Bebek anne karnındayken genetik faktörler ve sigara, alkol, kullanılan ilaçlar gibi çeşitli çevresel faktörlerin etkisiyle yarık dudak-damak vakaları görülmektedir. Halk arasında ‘tavşan dudak’ olarak bilinen bu vakalar, dünya genelinde her 1000 doğumda bir görülmektedir. Bu oran genetik ve çevresel faktörlere bağlı olarak değişmektedir. Vakalarda, çocukların %46’sında dudak ve damak yarığı birlikte bulunur. %33’ünde sadece damak, %21’inde ise sadece dudak yarığı bulunmaktadır. Tek taraflı yarık vakaları ise çift taraflıya oranla 9 kat daha fazladır.
Dudak ve damak, bebek anne karnındayken yüzün her iki yanındaki karşılıklı öncü yapıların birleşmesiyle oluşur. Bu yapılar; genetik faktörler ve çevresel faktörlerin (sigara, alkol, ilaç kullanımı, kızamıkçık, bazı viral enfeksiyonlar, A ve B vitamin eksikliği) etkisiyle birleşememesiyle dudak-damak yarıkları ortaya çıkar. Birleşme hiç olmazsa tam (komplet), kısmen gerçekleşirse kısmi (inkomplet) yarık dudak ve damak diye adlandırılır.
Baş boyun bölgesinde en sık, tüm vücutta da ikinci en sık görülen doğumsal anomalilerdir.
Dudak Yarıkları;
Damak Yarıkları ise;
Belirli bir nedeni yoktur. Ancak genetik faktörler ve çeşitli çevresel faktörlerin etkili olduğu bilinmektedir. Anne-baba veya uzak akraba öyküsü bulunan veya sigara, alkol, ilaç kullanımı, kızamıkçık, bazı viral enfeksiyonlar, A ve B vitamini eksikliği gibi çeşitli çevresel faktörlerden etkilenen bebeklerde daha çok görüldüğü bilinmektedir.
Dudak ve damak yarıklarının tedavisi uzun soluklu ve 2 ayrı aşamalıdır. İlk aşamada çocuğun okula başlamadan görsel sorunlarının ve varsa konuşma bozukluğunun giderilmesi amaçlanır. İkinci aşama ise yetişkinlikte yapılır. Bu aşamada diş, çene ve yüz gelişimi bu durumdan etkilenmişse burun iç ve dışı ve solunum probleminin çözümü amaçlanır.
Dudak-damak yarığı ameliyatlarında hasta genel anestezi ile uyutulur ve aameliyatı plastik cerrah yapar. Ameliyatın süresi, yarığın boyutu ve ameliyatın kapsamına bağlı olarak 1,5-3 saat arası sürer.
Dudak yarığı ameliyatında;
Ameliyatta düzgün yutma ve konuşma için yeterli uzunlukta olan bir damak da oluşturulur. Bu işlemde; vaka sert damak yarık ise, ağız ve burun mukozası iki ayrı tabaka olarak; yumuşak damak yarığı ise ilaveten konuşmada etkili olan kaslarında dahil edilmesiyle 3 ayrı tabaka halinde onarılmaktadır. Konuşma fonksiyonları için bu kas onarımı çok önemlidir.
Ameliyat sonrası nadiren solunum problemleri yaşanmaktadır. Bu tür durumlarda bebek birkaç gün yoğun bakımda izlenir. Bu esnada solunum cihazı desteği de gerekebilmektedir.
Dudak-damak ameliyatları sonrası bebek bir veya iki gece hastanede kontrol altında tutularak izlenir. Bu esnada ağrı kesicilere ek olarak antibiyotik ve buhar tedavisi de uygulanabilir.
Ameliyat sonrası dikiş bölgesinin hijyeni de önemlidir. Ameliyat bölgesine ve ağız içine parmak sokulmamalıdır. Bu nedenle bebeğe eldiven giydirilmeli, dirseklerin bükülmesini önleyen kolluklar kullanılmalıdır.
Beslenme noktasında da doktorun önereceği programa ve beslenme biçimine mutlaka uyulmalıdır.
Her yemekten sonra bebeğe su içirilerek yara bölgesi temiz tutulmalıdır. Ameliyat sonrası sıvı beslenme 1-2 gün sonra başlayabilir ve bu şekilde beslenme 2-6 hafta sürer.
Ne damak yarığı ne de dudak yarığı kendiliğinden geçmez. Ancak zaman ilerledikçe yarıkta daralma görülebilir.
Bebek doğar doğmaz dudak-damak yarığı varsa ortodontik tedaviye hemen başlanmaktadır. Hazırlıklar tamamlandıktan sonra da cerrahi tedavi uygulanmalıdır.
Yarık dudak-damak ameliyatlarının tedavisi bebek doğar doğmaz başlar. Yarık dudak ameliyatı ise 3 yaş civarında yapılması daha uygundur. Ameliyat için 10’lar kuralı denilen bebeğin ağırlığının 10 pound (4-4,5kg), yaşı en az 10 hafta ve hemoglobin (kan demir düzeyi) 10 gr/dl üzerinde olması gerekir. Yarık damak ameliyatı ise bebek 9-12 ay arasında iken yapılmalıdır.
Uygun teknikle yapılması durumunda çok az bir iz kalır. Dudak hattında hafif düzensizlikler, yarık tarafın burun delik ve kanatlarında da çok bir asimetrik bozukluk görülebilir. İlerleyen yaşlarda bu bölgelere yeniden rötuş yapılabilmektedir.
Vardır. Ameliyat bebeklik döneminde yapılmazsa, her geçen yıl ameliyatta başarı oranı düşer.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Plastik Cerrahi Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Adres
Ziyapaşa Mah. 67055 Sokak No: 1 Seyhan / ADANA
Poliklinik Saatleri
Hafta İçi: 09:00 - 17:30
Güçlü hekim kadrosu ve üst düzey teknoloji ile donatılmış Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde sağlığınıza kavuşup yaşam kalitenizi artırabilirsiniz. Sağlıklı yarınlar için Özel Adana Ortadoğu Hastanesi!
içeriği görüntüleNot: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz
