Akciğer hava kistleri, hastanın akciğerinde kalıcı değişikliklere neden olabilen son derece tehlikeli bir durumdur. Bronşlar (Hava boşlukları) genişler ve akciğerin verimli şekilde oksijen ve karbondioksit alışverişinde bulunmasına engel olur.
Hava akımı engellendiği için bedenin geri kalanında kullanılabilen oksijen seviyesi de azalmaktadır. Ciddi seviyede amfizem hastalarında akciğerin fonksiyonları zaten tehlike altında olduğu için çökmüş bir akciğer onlar için yaşamsal tehdit haline gelir.
Büllöz Afizem olarak da adlandırılan hava kistleri içerisi hava veya sıvı ile dolu ve kabarcığa benzeyen bir yapısı olan boşluklardır. Büller akciğerin üst kısımlarında oluşur ve büyür. Çoğunlukla göğüsün bir yanının üçte birlik bir alanına yayılmaktadır.
Bazı durumlarda 10 ila 15 santimetre büyüklüğüne kadar erişebilen büller, iltihaplandıkları veya yırtıldıkları durumlarda kişinin akciğer fonksiyonlarını bozar.
Hava keselerinin yer aldığı akciğerlerde gaz alışverişi temizliği sağlayan unsurdur. Bu yapılamazsa eğer keseler akciğer üzerine baskı uygular. Bu da zaman içerisinde hastanın solunum güçlüğü çekmesine ve nefes darlığı şikayetleri yaşamasına neden olur.
Akciğerlerin oksijen ve karbondioksit alışverişi yapabilmelerini sağlayan ve alveol olarak adlandırılan hava keseleri mevcuttur. Amfizem hastalığı bu alveollerin zarar görmesine ve neticesinde de akciğer dokusunun ciddi hasar almasına neden olur.
Bu hasarın sonucunda ortaya çıkan hasar görmüş alveoller, büllöz amfizemi yani akciğer hava kistleri olarak isimlendirilir. Alveol duvarlarının yıkılması ile ortaya çıkan ve bül olarak isimlendirilen büyük hava keseleri (hava kistleri) akciğerlerin birinde ya da her ikisinde aynı anda meydana gelebilir.
Bununla birlikte akciğerlerden birinde oluşan hava kisti, diğer akciğerin genişlemesini sekteye uğratır. Bunun sonucunda da her iki akciğerde birden solunum güçlüğü yaşanır.
Akciğer hava kistleri yani büller, kimi zaman bir veya daha fazla sayıda fakat küçük, kimi zamansa büyük ve tek bir bül olarak karşımıza çıkabilirler. Büllerin varlığı insan bedeninde şu semptomların oluşmasına neden olur:
Tüm bunların dışında hava kistlerinin yani büllerin neden olabileceği bazı komplikasyonlar da vardır. Bunlar:
Akciğerlerde hava kistlerinin oluşmasının ana nedeni kişinin sigara veya diğer tütün ürünlerini tüketmesidir. Bunun haricinde karaciğerde üretilip ardından da kan dolaşımına aktarılan Alfa 1 antiripsin isimli proteinin eksikliği de benzer sonuçlar doğurabilmektedir.
Tüm bunların yanı sıra bazı genetik bozukluklar da akciğerlerde bül gelişiminin önünü açabilir.
Akciğer Hava Kistlerinin tedavisinde ilk olarak hava akışına yardımcı olmak için hava yolları genişletilir. Bunun yanı sıra hava yollarında meydana gelen iltihabı iyileştirerek hastanın yaşadığı nefes darlığı şikayeti hafifletilir. Bu etkiyi sağlayabilmek için inhale ilaçlar kullanılır. Hastanın oksijen doygunluk seviyesi düşük kalırsa hastanın solunum işlevini desteklemek adına oksijen desteği sağlanması gerekir.
Diğer taraftan kişinin akciğerlerinde meydana gelen hava kistleri aşırı büyükse ve kişiyi komplikasyonlara karşı savunmasız bırakıyorsa cerrahi tedavi seçenekleri devreye sokulabilir. Bu doğrultuda oluşabilecek komplikasyonlar:
Cerrahi tedavide amaç hava kistinin çıkartılmasıdır. Bu operasyona bülektomi ismi verilir. Hava kistlerine eşlik eden bir amfizemi durumu varsa bunun etkilediği dokunun da bir bölümü çıkartılabilir.
Bülektomi operasyonu bir nevi akciğerin hacmini küçültme operasyonudur. Akciğerin ciddi seviyelerde hasar gördüğü vakalarda bu operasyon ile hastanın solunumu daha kolay hale getirilir.
Ancak şiddetli seviyede amfizemi bulunan hastalarda bronoskopik akciğer hacim küçültme operasyonu tercih edilir. Bu ameliyat minimal invaziv bir operasyondur.
Tedavi seçeneklerine karar verilmeden önce bilgisayarlı tomografi veya göğüs röntgeni gibi görüntüleme tetkiklerine başvurulur. Kesin tanı koyulur. Hastanın akciğerlerinin performansı hakkında fikir edinebilmek için solunum fonksiyon testleri yapılır.
Akciğerlerin iyi çalışıp çalışmadığını gösteren bu test sayesinde oksijen ve karbondioksit emilimi, salınımı, akış oranları, akciğerin hacmi ve kapasitesi hakkında detaylı bilgi sahibi oluruz.
Hava kisti bulunan hastalarda, ameliyat öncesi solunum kapasitesi beklenen normal seviyelerin dörtte birine, hatta beşte birine kadar düşebilir. Bunun yanı sıra, bu kistler kendiliğinden patlayabilir veya iltihaplanarak istenmeyen komplikasyonlara yol açabilir. Kistin patlaması, pnömotoraks olarak bilinen ve akciğerin büzüşmesiyle sonuçlanan ciddi bir duruma neden olabilir. Bu sorun, hastanın genel sağlık durumunu önemli ölçüde tehlikeye atabilir.
Akciğer kisti ile hava kisti (bül) arasındaki farklar önemli bir şekilde birbirinden ayrılır. Akciğer kisti, içi sıvı ile dolmuş olan bir yapıdır ve genellikle ekinokok adlı parazitin neden olduğu bir hastalık sonucu ortaya çıkar. Bu parazit, etçil hayvanlardan insanlara bulaşır ve akciğerlerde sıvı dolu kesecikler meydana getirir. Diğer taraftan, hava kisti ise içinde hava bulunan bir kist olup, genellikle akciğerlerdeki hava yollarındaki genişlemeler nedeniyle oluşur. Bu iki kist türü, içerikleri ve oluşum sebepleri açısından farklılık gösterir.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Göğüs Cerrahisi birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Diğer Göğüs Cerahi HizmetleriÖzel Adana Ortadoğu Hastanesi Göğüs Hastalıkları Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.