Anasayfa Medya Koruyucu Sağlık Ve Sağlığın Geliştirilmesine Yönelik Etkinlikler IVUS (Damar İçi Ultrason) ve FFR (Damar İçi Basınç ve Kan Akımı Ölçümü)

IVUS (Damar İçi Ultrason) ve FFR (Damar İçi Basınç ve Kan Akımı Ölçümü)

İçindekiler

Koroner arter hastalıklarının değerlendirilmesinde yalnızca darlığın derecesini görmek yeterli değildir. Bazen anjiyografi görüntüsünde %50 görünen bir darlık, hastada ciddi şikâyetlere yol açarken; %70’lik başka bir darlık hiç belirti vermeyebilir. İşte bu noktada devreye IVUS (Intravasküler Ultrason) ve FFR (Fractional Flow Reserve) gibi ileri tanı yöntemleri girer. Bu yöntemler sayesinde, damarın iç yapısı detaylı biçimde görüntülenir ve daralmanın kalp kasına ne derece zarar verdiği ölçülerek gereksiz müdahalelerin önüne geçilir.

IVUS Nedir?

IVUS (Intravasküler Ultrason), koroner damarların iç yüzeyini, damar duvarı yapısını ve içindeki plakları detaylı bir şekilde görüntülememizi sağlayan ultrason temelli bir tanı yöntemidir. Standart anjiyografide sadece damar içindeki daralmanın silueti görülürken, IVUS ile damarın çapı, iç duvar kalınlığı, plağın cinsi (kalsifiye mi, yumuşak mı), yayılımı ve uzunluğu hakkında net bilgi elde edilir.

Bu bilgiler, stent uygulamasının gerekli olup olmadığına ya da hangi uzunlukta ve çapta stent kullanılacağına karar vermede oldukça etkilidir.

IVUS Hangi Durumlarda Tercih Edilir?

IVUS, özellikle koroner anjiyografinin yetersiz kaldığı durumlarda tanıya netlik kazandırmak ve uygulanacak tedavi sürecini daha doğru yönlendirmek amacıyla devreye girer. Koroner anjiyografi genellikle kalp damarlarındaki daralma ve tıkanıklıkları saptamak için başvurulan temel yöntemdir ve çoğu zaman yeterlidir. Ancak kalbin büyük kısmını besleyen sol ana koroner damar gibi kritik bölgelerde yapılacak müdahalelerde daha hassas kararlar alınması gerekir. Bu noktada stent seçimi, çapı, uzunluğu ve tam olarak hangi bölgeye yerleştirileceği gibi teknik detaylar netleştirilmelidir. Anjiyografi bu bilgileri tek başına veremediğinde, işlem IVUS rehberliğinde gerçekleştirilir. Uluslararası kılavuzlar ve uzman görüşleri de bu gibi özel vakalarda IVUS kullanımını önermektedir.

IVUS İşlemine Nasıl Hazırlanılır?

  • IVUS, genellikle koroner anjiyografi sırasında veya hemen sonrasında uygulanır. Bu nedenle hastanın anjiyografi öncesi aldığı hazırlıklar IVUS için de geçerlidir:
  • İşlem öncesinde 6-8 saat aç kalmak gerekir.
  • Hasta diyabetikse, açlık süresi ve insülin kullanımı mutlaka doktora danışılmalıdır.
  • Kullanılan tüm ilaçlar doktorla paylaşılmalı; özellikle kan sulandırıcı ilaçlar hakkında bilgi verilmelidir.
  • İşlem öncesinde EKG, kan testleri ve göğüs röntgeni gibi tetkikler istenebilir.

IVUS Nasıl Uygulanır?

IVUS işlemi sırasında:

1.Hasta, steril koşullarda hazırlanır ve damar yolu açılır.

2.Genellikle kasıktaki veya el bileğindeki arterden damar içine bir kateter yerleştirilir.

3.Kateter aracılığıyla, ucunda minyatür bir ultrason probu bulunan özel IVUS teli kalp damarının içine ilerletilir.

4.Ultrason sinyalleri sayesinde, damarın iç yüzeyinden 360 derece görüntüler alınır.

5.Görüntüler monitöre yansıtılır ve kayıt altına alınır.

IVUS işlemi genellikle 10-15 dakika sürer ve ağrısızdır.

IVUS ile Koroner Anjiyografi Arasındaki Farklar

Koroner anjiyografi ile IVUS, yapı ve işleyiş açısından farklı tanı teknikleridir. Anjiyografi, damarların iç kısmını görünür hale getirmek için kontrast madde kullanarak iki boyutlu görüntüler elde edilmesini sağlar. Buna karşılık IVUS, damar duvarını tüm yönleriyle saran özel bir ultrason probu aracılığıyla bölgeyi halkasal ve katmanlı biçimde görüntüler. Bu sayede damar içindeki kireç birikimleri, milimetrik düzeydeki yırtıklar, gerçek damar çapı ve plak yapısı gibi ince detaylar açıkça ortaya konabilir. Bu nedenle her iki yöntem birbirini tamamlayıcı niteliktedir ve anjiyografi sırasında daha derinlemesine analiz gerektiğinde IVUS desteğiyle işlem detaylandırılır.

FFR Nedir?

FFR (Fractional Flow Reserve), koroner damarlarda saptanan daralmanın kalbe giden kan akımını ne ölçüde etkilediğini gösteren basınca dayalı bir değerlendirme yöntemidir. Görüntü olarak ciddi bir darlık gibi görünen bazı lezyonlar aslında kan akımını bozmayabilir; bu da stent gibi işlemlerin gereksiz yapılmasına neden olabilir.

FFR sayesinde damar içi basınç farkı ölçülerek, bu darlığın gerçekten kalp kası için tehlikeli olup olmadığı ortaya konur.

FFR İşlemine Nasıl Hazırlanılır?

  • FFR ölçümü de genellikle koroner anjiyografi sırasında yapılır. Hazırlık aşamaları IVUS ile aynıdır. Ek olarak:
  • Hasta işlem sırasında uyanık olmalı; doktorun yönlendirmelerini takip etmesi önemlidir.
  • İşlem sırasında kullanılan ilacın (adenozin gibi) kalp hızında artış yapabileceği bilgisi hastaya verilir.

FFR Nasıl Uygulanır?

1.Anjiyografi sırasında, darlık saptanan damarın içine özel bir FFR teli yerleştirilir.

2.Tel, darlığın öncesine ve sonrasına yerleştirilerek kan basınçları ölçülür.

3.Daha sonra damara geçici olarak damar genişletici ilaç (adenozin) verilir.

4.Bu esnada basınçlar yeniden ölçülür.

5.Basınç oranı hesaplanır.

FFR değeri 0.80’in altındaysa, bu darlığın tedavi edilmesi gerektiği anlamına gelir.

IVUS ve FFR'nin Tanı ve Tedavideki Önemi

  • Görüntülemeye dayalı değerlendirmelerin ötesine geçilerek fonksiyonel bilgi elde edilir.
  • Gereksiz stent uygulamaları önlenir.
  • Stent yerleştirme gereken hastalarda en uygun tedavi planı yapılır.
  • Hastanın yaşam kalitesini yükselten, hedefe yönelik tedavi sağlar.
  • Uzun dönemde daha başarılı sonuçlara ulaşılmasını sağlar.

IVUS ve FFR İşleminden Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • İşlem sonrası 3-4 saat istirahat edilmesi önerilir.
  • Kateterin yerleştirildiği bölgeye birkaç saat baskı uygulanabilir.
  • Kontrast madde kullanıldıysa bol su içilerek vücuttan atılması sağlanmalıdır.
  • Nadiren de olsa kullanılan ilaçlara karşı reaksiyon gelişebilir; bu nedenle işlem sonrasında hastanın gözlem altında tutulması gerekebilir.

IVUS ve FFR, kalp damar hastalıklarında “kişiye özel, kanıta dayalı” tedavi planlamasının temelini oluşturan yöntemlerdir. Ortadoğu Hastanesi’nde bu gelişmiş tanı teknikleri, Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Onur Kadir UYSAL tarafından başarıyla uygulanmaktadır.

Sosyal Medyada Paylaş
Benzer Haberler
Online İşlemler