanımına karar verildikten sonra kapatma işlemi yapılır.

Karotis Arter Hastalıkları Sıkça Sorulan Sorular

Karotis Arter Hastalıklarından Kimler Etkilenir?

Karotis arter darlığı genelde ileri yaş insanlarda görülür. 75 yaş altında ise erkekler kadınlara oranla daha fazla risk taşır. Yüksek kolestrolü ve yüksek tansiyonu olanlar, sigara içenlerde risk sekiz kat daha fazladır.

Beyne giden diğer damarlarda da darlık ve tıkanıklıklar olması, hastanın daha önce de inme yaşamış olması, şeker hastalığı bulunması ve yüksek kan basıncı gibi durumlar riski artırmaktadır.

Kan akımının kritik düzeyin altına inmesi durumunda beyin ihtiyaç duyduğu oksijen ve besini alamaz. Bunun sonucunda da kalıcı inme ve beyin hasarı oluşabilir.

Damar açıcı bitki ve gıdaların tüketimine özen gösterilmelidir. Özellikle de yulaf ezmesi, kepekli tahıl, fasulye tüketilmelidir. Yüksek lif bulunan gıdalar kötü kolestrolü düşürür, bunun sonucunda da damar tıkanıkları ortadan kalkar.

Şah damarı ameliyatları genelde 1 saat civarında sürmektedir.

Kalp Damar Cerrahisi Birim Doktorları

Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Kalp Damar Cerrahisi birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.

Diğer Kalp ve Damar Cerrahisi Hastalıkları

Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.

Online İşlemler