Bir insanın ameliyat olabilmesi için gereken en önemli unsurlardan biri de anestezidir. Hastanın operasyon sırasında herhangi bir acı hissetmemesi, cerrahın rahat çalışmasını sağlar ve ameliyatın güvenli ve sağlıklı şekilde sonuçlanmasını mümkün kılar. Bu yüzden hastalar, ameliyat öncesinde tıbbi ilaçlar yardımıyla uyuşturulurlar. Bu işleme anestezi denir.
Cerrahi operasyonlarda doktorun rahat çalışabilmesi, hastanın operasyon boyunca hiçbir acı ve ağrı hissetmemesi ve ameliyatın başarıyla sonuçlanabilmesi için uygulanan anestezi, üç ana başlık altında incelenir. Bunlar; lokal anestezi, genel anestezi ve bölgesel anestezidir. Genel anestezi uygulamasında hastanın bilinci kapatılır ve tüm vücudu uyuşturulur. Bölgesel anestezide ise operasyonun niteliğine göre kimi zaman vücudun belden aşağısı kimi zaman da kol veya bacak gibi belirli bir bölgesi uyuşturulur. Bölgesel anestezi sırasında, operasyon boyunca hastanın bilinci açık kalır.
Lokal anestezi ise daha küçük bir bölgenin uyuşturulması işlemidir. Örneğin hastanın vücudunda yer alan bir benin alınması gerekiyorsa, işlemin etki edeceği o küçük alan anestezi altına alınır. Anestezi türlerini daha detaylı incelememiz gerekirse; vücudun belden aşağısını uyuşturan Epidural ve Spinal Anestezi ve tek kol ya da tek bacağı uyuşturmamızı sağlayan Riva Anestezi gibi türlerden ve söz edebiliriz.
Eğer bir ameliyat öncesinde hastanın göbek deliğinin altında kalan kısımların uyuşturulması hedefleniyorsa, bölgesel anestezi uygulanır. Kimi zaman Epidural kimi zamansa Spinal Anestezi uygulanırken bazen de ikisi birlikte uygulanır. Ne tür bir ameliyatın gerçekleşeceği ve operasyonun ne kadar süreceği, bölgesel anestezi yöntemine karar verirken dikkat edilen kriterlerdir.
Kasık fıtığı, anal bölge ameliyatları, kalça ve diz protezleri, normal veya sezaryen doğum, idrar kesesi ameliyatları ve varikosel cerrahi işlemlerinde bölgesel anestezi tercih edilir. Özetlemek gerekirse göbek deliğinin aşağısında bulunan her türlü organ ve dokuya yapılacak ameliyatta bölgesel anestezi yöntemleri kullanılır.
Bir anestezi işleminde hedeflenen uyuşma, tek bir enjeksiyon sayesinde sağlanıyorsa bu durum Spinal Anestezidir. Spinal Anestezi esnasında omuriliğin 2 veya 3 omur aşağısında, omurların arasından girilerek enjeksiyon sağlanır. Spinal Anestezide, beyin zarı delinir ve omurilik sıvısı içerisine ilaç uygulanır. Uygulanan ilaç o bölgeden geçen sinirler tarafından emilir ve bu sayede hastada beklenen uyuşma sağlanır. Bu dakikadan itibaren bölgeden gelen ağrı sinyalleri beyne iletilmez ve hasta operasyon süresince hiçbir acı hissetmez.
Epidural Anestezinin spinal anesteziden temel farkı ilaç enjeksiyonunun epidural aralığa yapılması ve enjeksiyon yapılan bölgeye epidural kateter olarak adlandırılan ince bir burnun yerleştirilmesidir. 40 veya 50 cm uzunluğundaki borunun 8 ila 10 cm’si vücudun içinde kalacak şekilde yerleştirilir. Borunun geri kalan kısmı hastanın omuz bölgesine bantlanır. Borunun uç kısmında hastanın bedenine ilaç vermek için kullanılan bir musluk bulunur. Ameliyatın ardından eğer ağrı yaşanıyorsa daha düşük dozlarda lokal anesteziler uygulanarak buradan bele gönderilir. Bu sayede hastanın hissedeceği ağrı büyük oranda kontrol altına alınır.
Bu yöntemde hastanın solunum cihazına bağlanması önemli bir avantaj olarak nitelendirilir. Diğer taraftan kusma veya bulantı gibi şikayetlere, genel anesteziye kıyasla daha az rastlanır. Bilhassa sezaryen doğumlarda anne ve bebeğin birbirine temasının sağlanması ve bağ kurmaları açısından bu yöntem tercih edilir.
Özellikle doğum operasyonlarında, Kombine Spinal Epidural Anestezi tercihinin bebek açısından da önemi bulunur. Zira genel anestezi altında gerçekleşen bir doğumda bebek, az da olsa ilaca maruz kalır. Bu aşamada bebeğin genel anestezi ilaçlarına maruz kalması, ilerleyen dönemde bebeğin solunum sorunu yaşamasına sebep olabilir. Buna karşın belden aşağısı uyuşturulan bir annenin bebeği, operasyon sırasında genel anestezi altında bulunan bir annenin bebeğine göre daha zinde olur.
Ameliyatın ardından hastanın toparlanması ve kendine gelmesi daha rahat şekilde gerçekleşir. Eğer hasta solunum sistemine dair bazı sorunlar yaşıyorsa ve yaşı ilerlemiş ise özellikle bu yöntem tercih edilir. Kişi tok olduğu halde acil bir sorundan ötürü derhal ameliyata alınması gerekiyorsa yine Spinal Anestezi ve Kombine Spinal Epidural Anestezi yöntemi tercih edilir.
Kişinin kanama ve pıhtılaşma sisteminde bazı problemler varsa, kan sulandırıcı ilaçlar kullanması gerekiyorsa, bel bölgesinde herhangi bir enfeksiyon sorunu yaşıyorsa bu yöntemler tercih edilmez. Bu yöntemin tercih edilmediği bir diğer grup da çocuklardır. Hasta istemediği takdirde, ona bölgesel anestezi uygulanmaz.
Anestezi uygulanmadan önce doktor hasta ile tanışır ve hastanın kişisel sağlık durumuna ilişkin bazı değerlendirmelerde bulunur. Bu değerlendirmeler:
Hastanın o anki sağlık durumu, ameliyatın ve hastanın yaşamsal güvenliği açısından büyük önem taşır. Gerektiği takdirde ameliyattan önce kişinin mevcut hastalıkları analiz edilir ve ameliyat için sorun teşkil edip etmedikleri raporlanır ve bu raporlara göre tedavi planlanır.
Eğer hastanın daha öncesinde tespit edilmiş bir alerjisi varsa bu muhakkak anestezi doktoru tarafından bilinmesi gereken bir durumdur. Özellikle kişinin alerjisinin olduğu ilaçlar bilinmeli ve ameliyat sırasında asla kullanılmamalıdır. Bu sayede hastanın göstereceği alerjik bir reaksiyonun önüne geçmek mümkündür.
Kişinin kullandığı bazı ilaçlar, anestezide uygulanan ilaçlarla etkileşime geçerek bazı istenmeyen sonuçlar doğurabilirler. Bu yüzden kişinin kullanmakta olduğu bütün ilaçları anestezi doktoruna bildirmesi gerekir. Anestezi doktoru bu ilaçların bazılarını kontrollü şekilde bırakmanızı önerebilir.
Anestezi doktoru gerekli görürse başka tetkiklere de başvurabilir. Ameliyatın öncesinde çekilen elektrokardiyogram ve akciğer filmi, kişinin akciğerleri ve kalbi hakkında fikir edinmemizi sağlar. Fakat hastanın kronik bronşiti, astımı veya başka bir akciğer rahatsızlığı söz konusuysa, solunum fonksiyon testi gibi başka testlere de gerek duyulabilir. Kan sayım testinde hastanın kansız olduğu fark edilirse bu durumun ameliyattan önce düzeltilmesi gerekir. Bir diğer önemli unsur da hastanın kan grubunun, doktor tarafından ameliyattan önce biliniyor olmasıdır.
Uygulanan anestezi ilaçlarının bir kısmı böbrek ve karaciğer gibi organlar üzerinde yan etkilere neden olabilir. Bu yüzden böbrek ve karaciğerin fonksiyon testleri ile organların durumu değerlendirilir. Olası sorunlar için önlemler alınır. Tüm muayenelerde, testlerde ve görüşmelerde hastanın ameliyata karşı risk durumu saptanır. Hastanın ve ameliyatın güvenliği için risk teşkil eden bütün faktörler düzeltilir.
Genel anestezinin dışında kalan bütün anestezi yöntemlerinde hastanın operasyon boyunca bilinci açık halde kalır. Anestezi uzmanı doktor, hastanın genel sağlık durumunu, mevcut olan diğer rahatsızlıklarını, ameliyat yerini ve hastanın tercihini de göz önünde bulundurarak anestezi yöntemine karar verir.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Biyokimya Laboratuvar birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Adres
Ziyapaşa Mah. 67055 Sokak No: 1 Seyhan / ADANA
Poliklinik Saatleri
Hafta İçi: 09:00 - 17:30
Güçlü hekim kadrosu ve üst düzey teknoloji ile donatılmış Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde sağlığınıza kavuşup yaşam kalitenizi artırabilirsiniz. Sağlıklı yarınlar için Özel Adana Ortadoğu Hastanesi!
içeriği görüntüleNot: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz
