Beyin damarlarında ortaya çıkan damar daralması, tıkanması veya yırtılarak kanın damar dışına çıkması sonucu yaşanan hastalıklara serebrovasküler hastalıklar denilmektedir. Halk arasında ‘inme’ ve ‘felç’ olarak da bilinmektedir. Hastanın hayat konforunu olumsuz etkileyen serebrovasküler hastalıklar, insan ölüm nedenleri arasında da üçüncü sırada yer almaktadır.
Serebrovasküler hastalıkların oluşumunda genetik faktörler ve yaşam tarzının etkilidir. Yaş, cinsiyet ve genetik değiştirilemeyen faktörler olarak öne çıkarken; sigara, alkol ve durağan yaşam tarzı da değiştirilebilir risk faktörleridir. Erkeklerde daha çok ortaya çıkan serebrovasküler hastalıklar, ileri yaşlarda görülmesi durumunda ciddi riskler doğurabilmektedir.
Serebrovasküler hastalıklar iki ana grupta incelenmektedir.
Beyni besleyen damarların tıkanmasıyla ortaya çıkan hastalıklardır. En çok görülen iskemik serebrovasküler hastalık çeşidi inmedir. Yağ, kolesterol, kalsiyum, kan hücreleri ve diğer maddelerden oluşan plaklar atardamarlarda birikip damarı daraltır. Buradaki ani bir kan pıhtılaşması da iskemik inmeye neden olur.
Beyni besleyen damarların yırtılmasıyla ortaya çıkan hastalıklardır. İskemik inmeye göre daha az görülmesine rağmen ölümcül olma riski daha fazladır. Damar yırtılmaları büyük oranda ani tansiyon yükselmelerinden kaynaklanır ve zayıflamış kan damarı yırtıldığında ortaya çıkmaktadır. Hemorajik serebrovasküler hastalıkların bir diğer nedeni de anevrizmalar ve arteriovenöz malformasyonlardır.
Serebrovasküler hastalıkların ortaya çıkmasında çok sayıda neden vardır. Bunlar;
Beynin etkilenen bölgesine bağlı olarak farklı nörolojik bulgular ortaya çıkmaktadır. Bunlar;
Hasarın durumu ve hızlı müdahaleye göre değişmektedir. İlk 4,5-6 saatlik dönemde beyin hücreleri ölmeden yapılacak müdahaleler çok önemlidir. Bu dönemde damar içi pıhtı eritici ilaçlar veya pıhtının çıkarılması ile nörolojik bulguları geriye döndürmek mümkündür. Bunun yanında ilk 6 aylık rehabilitasyon süreci çok önemlidir. İyileşmenin yüzde 50’sine bu dönemde ulaşılmaktadır. Hastada ilk yıl hızlı bir düzelme yaşanır ve inmede kısmi veya tamamen düzelme görülmektedir. Süreç ilerledikçe düzelme oranı da düşmektedir.
İlaçlarla serebrovasküler hastalıkların tedavisi mümkündür. Bu ilaçlar kan akışkanlığını düzenleyerek beyin ödemini çözmektedir.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Nöroloji birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Diğer Nöroloji HastalıklarıÖzel Adana Ortadoğu Hastanesi Nöroloji Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.