Anasayfa Tıbbi Birimler Psikoloji Kronik Yorgunluk
Kronik Yorgunluk

Kronik Yorgunluk

Yoğun ve yıpratıcı geçen iş yaşantısı, stres ve maruz kalınan psikolojik baskılar sağlığımızı olumsuz yönde etkilerler. Bu yüzden son yıllarda özellikle büyük şehirlerde en çok karşılaşılan rahatsızlıklardan biri kronik yorgunluktur. Kronik yorgunluk sendromu yaşayan kişiler kendilerini sürekli olarak bitkin ve mutsuz hissederler. Yeterince dinlenseler dahi kendilerini iyi hissedemezler. Bazı insanlarda kronik yorgunluk durumu şiddetini arttırarak devam eder ve kişinin gündelik yaşantısına sekte vurur. Bu yüzden kronik yorgunluk sendromu yaşayan kişiler muhakkak fizyolojik ve psikolojik tedavi görmelidirler.

İçindekiler

Kronik Yorgunluk Sendromu Nedir?

Kronik yorgunluk, insanların yeterli dinlenme sürelerine karşın halen daha yorgun ve tükenmiş hissetmelerine neden olan, sosyal paylaşımlardan uzaklaştıran, iş ve okuldaki verimliliğine zarar veren, kişinin kendisini mutsuz hissetmesine yol açan bir çeşit psikolojik rahatsızlıktır. Kronik yorgunluk sendromu bazı kişilerde enerji düşüklüğü ve hafif yorgunluk biçiminde kendisini gösterirken daha ileri seviyelerde kişinin günlük etkinliklerini bile yerine getiremez hale gelmesine yol açar. Hatta zamanla kişi bakıma muhtaç hale gelebilir. Yüksek seviyede sorumluluk taşıyan, yoğun ve stresli bir iş yüküne sahip, uzun ve yorucu bir mesaisi olan insanlarda karşılaştığımız kronik yorgunluk, psikolojik bir rahatsızlık olduğu gibi aynı zamanda zihinsel ve fiziksel problemleri de beraberinde getirir. Kronik yorgunluk şikayeti yaşayan hastalar kendilerini duygusal olarak bitkin hissederler. Hiçbir aktivite için yeterince enerjiye sahip olmadıklarını düşünürler. Bunun yanı sıra kas ağrıları, mide bulantısı gibi fiziksel problemler ile odaklanma (konsantrasyon) bozukluğu ve unutkanlık gibi zihinsel problemler de gözlenir. Sonucunda ise kişinin yaşam kalitesi oldukça zarar görür. İş ve okul yaşantısındaki verimi ve başarısı düşer. Sosyal yaşantısında önemli sorunlar yaşar.

Kronik Yorgunluk Sendromu Neden Olur?

Kronik Yorgunluk Sendromu tüm dünyada ve özellikle büyük şehirlerde sık karşılaşılan bir durum olmakla birlikte nedeni hakkında kesin bir tespitte bulunmak mümkün değildir. 30 ila 50 yaş arasındaki grupta yoğun şekilde görülen bu rahatsızlığın cinsiyetlere göre dağılımına baktığımızda kadınlarda daha sık rastlandığı görülmektedir. Bunun sebebi kronik yorgunluk şikayetiyle erkeklerin profesyonel yardıma daha az başvurması da olabilir. Kronik yorgunluk şikayeti ile sağlık kurumlarına başvuran kişilerin önemli bir çoğunluğunda en az altı aydır süregelen kas ve eklem ağrıları, enerji eksikliği ve sürekli yorgunluk şikayetleri gözlenmektedir. Sendromun kesin nedeni bilinmemekle birlikte kronik yorgunluk riskini arttırdığı bilinen faktörler mevcuttur. Bunlar arasında en önemli risk faktörü yoğun stres olarak öne çıkmaktadır. Sürekli şekilde yoğun strese maruz kalan, zorlu bir iş yaşantısı olan ve kendine, hobilerine zaman ayıramayan insanlarda psikolojik problemlerin ve bundan kaynaklı fiziksel sorunların olması kaçınılmazdır. Kronik yorgunluk sendromu da bunlardan biridir. Yoğun stresin dışında kronik yorgunluk sendromu için en önemli risk faktörlerinden biri de uyku düzensizliğidir. Aydınlık ortamlarda uyumak veya uyku kalitesini düşürecek diğer etmenler de kronik yorgunluğa sebep olabilmektedir. Toplumda sanıldığının aksine kronik yorgunluk sendromundan şikayetçi olan kişiler ne kadar dinlenseler de yorgunluk hissinden kurtulamazlar. Bu nedenle altı ay veya daha uzun süreden beri kronik yorgunluk belirtisi gösteren insanlar muhakkak sağlık kuruluşlarına başvurmalıdır.

Kronik Yorgunluk Belirtileri

Kronik yorgunluk sendromunun öne çıkan belirtileri kısa süreli stres ve yorgunluk belirtilerine benzer şekilde ortaya çıkar. Bu yüzden karıştırılabilmektedir. Yani kendisini bitkin, tükenmiş ve yorgun hisseden herkes kronik yorgunluk sendromuna sahip değildir. Kronik yorgunluk teşhisi için hastaların uzman bir doktor tarafından muayene edilmesi gerekir.

Hastalığı işaret eden belirtiler azalmaksızın uzun süredir devam ediyorsa, dinlenerek geçirilen süre tükenmişlik hissini veya mide bulantısı benzeri fiziksel sorunları yok etmiyorsa kronik yorgunluk şüphesi artar. En yaygın görülen belirtiler şunlardır:

  • Kaslarda ve eklemlerde yaşanan ağrılar
  • Boğaz ağrısı
  • Enerji kaybı
  • Sürekli olarak uyku isteği ve bitkinlik hissi
  • Karın ağrısı
  • Uyku düzensizliği ve uyku kalitesinde yaşanan düşüklükler
  • Sürekli huzursuzluk hissi
  • Kusma ve mide bulantısı şikayetleri
  • İş ve okul başarısında düşüklük, bilişsel performans eksikliği ve unutkanlık
  • Bağışıklık sisteminde yaşanan zayıflama
  • Sosyal yaşantıya ve iş hayatına karşı ilgi kaybı
  • Depresyon
  • Sindirim ve bağırsak sorunları

Kronik Yorgunluk Teşhisi

Kronik Yorgunluk Sendromunun teşhisinde, yukarıda sıraladığımız belirtilerle sağlık kuruluşuna başvuran hastalara detaylı muayene ve tanı testleri uygulanır. Ardından da kesin tanı konulur. Kronik yorgunluk belirtileri çok sayıda psikolojik rahatsızlığın belirtileri ile benzerlik gösterdiği için hastaların tıbbi öyküsü dikkatli şekilde dinlenilmelidir. Bununla birlikte semptomların altında yatan diğer nedenler de sorgulanmalıdır. Bunun için doktorlar gerektiğinde kan tahlilleri veya görüntüleme tekniklerine başvurabilir. Uzman psikiyatr veya psikolog muayenesinde belirtilere neden olabilecek başka bir rahatsızlığa rastlanmadıysa, kişinin yaşadığı belirtiler dinlenerek geçmiyorsa ve altı ayı aşkın süredir devam ediyorsa kronik yorgunluk sendromu teşhisi konulur. Teşhis konulduktan sonra günlük yaşam rutini, iş yaşantısı, rahatsızlığın seviyesi gibi faktörler dikkate alınarak tedavi planlaması gerçekleştirilir. Multidisipliner bir yöntemle rahatsızlığın teşhis ve tedavisi gerçekleştirilir.

Kronik Yorgunluk Tedavisi

Kronik yorgunluk vakalarında kesin ve genel geçer bir tedavi bulunmaz. Tedavi planlaması kişinin kendi yaşam koşullarına, ihtiyaçlarında ve yaşadığı sorunların seviyesine göre şekillenir. Kronik yorgunlukla başa çıkmak için en etkili yöntemler stresle mücadele becerisi kazanmak, egzersizler yapmak ve eldeki imkanlar dahilinde iş temposunu ve stresini azaltabildiğimiz kadar azaltmaktır. Eğer rahatsızlık kişinin günlük yaşantısını çok kötü etkilemiyor ve gündelik aktivitelerini yerine getirebiliyorsa ilaç tedavisine başvurulmayabilir. Ancak sendrom şiddetli şekilde kişinin yaşantısına sekte vuruyorsa, işini kaybetme tehlikesi ile karşı karşıyaysa, kendisini sosyal yaşantıdan tümü ile izole ediyorsa veya depresyon tehlikesi söz konusuysa antidepresan kullanılabilir. Semptomatik tedavi amacı ile uyku düzenleyici, kas ve eklem ağrılarını giderici, bağışıklık sistemini güçlendirici ilaçlarla da hastaya takviye sağlanabilir. Yeri geldiğinde davranışçı psikoterapi yöntemi ile de tedavi yürütülebilir.

Psikolojik tedavilerde hastalarda var olan olumsuz duyguların, olumlu duygularla değiştirilmesi, yaşamdaki stres faktörlerine karşı farkındalık ve mücadele yeteneği kazanılması gibi bilişsel yaklaşımlar takip edilir.

Hastanın yapmaktan keyif aldığı aktivitelerine, ilgi alanlarına ve hobilerine daha çok zaman ayırması ve düzenli egzersizlerle kendin iyi hissetmesi sağlanır. Kişinin aşama aşama yatağa bağımlılıktan kurtarılması gerekir. Yapmak istemediği zor aktiviteleri gerekirse küçük parçalara ayırarak yapması istenir. İş yerindeki sosyal ilişkilerini güçlendirmek ve iş yükünü azaltmak için çeşitli çözüm yolları geliştirilir.

Eğer siz de kendinizi sürekli olarak yorgun hissediyor, okul, iş ve sosyal hayatınızda problemlerle karşılaşıyorsanız geç kalmadan bir sağlık kuruluşuna başvurup profesyonel destek alabilirsiniz. Yapılacak tanı testleri ve muayeneler neticesinde kronik yorgunluk teşhisi konulursa geç kalmaksızın tedaviye başlayabilir, sorunlarınızı daha zor ve karmaşık bir hal almadan çözüme kavuşturabilirsiniz.

Psikoloji Birim Doktorları

Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Psikoloji birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.

Diğer Psikoloji Hastalıkları

Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Psikoloji Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.

Online İşlemler