Mantar hastalığı vücudumuzda başta cildimiz olmak üzere mukozaları, tırnakları ve saçlı derimizi etkileyen önemli bir rahatsızlıktır. Özellikle bağışıklık sisteminin zayıf olduğu anlarda yakalanma riskimizin arttığı mantar hastalığının tanı ve tedavisi büyük önem arz eder. Bulaşıcı nitelikteki mantar hastalığın yayılmaması için alabileceğimiz başlıca önlem hijyen kurallarına özen göstermektir. Tedavisinde çoğunlukla antifungal ilaçlardan faydalanılan mantar hastalığının tanısında mantar incelemesi ve kültürü hakkında bilinmesi gerekenleri Özel Ortadoğu Hastanesi sizler için anlattı.
Tek hücreli mantarların ciltte kaşıntı, kızarıklık, iltihaplanma ve şişliklere neden olması durumuna denilmektedir. Mantar, ciltte en çok görülen enfeksiyon hastalıklarından biridir. El, ayak, yüz, kasık, vajina, kafa derisi, tırnaklar gibi vücudun çeşitli bölgelerinde görülür. Mantarlar, çevre bölgeler veya farklı bir bölgeye de yayılım göstererek iltihaplanmalara sebep olabilir.
Mantar hastalıkları, etki alanları ve belirtilere göre değişiklik göstermektedir. Başlıca mantar çeşitleri;
Genellikle ayak tırnaklarında görülür. Tırnaklarda renk bozukluğu oluşur ve tırnaklar kalınlaşır. Beyaz veya sarı renkte görülür. Tırnaklar çabuk kırılır veya şekil bozuklukları oluşur. Zamanla ellere de yayılabilir. İlk zamanlarda herhangi bir semptoma neden olmayan tırnak mantarları, zamanla ağrılara neden olup hareket kabiliyetini kısıtlayabilir.
Sık görülen mantar türlerinden biridir. Genellikle kaşıntılı, iltihaplı ve dökülmelerin görüldüğü ciltlerle karakterizedir. Tabanda kurulaşma, kalınlaşma ve çatlama; 4 ve 5. Parmaklarda ise nemli görüntüye neden olmaktadır. Ağır bir koku ve ilerleyen zamanlarda ağrılı ve acılı çatlaklar, kabaran deri belirtileridir.
Genellikle yüzme havuzu gibi alanların ortak kullanımıyla ortaya çıkar. Gençlerde daha çok görülmektedir. Nemli ve sıcak ortamlarda daha sık görülür ve zamanla pomfolikse dönüşme riski vardır.
Erkeklerde görülmektedir. Kasıklarda kaşıntı, kızarıklık, yanmaya neden olur. Tek veya çift taraflı görülebilmekle birlikte cinsel organa da yayılabilir.
Kadınlarda oldukça yaygın bir şekilde görülmektedir. Vajina ve vulvada bulunan yararlı mantarların ve bakterilerin zamanla değişime uğramasıyla ortaya çıkar. Kontrolsüz bir şekilde çoğalır. Şiddetli kaşıntı belirtisiyle ortaya çıkan vajinal mantar, günlük hayatı olumsuz etkiler. Tedavi edilmemesi halinde genital bölgeye de yayılabilir.
Vücudun herhangi bir bölgesinde görülebilir. Çember şeklinde kazık lekeler olarak görülür. Başlangıçta küçükken ilerleyen zamanlarda bu çemberler büyüyüp iltihaplanabilir. Çoğu zaman kaşıntı ve dökülme de görülebilmektedir.
Yaygın görülen alt türlerinden biri de tinea versikolordur. Malassezia bakterisinin kontrolsüz çoğalması sonucu ortaya çıkar ve genelde sırt, göğüs, bel ve kol bölgelerinde etkili olur. Kırmızı, pembe ya da kahverengi halkalar şeklindedir.
Kafa derisinde ortaya çıkmaktadır. Deriyi etkilediği gibi saçı da etkileyebilir. Saç uzamasını önler, derinin bazı bölgelerinde dökülmelere neden olur. Çember şeklinde yayılır ve bu alanda kızarıklık, kaşıntı, kepekli alanlar, iltihaplanma, kırık saçlar ve deride iltihaplanma şeklinde etkisini gösterir. Yüksek oranda bulaşıcıdır. Özellikle çocuklarda görülür ve okullarda salgın halini alma riski vardır.
Mantar Hastalığı;
Mantar hastalığında çoğunlukla görülen belirtiler;
Mantar hastalığı, doğrudan temas veya ortak kullanılan eşyalar nedeniyle bulaşabilen bir hastalıktır. Özellikle bazı mantar türleri, kalabalık ortamlarda salgına dönüşme riski taşımaktadır. Ayakkabı, terlik, peçete, havlu, çorap, çarşaf veya nevresim, kıyafet gibi eşyaların ortak kullanımı ile hamam, havuz, sauna, banyo, plaj gibi ortak kullanım olan alanlar nedeniyle bulaşır. Bazı durumlarda topraktan da bulaşabilmektedir.
Mantar, kişiden kişiye bulaşabilmesinin yanında hayvandan insana da bulaşabilmektedir. Bu mantar türleri, hayvanlarda deri üzerinde tüy dökülmesiyle kendini gösterir.
İnatçı mantar enfeksiyonlarına sebep olan, daha derin dokulara nüfuz eden, akciğerleri etkileyen spesifik mantarları belirlemek amacıyla mantar kültürleri kullanılmaktadır.
Hastada mantar enfeksiyonu olup olmadığı kan tahlillerinde çıkmaktadır. Kandaki mantar antijenleri ve antikorları test edilerek vücutta mantar olup olmadığı belirlenebilmektedir.
Vücudunuzun çeşitli yerlerinde kaşıntı, döküntü, kızarıklık belirtileri, vajinada akıntı veya tırnaklarda renk değişikliği veya şekil bozukluğu gibi belirtiler varsa, Özel Ortadoğu Hastanesi her türlü mantar testi ile hizmetinizde. Bütün mantar hastalıklarının tanı ve tedavisi için sizleri Özel Ortadoğu Hastanesi’ne bekliyoruz, mantarlarla savaş bizim işimiz.
Mantar enfeksiyonu halk arasında temriye hastalığı olarak da adlandırılır. Cilt yüzeyinde pembe veya kırmızı renkli halkalar şeklinde meydana gelen mantar enfeksiyonunun gelişmesinde bağışıklık sisteminin zayıflığı etkili olmaktadır. Kaşıntılı döküntüler en önemli mantar belirtileri arasında yer almaktadır. Bulaşıcı nitelikteki bu hastalıktan korunmanın yolu, genel hijyen kurallarına uymaktır. Ortak kullanım alanlarının temizliğinin sağlanması mantar enfeksiyonunun kolayca yayılmasını engeller.
Mantar enfeksiyonu son derece bulaşıcı bir hastalıktır. İnsanlardan ve hayvanlardan bulaşabileceği gibi doğrudan toprak teması ile de bulaşabilmektedir. Hijyen koşullarının tam anlamıyla sağlanamadığı ortak kullanım alanları hastalığın bulaşması ve yayılmasında etkili olmaktadır.
Tırnak mantarı enfeksiyonu başarılı şekilde tedavi edilse bile kendisini tekrar edebilir. Tırnak mantarının nüks etmesinde etkili olan faktörler ailenin tıbbi geçmişinde tırnak mantarı öyküsünün bulunması, damar hastalıkları, ilerleyen yaş, tırnakta travma, diyabet ve sigara kullanımıdır.
Ayak ve tırnaklarının mantar enfeksiyonundan kurtulup tümüyle yenilenebilmesi için bir zamana gereksinim vardır. El tırnakları dört ila altı ay arasında kendisini tümüyle yenilerken ayak tırnaklarında bu süre on altı – on sekiz aya kadar uzayabilmektedir.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Dermatoloji birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Diğer Dermatoloji HastalıklarıÖzel Adana Ortadoğu Hastanesi Dermatoloji Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.