Cinsel gelişim, bebeklikte başlayıp ergenlik döneminde zirveye çıkar. Çocuğun kız mı erkek mi olduğu bilinci iki yaş civarında ortaya çıkarken, 3 yaş ile birlikte de cinsel konularla ilgilenmeye başlar. Bu süreçte çocuklar birbirlerinin cinsel organlarını merak ederler. Oyunlarda anne-baba rolleri benimsenmeye başlanır. Bu süreçte erkek çocuklar babalarına, kız çocukları da annelerine özenmeye başlar.
Çocuklarda cinsel gelişim, bebeklik döneminden başlayan ve ergenlik döneminde zirveye çıkan bir süreçtir. Bu süreçte bedene yönelik farkındalık geliştir, çocuk kendini tanımaya başlar. Çocuk cinsiyetini tanıma sürecinde bedeniyle ilişki kurar, karşı cinse yönelik tutumları öğrenir. Kişinin cinsel gelişim döneminde yaşadıkları, onun cinselliğe dair tavır ve davranışlarını etkileyeceğinden dolayı anne ve babanın da çocuğun cinsel gelişim sürecinin farkında olması gereklidir. Bu dönemde yaşanabilecek sorunlara karşı farkındalık kazanmak, sorunların çözümü konusunda önemlidir.
Cinsel gelişim; çocukların kadın ve erkek rollerini tanıdığı ve bedenlerini tanıdığı dönemdir. Gelişme çağındaki çocuklar, her konuda anne ve babalarını örnek alır ve onları taklit ederler. Ancak anne ve baba, çocuğun cinsel gelişimini etkileyen tek etken değildir. Çevresel etkenler ve çocuğun hormonal gelişimi de cinsel gelişimde etkili olur. Film, dizi ve reklamlardaki cinsiyet rolleri, çocuğun bilinçaltına işler. Çocuk, rol modellerinin bakış açısını ve cinsiyet algısını taklit yoluyla kendi cinsel gelişim sürecine dahil eder.
Okul ve yakın çevresi de çocuğun cinsel gelişiminde önemli role sahiptir. Çocuk, arkadaşlarıyla oyun oynarken onların da cinsel algılarını değerlendirir ve bazen taklit ederek cinsel kimlikler konusunda yargılara varır.
Cinsel gelişim, hayatın oldukça erken dönemlerinde başlar. Bebeklerdeki emme refleksi, alınan ilk haz şeklinde tanımlanır. Meme emme davranışı, amaca yönelik yapılan ilk harekettir, bunu parmak emme izler. Emme ve cinsel organının farkına varmak, bebeklik döneminde cinsel gelişimin başladığını gösteren davranışlardır.
4-5 yaş dönemdeki çocuklar, “ödipal çatışma” denilen bir dönemden geçer. Erkek çocuklar anneye; kız çocuklar ise babaya daha yakın hisseder. Bu düşkünlük, diğer ebeveyni dışlamaya kadar gidebilir. Bu dönemde çocuklar kendi cinsiyet kimliklerini ebeveynleri aracılığıyla tanımlar.
Okul çağı, çocuklar için cinsiyet tanımlarının netleştiği dönemdir. Okul çağındaki çocuklar, çoğunlukla kendi cinsiyetlerindeki çocuklarla arkadaşlık yapar; renk ve sembolleri kendi cinsiyetleriyle bağdaştırır. Okul çağındaki çocuklarda cinsel merak artar, cinsel içerikli konuşmalar yapmak isterler. Karşı cinsin cinsel organına merak duyar, öpüşme gibi deneyimler yaşamak isteyebilir. Bu durum normaldir ve ailenin çocuğu ayıplamak ya da utandırmak yerine, doğru şekilde bilgilendirmesi gerekir.
Ergenlik döneminde olan gençler, ayna karşısında çok fazla zaman geçirir. Vücutlarındaki değişimler, psikolojik durumlarına da yansır. Mastürbasyon ve cinselliği keşfetme süreci, bu dönemde cinsel gelişimde önemli bir yer tutar.
Cinsel gelişim süreci her çocukta farklılık gösterir. Bu dönemde en çok görülen sorunlar; cinsel yönden erken uyarılma ve ergenlikte ortaya çıkması beklenen cinsel gelişimin daha erken başlamasıdır. Cinsel gelişim sürecindeki sorunlar, çocuğun kendini farklı hissetmesine ve sosyal ilişkilerinde sorunlara yol açabilir. Ailelerin çocuklarına cinsel gelişim dönemiyle ilgili bilgi vermesi ve onunla iyi bir iletişim kurması, sorunların aşılmasında önemlidir.
Aile, bu konuda nasıl davranacağını, çocukla nasıl iletişim kurabileceğini bilemiyorsa profesyonel destek alarak, çocuğun yaşadığı sorunları aşmasına yardımcı olmalıdır.
Bütün gelişim evrelerinde olduğu gibi cinsel gelişim evresi de ailede başlar. Cinsellik ile ilgili paylaşımlarda doğallık büyük bir önem arz eder. Geleneksel toplumlarda cinsellikle ilgili konular üzerinde kısıtlayıcı bir tutum sergilemek yaygındır. Yazılı veya görsel medyada ise cinsel içerikler adeta bir bombardıman gibi yer almaktadır. Çocuklar ve ergenler bu ikilem karşısında çelişki ve kafa karışıklığı yaşayabilirler.
Anne ve baba, çocuğun sağlıklı bir cinsel kimlik kazanabilmesi için doğru bir cinsel eğitim almasını sağlamalıdır. Cinsel gelişim dönemlerinin sağlıklı biçimde ele alınması, çocuğun duygusal farkındalık kazanabilmesi, özgüven ve özsaygı sahibi olması ve kendini ifade edebilme becerileri kazanması için önemlidir. Anne ve baba esnek ve sağlıklı iletişim kurarak çocuğu bilgilendirmeli, bilinçlendirmelidir.
Çocuk ve ergenlerde cinsel gelişim sürecinde anne ve babanın temel görevi doğru bilgi sağlamak ve rol model olduklarının bilincinde hareket ederek doğru yaklaşımlar sergilemektedir. Çocukların ve ergenlerin kendi kimliklerini keşfedip tanımaları, bedensel değişimler karşısında korkuya kapılmayıp hazırlıklı olması için ailede başlayan, doğru bir cinsellik eğitimi gerekir.
Çocuk ve ergenlerde cinsel gelişime ilişkin problemlere tanı konulabilmesi için aileden alınacak kapsamlı öyküye gereksinim duyulur. Cinsel gelişimle ilgili tanı bu değerlendirmelerin ardından çocuk ve ergen psikiyatrisi üzerine uzmanlaşmış bir hekim tarafından konulur. Sonrasında tanıya göre tedavi planlamasına geçilir.
Cinsel gelişim problemlerinin tedavisinde hekim ve ailenin işbirliği içerisinde yol alması gerekir. Ailenin tutumu ve sürece sağladıkları katkı büyük önem arz eder. Bu yüzden çocuk ve ergenlerde cinsel gelişim sorunlarına karşı aile desteği çocuklar için büyük bir ihtiyaçtır.
Cinsel gelişim sorunlarının tedavisinde çocuk merkezli oyun terapilerinden, EMDR yönteminden, şema terapisinden ve bilişsel davranışçı terapi uygulamalarından faydalanılmaktadır. En doğru tedavi planlamasını psikiyatr, kapsamlı değerlendirmelerin sonucunda yapar.
Ergen ve çocuklarda cinsel gelişim problemleri konusunda dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri de doğru tanı koyulmasıdır. Bunun yanı sıra anne ve baba cinsel eğitim hakkında doğru şekilde bilgilendirilmelidir. Erken tanı konulması, tedavinin başarısını da etkilemektedir. Cinsel gelişim problemlerinden kaynaklanan farklı patolojilerin önlenmesi de erken tanı ile mümkündür.
Çocuklarda cinsel gelişimde en önemli etken anne ve babadır. Çocuklar, her konuda anne ve babalarını örnek alır ve onları taklit ederler. Çevresel etkenler ve çocuğun hormonal gelişimi de cinsel gelişimde etkili faktörlerdir.
Cinsel gelişim döneminde en sık görülen sorunlar; cinsel yönden erken uyarılma ve ergenlikte ortaya çıkması beklenen cinsel gelişimin daha erken başlamasıdır.
Cinsel gelişim döneminde yaşanan sorunları aşmak için ailelerin çocuklarına bu süreçle ilgili bilgi vermesi ve onunla iyi bir iletişim kurması gereklidir. Aile, nasıl davranacağını bilemiyorsa profesyonel destek almaktan kaçınmamalıdır.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Çocuk ve Ergen Psikiyatri birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Doktor güncelleniyor.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatri Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Adres
Ziyapaşa Mah. 67055 Sokak No: 1 Seyhan / ADANA
Poliklinik Saatleri
Hafta İçi: 09:00 - 17:30
Güçlü hekim kadrosu ve üst düzey teknoloji ile donatılmış Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde sağlığınıza kavuşup yaşam kalitenizi artırabilirsiniz. Sağlıklı yarınlar için Özel Adana Ortadoğu Hastanesi!
içeriği görüntüleNot: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz
