Egzama, halk arasında en çok görülen dermatolojik hastalıklardan biridir. Nedeni kesin olarak bilinmeyen egzama, uygun yöntemlerle tedavi edilebilmektedir. Egzama belirtilerini bilmek ve tedavisine bir an önce başlamak başarılı bir tedavi için önemlidir.
Egzama ciltte kuru ve pullu lezyonlara ve yoğun biçimde kaşıntılara sebep olan kronik bir cilt hastalığıdır. Kaşıntı, kabarık kırmızı noktalar, cilt yüzeyinde kesikler ve kalınlaşmış bir deriye yol açabilir.
Kişinin uykuya dalma sürecini son derece zorlaştıran yoğun kaşıntı hissi, işinde kötü performans sergilemesine, gün içerisinde kendisini yorgun hissetmesine, zorlanmasına ve daha kötü bir yaşam sürmesine yol açar.
Çevresel ve genetik bazı etkenler egzamanın altında yatan neden olabilir. Yapılan bazı çalışmalar hastaların önemli bir bölümünün genetik olarak cildin üst tabakasını güçlendiren bir proteinden yoksun olduğu, bu yüzden de alerjen maddelere karşı daha geçirgen olduğunu göstermektedir.
Her yaş ve cinsiyetten insanda görülebilen egzama vakalarının önemli bir kısmının çocukluk evresinde başladığını belirtmek gerekir.
Egzama bir alerji değildir. Ancak sık sık alerjik rahatsızlıklarla birlikte ilerler. Buna karşın egzamalı insanların ciltleri, diğer insanlara göre bir ölçüde daha geçirgendir. Bu yüzden alerjen madde geçişlerinde daha riskli durumdadırlar. Egzaması olan insanlar alerjik reaksiyonlara karşı daha duyarlıdır.
Egzamaya neden olan etkenler arasında kimi zaman çevresel kimi zaman da genetik faktörler bulunmaktadır. Kalıtsal aktarım sonucunda hastaların bazılarında alerjik reaksiyonlar gelişebilir. Bu da uzun vadede egzama için uygun zemin hazırlamaktadır. Egzamaya sebep olan etkenler arasında şampuan, banyo köpüğü, deterjan ve sabun benzeri tahriş edici nitelikte alerjen maddelerle temas etmek önemli bir yer tutar. Bunun yanı sıra nem, toz, küf, kuru ve soğuk hava gibi çevresel bazı faktörler de egzama ile sonuçlanabilmektedir. Günlük yaşam stresi ve bazı genetik nedenler de egzama oluşmasına neden olabilmektedir. Egzama rahatsızlığına neden olan staphylococcus aureus isimli bir bakteri de mevcuttur. Bu bakteri cildin bariyer işlevini bozarak yararlı bakterilerin yerine geçebilmektedir. Egzama nedenlerini listelememiz gerekirse:
Egzama hastalığının belirtileri herkeste farklı şekilde ortaya çıkabilir. Bebeklerde ve küçük çocuklarda dirsek, kafa derisi, yüz ve diz gibi bölgelerde lezyonların oluştuğu görülür. Daha büyük çocuklarda ya da yetişkinlerde ise ayaklar, kol içleri, eller ve dizin arka kısmı lezyonların en yaygın görüldüğü alanlardır.
Egzama semptomlarını sıralamamız gerekirse:
Dermatolog tarafından gerçekleştirilen muayenenin ardından bulgular ve cildinizdeki belirtiler değerlendirilerek egzama teşhisi konulur. Bununla birlikte egzama hastalarında sıkça rastladığımız alerjik durumları kontrol etmek için kan testi veya Deri Prick Testi gibi alerji testlerinden faydalanılabilir.
Egzama rahatsızlığı için kesin bir tedaviden söz etmek mümkün değildir. Fakat kaşıntının giderilmesi, cildin koruma altına alınması, enfeksiyon ve iltihap oluşumunun engellenmesi mümkündür. Kapsamlı bir egzama tedavisinin amaçları şu şekildedir:
Cildin aşırı miktarda sıvı kaybetmesini önlemek, kuruyup çatlamasının önüne geçmek için nemlendirici tedaviler uygulanır. Bu sayede cilt bariyerinin güçlendirilmesi de mümkündür.
Egzamalı kişiler ciltlerinde genellikle kızarık, kuru ve de kaşıntılı yangı bölgeleri hissederler. Yangı reaksiyonlarının engellenebilmesi için steroid içerikli yüzeysel kremler kullanırlar. Bu kremler, yeterince güçlü değilse yangı reaksiyonunu kontrol altına alabilmek adına aşağıdaki tedavilere başvurulabilir:
Kaşıntı için en temel tedavi yöntemi olarak uzun sürelerden beri kullanılan metot antihistaminiklerdir. Bu tedavi kişinin gece rahat uyumasını sağlar.
Cildin yüzeyinde meydana gelen çatlakların enfekte olması durumunda antibiyotik tedavisine başvurulabilir. Doktorunuz tarafından aksi belirtilmediği taktide düzenli biçimde ilaçlar kullanılmalıdır. Bununla birlikte kaşıntıyı arttıracak dar kıyafetlerden uzak durmak, hassas cilt ürünleri kullanmak da enfeksiyonları önlemek konusunda önemli adımlardır.
Kendimizi egzamadan korumak için veya egzama rahatsızlığının daha rahat bir şekilde atlatılması için alabileceğiniz önlemleri sıralamamız gerekirse:
Egzama hastalığının tedavisinde kortizon dışı bağışıklık sistemi baskılayıcı ilaçlardan ve lokal kortikosteroidli pomatlardan faydalanılır. Egzama ataklarının sıklığını azaltmak ve cilt bariyerini güçlendirmek için bariyer kremler, nötral sabunlar, nemlendiriciler, egzama eldivenleri ve şampuanları kullanılmaktadır.
Egzamayı tetikleyen ve daha kötü hale getiren besinleri sıralamak gerekirse:
Alerjik egzama vakalarının kronik hastalıklar olduğunu belirtmek gerekir. Hafif dereceli hastalarda egzama bir süre sonra kendiliğinden geçebilir. Ya da düşük dozlu ilaçlar sayesinde belirli bir iyileşme sağlanabilir. Fakat ağır seviyedeki hastalarda egzama dönem dönem tekrar eder ve kişinin hayatı boyunca devam edebilir.
Egzama rahatsızlığı bulaşıcı nitelikte değildir.
Kış mevsimi geldiğinde havaların soğuması ve havadaki nem oranının azalması egzama rahatsızlığında bir artış yaşanmasına yol açar. Kapalı ısıtma sistemleri, içerisinde yaşadığımız ortamı kurutur. İster istemez daha sıcak banyo yapmaya başlar ve kalın kıyafetler tercih ederiz. Tüm bunlar egzamayı tetikleyebilen unsurlardır.
Egzama insan bedeninde B6 vitaminin eksikliğine dair bir fikir verebilmektedir. B6 vitaminin vücutta yeterince olmaması hücrelerin kendini yenileme sürecini yavaşlatır. Bunun yanı sıra iltihaplanma ve egzama benzeri cilt sorunlarının gelişmesine neden olabilir.
Egzama hastalığı söz konusu ise cilt bakım rutininize tuzlu su ekleyerek kaşıntı şikayetlerini hafifletmeniz mümkündür. Zira bu şekilde egzamaya yol açan mantar ve bakterilerin nemini azaltabilmek mümkün olabilir.
Egzamalı hastalar ciltlerindeki kuruluktan kurtulma arzusundadır. Bunun için cildin nemliliğine özen gösterilmeli ve banyo yaparken ılık su tercih edilmelidir. Sıcak su ile banyo yapmaktan mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Dermatoloji birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Diğer Dermatoloji HastalıklarıÖzel Adana Ortadoğu Hastanesi Dermatoloji Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.