Çocuk Nöroloji

Çocuk Nörolojisi birimi 0-18 yaş arasındaki çocuklarda beyin, sinir, kas ve omurilik hastalıkları, vertigo, otizm ve daha pek çok hastalığın teşhis ve tedavi süreci ile ilgilenen tıbbi bir uzmanlık alanıdır. Büyüme ve gelişme sürecinin devam ettiği 0-18 yaş arası çocuklarda nörolojik muayeneler, hastalıkların temelinde yatan faktörler, uygulanan teşhis ve tedavi yöntemleri yetişkinlerden farklılık göstermektedir. Bu yüzden gelişim nörolojisi veya bir başka deyişle pediatrik nöroloji alanında uzmanlaşmış hekimlerce yönetilmesi gerekir. Prematüre doğan ve risk altında bulunan bebeklerin nörolojik süreçleri, yaşanan beyin travmaları, gelişimsel bozukluklar veya şuur kaybı, yürüme bozuklukları, epilepsi, felç, kas ve sinir yaralanmaları, otizm şikayetleri gibi çok sayıda konu çocuk nörolojisi biriminin alanına girmektedir. Özel Ortadoğu Hastanesi olarak toplumda merak edilen “çocuk nöroloji nedir, gelişim nörolojisi nedir, çocuk nöroloji doktorları neye bakar” gibi soruları sizler için yanıtladık.

Yazı İçeriği

• Çocuk Nörolojisinin İlgilendiği Hastalıklar Nelerdir?
  • Serebral Palsi (Beyin Felci)
  • Hipotonik Bebek (Gevşek Bebek)
  • Epilepsi (Sara Hastalığı)
  • Hareket Bozuklukları
  • Otizm
  • Nöromotor Gelişimde Gerilik
  • Vertigo (Baş Dönmesi)
  • Kas ve Periferik Sinir Sistemi Hastalıkları
• Çocuk Nörolojisinde Tanı Yöntemleri
• Çocuk Nörolojisinin Tedavi Yöntemleri
• Çocuk Nörolojisinde Bilimsel Yöntemler
• Yaşa Uygun Nörolojik Gelişim Sorunları
  • Şuur Değişikliği Ya Da Tekrar Eden Ataklar Şeklinde İlerleyen Durumlar
  • Doğum Döneminde Ya Da Hamilelikte Gelişen Sorunlar
  • Güçsüzlük ve Dengesizlik
  • Görüntüleme Teknolojileri İle Tespit Edilen Durumlar
  • Hareket Bozuklukları
  • Davranış Bozuklukları
  • Genetik Ya Da Metabolik Sorunlar
• Çocuk Nörolojisi Muayenesinde Değerlendirilen Özellikler
• Çocuk Nörolojisi Neye Bakar?
• Çocuk Nörolojisinde Muayene Nasıl İlerler?

Çocuk Nörolojisinin İlgilendiği Hastalıklar Nelerdir?

Çocuk nörolojisi hekimlerinin takip ettikleri, teşhis ve tedavisini gerçekleştirdikleri hastalıklar beyin ve sinir sistemine ilişkindir. Bu yüzden de çok geniş bir skalayı kapsar. Hamilelik ve doğum sırasında meydana gelen anormallikler, serebral palsi, felç veya beyin hasarlanmaları benzeri çok sayıda hastalığın teşhis ve tedavisi çocuk nörolojisi biriminin uzmanlık alanına girer. Bu hastalıklar şu şekildedir;

Serebral Palsi (Beyin Felci)

Bebek anne karnındayken veya doğum sırasında ya da iki yaş öncesi dönemde bebeğin beyninde meydana gelen zedelenmenin sonucunda yaşanan, duruş ve hareket zorluğuna neden olan hastalıktır. Yaşanan zedelenmenin tam olarak hangi noktada olduğu veya hacmine bağlı olarak görülen belirtiler de farklılık arz eder.

Bebeğin erken doğması, kan uyuşmazlığı, annenin tansiyonunun düzensiz olması, doğum sırasında bebeğin yeterince oksijen alamaması gibi etkenler beyin felcine yol açabilir. Ne yazık ki bu evrede bebeğin beyninde yaşanan hasar geri döndürülemez. Ancak erken tanı ve tedavi sürecinin zamanında başlatılması, diğer pek çok hastalıktaki gibi çocuğun becerilerini geliştirebilmesini sağlayacaktır.

Hipotonik Bebek (Gevşek Bebek)

Hipotonik bebek hastalığında bebeklerin bacak ve kol hareketlerinde bir kısıtlanma meydana gelir. Bebekler kurbağa pozisyonunda yatarlar. Bebeği koltuk altından tutup kucağınıza aldığınızda, başının öne doğru düştüğünü görürsünüz. Bebeklerin bir kısmında karşılaştığımız bu hastalık, bebeğin iki yaşına ulaşmasının ardından zamanla kendiliğinden düzelme eğilimi gösterebilir.

Epilepsi (Sara Hastalığı)

Beynin normal işleyişinde meydana gelen bozuklukların neticesinde birden bire ortaya çıkan, kişinin şuurunu ve davranışlarını etkisi altına alan, nöbetlerle tekrar eden bir çeşit nörolojik hastalıktır. Epilepsi hastalığı yaşayan ve normal gelişimine devam eden çocuklar, antiepileptik ilaç tedavisi sayesinde yüzde 65 oranında tedavi edilebilmektedir.

Hareket Bozuklukları

Genellikle beynin gelişimi esnasında yaşanan bir hasara bağlı olarak ortaya çıkan hareket bozukluklarının en yaygın örnekleri Tik, Distoni ve Sydenham Koresidir. Buna karşın kullanılan bir ilacın yan etkisi, kanama, genetik miras, travma veya menenjit gibi etkenlerden ötürü de çocukta hareket bozuklukları yaşanabilir. Hareket bozukluklarında ilaç tedavisi ve cerrahi tedavi seçenekleri vardır. Uygulanan tedavi ile hastanın yaşam kalitesinde bir iyileşme sağlanır.

Otizm

Otizm rahatsızlığında çocuklar konuşmakta zorluk çekerler. Aynı zamanda kişiler, olaylar ve nesneler arasındaki ilişkiyi tam olarak algılayamazlar. Bununla birlikte sürekli tekrar eden hareket ve davranışlar gösterirler. İşlevsel bozukluklar yaşarlar ve sosyal etkileşimleri sınırlı seviyelerde kalır. Otizm de Çocuk Nörolojisi kapsamında incelenmektedir.

Nöromotor Gelişimde Gerilik

Yürüme, oturma, yeme, koşma veya resim yapma gibi becerilerinin çocukta diğer yaşıtlarına göre daha geç gelişmesidir.

Vertigo (Baş Dönmesi)

Çocuklarda vertigo hastalığının görülme yüzdesi %6 seviyelerindedir. Baş dönemsinin periferik sebeplerden mi yoksa santral sebeplerden mi kaynaklandığını anlamak gerekir. Bunun için fiziksel ve nörolojik bazı muayeneler gerçekleştirilir. Bunun dışında vertigo şikayetleri doğumsal anomalilerden de kaynaklanabilir.

Kas ve Periferik Sinir Sistemi Hastalıkları

Kaslardaki kısalık veya güçsüzlükten ötürü ortaya çıkan biçimsel bozuklukların neticesinde fonksiyon bozuklukları ortaya çıkar. Bu kas hastalıkları genellikle kalıtımsal olarak aktarılır yani genetik geçişlidir. En yaygın olanı ise SMA hastalığıdır.

Bunların dışında çocuk nörolojisinin uzmanlık alanına dahil olan diğer hastalıkları sıralamamız gerekirse:

• Baş Ağrısı (Migren, Gerilim, Mikst)
• Riskli Bebeklerin Nörolojik Takibi
• Gelişim Basamaklarında Geri Kalma
• Baş Büyüklüğü
• Havale Geçirme
• Zeka Gerilikleri
• Otizm-Yaygın Gelişimsel Bozukluk Spekturumu
• Konuşma Bozuklukları
• Demiyelinizan Hastalıklar Örneğin MS Hastalığı
• Uyku Bozuklukları
• Beyin Anomalisi
• Kas ve Kas-Sinir Bileşkesini Tutan Hastalıklar
• Hareket Bozuklukları
• Nörometabolik Hastalıklar
• Nörodejeneratif Hastalıklar
• Nörogenetik Hastalıklar
• Mitokondriyal Hastalıklar
• Nörokutanöz Hastalıklar

Çocuk Nörolojisinde Tanı Yöntemleri

Hastanın sorunlarını inceleyip tanı koyulabilmesi için ilk olarak klinik değerlendirmeler gerçekleştirilir. Uzman doktor hastanın tıbbi öyküsünü en ince detayına kadar dinleyip ardından fiziksel bir muayene gerçekleştirir. Anamnez bu süreçte hastanın genel sağlık durumu, gücü, görme ve işitme durumu, yaşı ve konuşma becerisi ile ilgili veriler toplanır.

Çocuğun muayenesi esnasında doktorların analiz ettiği konular şu şekildedir:

• Görme ve işitme duyuları
• Göz hareketleri
• Koordinasyon ve denge kabiliyeti
• Konuşma ve hareket yeteneği
• Kafa büyüklüğü
• Genel sağlık durumu
• Yaşına göre gelişim seviyesi ve verdiği tepkilerin incelenmesi

Klinik muayenenin sonucunda doktorun elde ettiği izlenimler bizi doğru teşhise götürecek olan bilgileri içerir. Bununla birlikte gerçekleştirilecek tetkik ve testlere bu aşamanın ardından karar verilir.

Çocuk Nörolojisinin Tedavi Yöntemleri

Çocuk nörolojisi birimi beyin ve sinir sisteminden kaynaklı olarak gelişen pek çok hastalığı kapsamaktadır. Tanı ve tedavi için takip edilen adımlar; detaylı tıbbi öykü, fiziki ve nörolojik muayene ve ardından doktorun gerekli gördüğü tetkikler gelir. Bunların arasında EEG, MRG, Radyoloji, Kraniyal ultrasonografi gibi tetkikler yer alır. Gelişimsel ve metabolik testlerin ardından tanı kesinleşir. Elde edilen bulgular ve hastanın durumu dikkate alınarak tedavi yöntemine karar verilir.

Çocuk Nörolojisinde Bilimsel Yöntemler

Çocuk nörolojisi hataları söz konusu olunca belirtmek gerekir ki beyin ve sinir sistemini etkileyen çok sayıda rahatsızlık vardır. Bu alanda kullanılan yöntemler ise şu şekildedir:

Yaşa Uygun Nörolojik Gelişim Sorunları

• Konuşma becerisinin gecikmesi
• Otistik problemler
• Öğrenme problemi ve dikkat sorunları
• Yürüme becerisinin gecikmesi
• SMA

Şuur Değişikliği Ya Da Tekrar Eden Ataklar Şeklinde İlerleyen Durumlar

• Bayılma
• Baş Ağrısı
• Ateşli Havaleler
• Katılma
• Epilepsi

Doğum Döneminde Ya Da Hamilelikte Gelişen Sorunlar

• Erken doğumdan kaynaklanan hasarlar
• Mikrosefali
• Zor geçen doğumdan kaynaklı beyin hasarları
• Doğum sırasında kol sinirlerinin hasar görmesi

Güçsüzlük ve Dengesizlik

• Ataksiler
• Sinir Tutulumları
• Kan Hastalıkları

Görüntüleme Teknolojileri İle Tespit Edilen Durumlar

• Beyin tümörleri
• Omurilikle ilgili doğumsal anomaliler
• Damar yumakları ve genişlemeleri veya beyin kanaması
• Hidrosefali
• Beyin kistleri

Hareket Bozuklukları

• Distoniler
• Tikler
• Kore – atetoz

Davranış Bozuklukları

• Takıntılar
• Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
• Sosyal uyum problemleri

Genetik Ya Da Metabolik Sorunlar

• Organik asit metabolizmasına dair problemler
• Tiroit bezi problemleri
• Amino asit metabolizma bozuklukları
• Kromozomlara ilişkin anomaliler
• Yapısal farklılıklarla belli olan genetik bazı tablolar
• Mitokondri hastalıkları

Çocuk Nörolojisi Muayenesinde Değerlendirilen Özellikler

• Baş büyüklüğü
• Oryantasyon
• Yaşına uygun gelişim ve tepkilerin varlığı
• Güç ve yürüme yeteneği
• Refleksler
• Koordinasyon, denge ve erişme
• Konuşma becerisi
• Göz Hareketleri
• Patolojik yenidoğan refleksleri
• İşitme ve görme alanları

Çocuk Nörolojisi Neye Bakar?

Ağır beyin hasarlarından başlayarak kötü seyreden epilepsilere, geçici felçlerden otistik problemlere geniş bir yelpaze ile ilgilidir. Çocuk nörolojisi hekimleri gerekli gördükleri test ve tetkiklerin ardından yapacağı muayene sayesinde tanı koyabilmektedir.

Çocuk Nörolojisinde Muayene Nasıl İlerler?

Pediatrik nöroloji yenidoğanlarda, bebeklerde, çocuk ve ergenlerde beyne ilişkin sağlık problemlerinin tanı ve tedavisini gerçekleştiren bilim dalıdır. Hastaları ilk olarak klinik değerlendirmeye tabi tutan çocuk nöroloji hekimleri hastanın tıbbi öyküsünü de alarak izlenimler edinir. Bu değerlendirmeler sayesinde çok sayıda hastalığa ilişkin tanı konulabilmektedir. Gerekli görüldüğünde EEG ve MRI gibi ileri tetkiklerden faydalanan çocuk nöroloji hekimleri mikrosefali, serepral palsi, SMA, Down Sendromu ve epilepsi gibi çok sayıda hastalığın tedavisi ile ilgilenmektedir.