Sindirim sistemi, katı ve sıvı besinlerin ağızdan alınmasından itibaren sindirim kanalında ilerlemesi esnasında su, vitamin ve mineraller ile birlikte protein, karbonhidrat ve yağların emilerek kan dolaşımına geçebileceği küçük yapı taşlarına parçalandığı önemli sistemlerimizden biridir. Sağlıklı yaşamın sürdürülmesinde yeterli ve dengeli beslenme esastır. Bunun sağlanmasında sağlıklı bir sindirim sistemine ihtiyaç olduğu gibi sağlıklı sindirim sistemi içinde beslenme büyük önem taşımaktadır.
Son zamanlarda danışların sorunlarında olduğu gibi çevredeki bir insanda da mide bağırsak sorunlarının özellikle; hazımsızlık, şişkinlik, karın ağrısı, kabızlık, ishal sorunlarının artmış olduğunu fark ettim. Bu sorunlar bireyin yaşam kalitesini düşürmekle beraber kişide çok ciddi huzursuzluğa ve depresyona sebep olmaktadır.
Uzmanlar yapılan araştırmalarda bu rahatsızlıklara birtakım besinlerin sebep olduğu kanısına vardı ve FODMAP diyetinin başarılı sonuçlar verdiğini gördüler.
FOFMAP früktozun bir bileşeni olan fruktan, süt şekeri adını verdiğimiz laktoz, yapay tatlandırıcılar olarak adlandırdığımız poliol türevleri ve kuru baklagillerde yüksek miktarda bulunan karbonhidrat türü olan galakto–oligosakkaritler açısından kısıtlı beslenme planına verilen addır. Bu tür karbonhidratları içeren besinler bağırsaktan su çeker, sindirilemez, bakteriler tarafından fermente edilirler. Bu durumda kalın bağırsağa doğru ilerlerken burada yaşayan sağlıklı bakteriler tarafından besin kaynağı olarak kullanılırlar ve karbondioksit açığa çıkar. Gaz, karın şişliği, ağrı, spazmlara, dışkılama düzensizliklerine yol açabilirler.
Besinlerde bulunan FODMAP ler ;
MEYVELER |
Muz, çilek, kavun, üzüm, greyfurt, papaya, kivi, limon, lim, mandalina, portakal, ananas, çarkıfelek, yabanmersini, ahududu, franbuaz, kızılcık... |
TAHILLAR |
Glutensiz ürünler, pirinç, pirinç unu, yulaf ( glutensiz olduğuna dikkat edilmeli), kinoa, mısır ekmeği, mısır unu... |
SEBZELER |
Kırmızı dolmalık biber, salatalık, havuç, kereviz, mısır, patlıcan, marul, yeşil yapraklar, bal kabağı, patates, kabak, yer elması, domates, sakız kabağı,turp,kabak, zencefil, soya filiz... |
SÜT ÜRÜNLERİ |
Laktozsuz süt, az miktarda krem peynir, daha az yağlı peynirler,mozzarella |
DİĞER |
Çoğu baharat ve otlar,et suyu, Frenk soğanı, keten tohumu, zeytin, margarin, tereyağı,zeytinyağı,pul biber, tuz, şeker, hardal, soya sosu, sirke, balzemik sirke... |
FRUKTOZ |
Meyveler:Elma, mango, armut, konserve meyveler,karpuz,tatlandırcılar,yüksek fruktozlu mısır şurubu,bal,reçel,pekmez... |
LAKTOZ |
Süt:İnek,koyun,keçi,manda sütü, ayran, krema, yoğurt, dondurma, krem şanti.Peynirler: Yumuşak olgunlaştırılmamış peynirler, lor peyniri, süzme peynir,ricotta,maskarpone |
FRUKTANLAR |
Sebzeler: Enginar, kuşkonmaz,pancar, brokoli, Brüksel lahanası, lahana, rezene, sarımsak, pırasa,bamya, soğan Tahıllar: Buğday ve çavdar, çoğu ekmek, kraker, kurabiye, hamur işleri, makarna Meyveler: Meyve sosları, Trabzon hurması, karpuz Diğer: Hindibağ, karahindibağ, antepfıstığı |
GALAKTANLAR |
Baklagiller: Nohut, kuru fasulye, mercimek, soya fasulyesi, kuru bezelye |
POLYOLS |
Meyveler: Elma, kayısı, avakado, vişne, hurma, kiraz, incir, nektarin, şeftali, armut, karpuz, papaya Sebzeler: Karnabahar, dolmalık biber, mantar, tatlı mısır Tatlandırıcılar Sorbitol, malnitol, izomalt, maltitol, ksilitol |