İnsan kalbinde kan dolaşımın doğru bir şekilde iletilmesi için dört tane kapak bulunur. Bu kapakçıklar gün içerisinde hiç dinlenmeden açılıp kapanarak kan iletimini sağlar. Bu kapakların darlığı ya da yetersiz çalışma nedeniyle çeşitli sağlık sorunları oluşur.
Kalp kapaklarında yaşanan sağlık sorunları ilaç ve cerrahi yöntemlerle tamir ve tedavi edilmektedir. Kalp kapaklarındaki problemler EKG, Anjiyo ve EKO gibi tetkiklerle tespit edilip tedavisine karar verilir. Problemin tedavisinde ilaç yetersiz gelirse cerrahi yöntemler tercih edilir.
İnsan kalbi dört odacıktan oluşur. Kalp kapakları da bu odacıklardaki kan akışını sağlıklı bir şekilde yönlendiren, her kalp atımında açılıp kapanan yapılardır. Kalpde dört adet kapakçık vardır. Bunlar; mitral, aort, triküspit ve pulmoner kapaktır. Bu kapakçıklarında herhangi bir sorun yaşandığında kan akışı sağlıklı bir şekilde olmaz ve kalp kapak hastalıkları ortaya çıkar.
Kalp kapak hastalıkları birçok nedenden kaynaklanabilir. Doğumsal nedenlerin yanı sıra;
Kalp kapak hastalıklarının belirtileri kişiden kişiye ve hastalıktan hastalığa göre değişebilmektedir. Bazı kalp kapak hastalıklarında çarpıntı görülebilirken, bazılarında ise felç oluşabilir. Kalp kapak hastalıkları belirtileri ise;
Kalp kapak hastalıkları, kapakçıkların daralması yada yetersiz kalması sonrası ortaya çıkar. Yani ya kapak dar olduğu için kan akışı rahat olmaz ya da kapaktaki yetersizlik nedeniyle kan gittiği yerden geriye doğru kaçar. Bu da kalbi yorar. Kalp kapak hastalıkları ise;
Doğuştan aort kapağının üç yerine iki yaprakçık şeklinde olması veya kapakçıklarda gelişen kireçlenmeye bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.
Aort anevrizmaları, travma, kardiyomiyopati, bağ dokusu gibi ciddi kalp hastalıkları sonrası ortaya çıkmaktadır. Kalp yetmezliğinde, kalp atımı sonrası kan geriye, sol ventrikül içine döner.
Kalp kapak hastalıkları arasında en çok görülendir. Bu hastalıkta, kan sol atriumdan sol ventriküle geçemediği için kan akışı engellenir. Bu tür durumlarda hastada yoğun bir şekilde nefes darlığı ve kalp çarpıntısı şikâyeti görülür. Emboli riski artar, kalp yetmezliği görülebilir.
Mitral kapak yetmezliği durumunda kan ileriye gidemeyip tekrar sol kulakçığa geri kaçar. Kalpte aşırı yüklenme olduğu için sol kulakçık ileriye doğru genişler. Tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına neden olur.
Mitral kapak prolapsusu, çok nadir görülen bir kalp kapak rahatsızlığıdır. En sık görülen belirtisi ritim problemleridir. Çoğunlukla kadınlarda görülmektedir. İlaçla tedavi edilebilmektedir.
Kalp kapak onarımı kapsamında çeşitli tedaviler yapılır. Bu kapsamda; ya kapak yapısını destekleyen dokular yerleştirilir ya kapak dokusu kesilip tamir edilerek daha iyi kapanması sağlanır ya da yapışmış yaprakçıklar serbestleştirilir.
Mitral kapaklar daha çok tamir edilebilirken, aort ve pulmoner kapaklar ise daha çok değiştirilmek zorundadır.
Daralmış kapaklar ise ‘balon valvüloplasti’ yöntemi ile tedavi edilir. Balon valvüloplasti, özellikle de mitral kapakçığı olan hastalarda etkili bir tedavidir.
Kalp kapak hastalıklarında sıklıkla tercih edilen bir yöntemdir. Bu tedavide, hasta olan kapakçık çıkarılıp yerine mekanik veya biyolojik kapak konulmaktadır.
Biyolojik kapaklar, sığır, domuz veya insan dokusundan yapılmaktadır. Yaklaşık olarak 10-15 yıl ömrü vardır. Bu süre sonunda değiştirilmesi gerektiği için genç hastalarda tercih edilmemektedir.
Mekanik kapaklar ise ömür boyu kullanılabilmektedir. Ancak kan sulandırıcı ilaçlar kullanılması gerekir. Kan sulandırıcı ilaçlar kullanılmaması durumunda mekanik kapaklar pıhtı ile tıkanır ve bunun sonunda da felç oluşabilir.
Aort kapağı değişimlerinde ise hastanın kendi kalp zarından yapılan kalp kapağı kullanılabilmektedir. Ozaki prosedürü de denilen bu yöntemde hastanın kan sulandırıcı almasına gerek duyulmaz. Bu yöntem sonrası kapakta pıhtılaşma problemleri genelde görülmez.
Büyük kan damarlarının içerisinden geçirilen klipsler veya kateterler yardımı ile kapakların onarımı veya değiştirilmesidir. Mitral kapakta kaçak olması durumunda mitra klip yöntemi kullanılır. Bu yöntemde; kapakçıklar uçlarından bir mandal ile tutturularak kanın geriye kaçmasının önüne geçilmektedir.
Kateter yolu ile kasık damarlarından girilip aort kapak seviyesine kadar ilerlenir. Kapak düzeyinde balon şişirilip etrafındaki kapağın açılması ve eski kapağın içine yerleştirilmesi yapılır. Daha sonra balon söndürülüp kateter ile birlikte geri çekilerek yeni kapak yerine yerleştirilir.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Kalp Damar Cerrahisi birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.