Kalça ve dizde meydana gelen ağrılar çoğu zaman yaşamı çekilmez hale getirebiliyor. Hayat kalitesini düşüren bu ağrılar trafik kazaları, darbeler, mekanik bozukluk veya ilerleyen yaşla birlikte ortaya çıkan kireçlenmeler ile birlikte görülebilmektedir.
Kalça eklemi kaynaklı birçok rahatsızlık kalça ve kasık bölgesinde ağrılara neden olabilmektedir. Bu rahatsızlıklar doğuştan geldiği gibi çocukluk ve ergenlik döneminde yaşanan travmalar, yaşlanma ve aşırı kullanım kaynaklı olarak ortaya çıkabilmektedir.
Günümüzde kalça eklemi rahatsızlıklarının tanısı manyetik rezonans (MR) cihazları yardımı ile kolayca konulabilmektedir. Kalça eklemi rahatsızlıkları ise aşağıdaki gibidir:
Kalça eklemi sıkışmalarıdır. Sıkışma nedeniyle kıkırdak hasarı ve labrum yırtığı gibi ikincil hasarlar ortaya çıkmakta, bunun sonucunda da kalça eklemi yıpranması ve kireçlenmesi ortaya çıkabilmektedir. Sıkışma, asetabuluma ve femur başına ait bir takım kemiksel anormallikler sonucu ortaya çıkmaktadır.
İki tıp kalça eklemi sıkışması vardır. Birincisi kıskaç tipi sıkışma, diğeri de tümsek tipi sıkışmadır.
Kalça yuvasının kenarındaki kıkırdak dokunun yırtılmasıyla ortaya çıkar. Zaman içinde yıpranmaya bağlı ortaya çıkabileceği gibi sporla veya ani hareketlerle de görülebilmektedir. Sıklıkla femur başı ve kalça yuvası arasındaki sıkışmalar sonrası hasarlar oluşur. Bunun dışında eklemdeki kemiksel eksiklik sonrası da ortaya çıkabilmektedir.
Labrum yırtılmalarında kasıkta derin ve kesici bir ağrı vardır ve bu ağrı uyluk ve bacağa yayılır. Bulguları ise; kalça ekleminde takılma, katılık, dengesizlik, sıkışma, zayıflık ve spor performansında azalmadır.
Kalça ekleminin çıkma eğilimidir. Travmatik ve kronik olmak üzeri iki çeşidi vardır. Travmatik instabilite; trafik kazaları ve ekstrem sporlarda kalça eklemine aşırı kuvvet binmesi sonucu oluşur. Kalça eklemi ve çevresindeki dokuların hasar görme riski vardır.
Kronik instabilite ise doğumsal veya gelişimsel anormalliklere bağlı olabileceği gibi, aşırı zorlama sonucu da meydana gelebilmektedir.
Kalça yuvasının yeterli gelişmediği, femur başı ve eklem stabilitesinin de bu durumdan etkilendiği vakalardır. Femur başı kapsanamadığı için yük aktarımı küçük bir alanda olur. Bu da eklemde doku hasarına ve kıkırdak yıpranmasına neden olur. Eklemde oluşan hasarlar ağrı ve fonksiyon kayıplarına sebep olur. Tedavi edilmemesi halinde kalça eklemi kireçlenmesi (ostreoartrit) gelişebilmektedir.
Kalça ekleminin aşırı kullanımı, zorlanması veya ani travmalar sonucu oluşur. Eklem kıkırdağının yaralanması veya kaybı sonucu kıkırdak altı kemiği ortaya çıkar. Sinir uçları noktasında zengin olan bu kemik ağrının temel nedenidir. Tedavi edilmemesi durumunda ileri derece kireçlenmeye (osteoartrit) neden olabilmektedir.
Eklem içinde serbest bir şekilde gezinen küçük kemik ve kıkırdak parçalardır. Travma veya sinovya hastalıkları sonrası oluşmaktadır. Eklemde takılma ve keskin ağrıya neden olabilmektedir.
Artritin en sık karşılaşılan tipi osteoartrittir. Artrit vakalarında kıkırdak aşınmış ve yıpranmıştır. Ciddi ağrı, hareket kısıtlılığı ve engelliğe neden olmaktadır. Ağrının azalması için kilo vermek önemlidir. Fizik tedavi ve eklem içi enjeksiyonlar da hastanın rahatlamasını sağlayabilmektedir.
Bursa, dokuların birbiriyle sürtünmesini azaltan, içi sıvı dolu keseciklerdir. Bursa, büyük eklemlerin çevresinde olur ve hareket esnasında sürtünmeyi minimuma indirir. Bu sıvı dolu keseciklerin iltihaplanmasına ise bursit denilir. Kalçada sıklıkla trokanterik, iliopsoas bursalar ve bunların bursitleri görülür. Kalçanın yanındaki ağrılar trokanterik bursit, ön tarafında kasık bölgesindeki ağrılar ise iliopsoas bursit kaynaklıdır.
Fluteus minimus ve medius, kalçanın yanında bulunan kaslara denir. Ayakta durma, yürüme ve uyluğun yana doğru açılmasını sağlayan bu kaslarda, travma veya yıpranmalara bağlı olarak yırtıklar görülebilmektedir. Bu da kalçanın yanındaki ağrılara, yürürken güçsüzlük ve aksamaya neden olmaktadır.
Leğen kemiğinden dizin yanına uzanan bağ dokusuna iliotibial bağ demir. Bu bağ, spor veya doğuştan kemiksel farklılar nedeniyle kalınlaşabilir. Bu da kalçanın yanındaki kemik üzerinde ağrı, hassasiyet veya ağrılı bir atlama hissine neden olabilir. Buna atlayan kalça adı verilir.
Uyluğun arka tarafında simitendinozus, semimembranozus, biseps femorisin uzun ve kısa başları diye gruplanmış 4 kas bulunur. Bu kaslar hamstringleri oluşturur. Diz çevresindeki çeşitli noktalardan başlayan bu kaslar birleşip, kalça ekleminin arkasını çaprazlar, lemeğen kemiğinin altına yapışır. Proksimal hamstring yırtıkları da genelde burada oluşmaktadır. Ani hızlanma veya yavaşlamanın gerekli olduğu futbol veya jimnastik gibi sporlarda sıklıklar görülmektedir.
Kalçanın arkasında bulunan ve kalça eklemini dışa çevirmeye yarayan kastır. Siyatik sinirle yakın teması vardır. Bu nedenle bu kasta meydana gelen sertlik veya iltihaplanmalar siyatik sinirde sinir ağrılarına neden olur. Buna Priformis sendromu denir.
Bu vakalarda kalçanın arkasında derinde bir ağrı vardır ve ağrı siyatik sinir boyunca kalçadan bacağa doğru vurur. Ağrıları bel fıtığına benzediği için bel fıtığı ile karıştırılabilmektedir.
Kalça çevresinde en sık görülen spor yaralanmaları, kas yaralanmalarıdır. Çoğunlukla uzamış kasın ani bir şekilde kasılması ile ortaya çıkan kas yaralanmalarına, düşme, darbe, aşırı gerilme ve aşırı kullanma da neden olabilmektedir.
Tendinit ise tendonun aşırı kullanımıyla ortaya çıkan iltihaplanmalardır. Bu iltihaplanmalar sonrası tendonların bağlı olduğu kaslarda ağrı ve fonksiyon kaybı oluşabilmektedir.
Femur başına giden kan akımı bozulur ve bundan kemik ve kıkırdak dokular olumsuz etkilenir. Dayanıklılıklarını kaybeden kemik ve kıkırdaklar, eklem uyumunun bozulmasına ve ikincil osteoartrite neden olur. Ayakta durma, yürüme gibi aktivitelerde ağrı, ilerleyen zamanlarda ise eklem harabiyeti ve ileri evre kireçlenmeye sebep olabilmektedir. Bu duruma ise bazı kan hastalıkları, aşırı sigara-alkol tüketimi ve kortizon benzeri ilaçların kullanımı neden olmaktadır.
Perthes, çocukluk çağında meydana gelen bir hastalıktır. Bu hastalıkta, femur başına kan akımının bozulması ile femur başının şekli ve mekanik özelliği bozulur. Tedavi edilmezse, bacak boyu kısalığı, sekel şekil bozuklukları ve eklem hareket kısıtlıklarına neden olabilmektedir. Bu da ikincil osteoartritlere yol açabilmektedir.
Erken ergenlikte görülen kaça eklemi rahatsızlıklarından biridir. Femur başının uzan kısmının kayması ile kası ve/veya diz ağrısı ile kendini gösterir. Daha çok kilolu erkek çocuklarda görülür ve sekel şekil bozukluğu oluşmaması için erken tedavi önemlidir.
Femur başının kalça yuvasına oturma pozisyonudur. Femur başı öne veya arkaya aşırı dönük olduğu zaman yürüyüş bozuklukları veya eklem içinde erken dönem hasarları yaşanabilir. Çocuklarda yürüme bozukluğu (içe basma vb.) şeklinde kendini gösterir.
Kalçada çeşitli nedenlerden dolayı ağrılar da görülebilmektedir. Bu ağrı kaynakları ise:
Diz hastalıkları genetik kaynaklı olabileceği gibi sonradan gelişen problemlerden dolayı da ortaya çıkabilmektedir. Diz rahatsızlıkları travmatik diz rahatsızlıkları, mekanik diz rahatsızlıkları ve artrit (kireçlenme) kaynaklı olarak ortaya çıkmaktadır.
Trafik kazaları, düşme, darbe alma gibi olaylarla diz eklemini çevreleyen bağlarda, tendonlarda, kemiklerde, kıkırdak ve ligamentlerde ortaya çıkan diz yaralanmalarıdır.
Ön çapraz bağı, kaval kemiğini uyluk kemiğine bağlayan dört bağdan biridir. Özellikle basketbol, futbol gibi sporlar ile ani hareketler ve mücadele gerektiren sporlarla uğraşan kişilerde yaygın olarak gürülmektedir. Daha diz dönmesi ile birlikte ön çapraz bağ yırtılır ve ameliyat gerektirir.
Trafik kazaları, düşme veya darbeler sonrası diz kemikleri, veya diz kapağı (patella) gibi kemikler kırılır. Diz kapağındaki bazı basit kırıklarda alçı ile tedavi mümkün iken çoğu kırık vakasında ise cerrahi operasyon gereklidir.
Menisküs, kaval kemiği ile uyluk kemiği arasında bulunur. Sert ve lastik kıvamlı kıkırdaktan oluşan menisküs, iki kemik arasında amortisör görevi üstlenir. Ağırlık yüklenilmişken ani diz bükmeleri sonucu menisküs yırtılabilir. Futbol ve basketbol gibi sporlarla uğraşanlar ile birlikte 50 yaş üstü çok sayıda kişide menisküs yırtığı vakaları sıklıkla görülmektedir. Dizde takılma ve kilitlenme varsa mutlaka ameliyat yapılmalıdır.
Eklem çevresinde tendonların hareketlerini kolaylaştıran ve bursit denilen içi sıvı dolu yastıklar bulunur. Bu yastıklar bazı olaylarda zarar görebilir. Dizin ön kısmında geçmeyen iç su dolu şişlikler oluşur. Bu şişliklerin bir kısmı kendiliğinden geçse de bir kısmı geçmez. Bu durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Bir veya daha fazla tendonda kronik iltihaplanma oluşmasıdır. Tendonun aşırı zorlanması ve kullanılması ile ortaya çıkar. Özellikle bisiklet, kayak, koşu ve atlama sporları yapanlar veya bu etkinliklere katılanlarda kuadriseps kasını kaval kemiğine bağlayan patella tendonunda iltihaplanma oluşur. Genelde ameliyatsız bir şekilde tedavi edilmektedir.
Dizin mekanik yapısından kaynaklanan ve ağrılara neden olan rahatsızlıklardır. Bunlar:
Bazı vakalarda kemik veya kıkırdaklardan kopan bir parça kemik veya kıkırdak eklem boşluğuna düşerek serbest bir şekilde yüzebilir. Bu parçalar harekete engel olmadıkça problem oluşturmaz. Ancak bazen eklem arasına girip sıkışarak eklemde kilitlenme veya kıkırdak yaralanmalarına neden olabilmektedir. Bu tür durumlarda cerrahi bir operasyonla bu parçaların çıkarılması gerekir.
İliotibial bant, kalçanın dışından dizin dışına kadar uzanan sert bir doku bandıdır. Bu bant sürekli bir şekilde uyluğun dış kısmına sürtündüğünde dizin dışında hareketle birlikte artan ağrılar görülür. Özellikle bisiklet ve koşu sporlarıyla uğraşan sporcularda sıklıkla görülen bu hastalığın tedavisinde ameliyata gerek kalmaz.
Dizin önünde bulunan üçgen kemiğin (patella), dizin dışına doğru kayması sonucu ortaya çıkar. Bazen bu kayma çıplak gözle görülebilecek seviyededir. Bayanlarda daha çok görülen bu durum ilerleyen yaşlarda ciddi ağrılara neden olabilmektedir.
Kalça veya ayak ağrıları sonrası ağrılı eklemleri korumak için farkında olmadan yürüme şekli değişebilir. Bu değişen yürüyüş diz ekleminde daha fazla strese neden olabilir. Bu tür durumlar da diz ağrılarına neden olabilmektedir.
Vücudun kemik ve kıkırdak dokularında 100’den fazla artrit türü vardır. Dizi en çok etkileyen artrit türleri ise şunlardır:
Yaşlanmaya bağlı ve en sık görünen kireçlenme türüdür. Dizde bulunan kıkırdağın aşırı ve kötü kullanımı, yaşlanma ile hasarlanması sonucu oluşur.
Dizler başta olmak üzere vücuttaki bütüne eklemlerde görülebilen bir hastalıktır. Kronik bir hastalık olan eklem romatizmasının şiddeti ise değişkenlik gösterir.
Daha çok protein ağırlıklı beslenen kişilerde görülür. Hastanın protein metabolizması bozuktur. Genelde başparmağın etkilendiği bu hastalık dizlerde de görülebilir. Hastalığın takibinin mutlaka yapılması gerekir.
Eklem sıvısında kalsiyum içeren kristallerin artması ile ortaya çıkar. Gut ile karıştırılır ancak farklıdır. Psödoguttan en çok diz eklemleri etkilenir.
Eklemlerde bakteriyel enfeksiyon görülmesi durumudur. Diz ekleminde şişme, ısı artışı, ağrı ve kızarıklıkla kendini hissettirir. Ateş ile ortaya çıkan bu hastalığın travma ile bir ilgisi yoktur. Bu hastalığın hızlı bir şekilde diz kıkırdağına büyük zarar verme riski vardır. Bazı vakalarda ameliyata ihtiyaç duyulabilmektedir.
Eklem Yaralanmaları Eklem Kireçlenmesine Neden Olabilir Mi?
Evet, olabilir. Eklemin travma veya ameliyat geçirmesi, ilerleyen yıllarda osteoartrite neden olabilir. Bazı doğuştan eklem hastalıkları da zamanla osteoartrit gelişine yol açabilir.
Diz Ağrısı Kalçaya Vurabilir Mi?
Evet, dizde meydana gelen ağrılar kalça, lomber omuga ve pelvise yansıyabilmektedir.
Diz ve Kalça Ağrısı Nasıl Geçer?
Ağrının bulunduğu bölgeye 2-3 saatte bir 10-15 dakika boyunca buz kompresi uygulamak ağrıyı hafifletebilir. Dizden kalçaya doğru yapılacak masaj da rahatlamaya neden olacaktır.
Sağ Kalçadan Bacağa Vuran Ağrı Nedir?
Siyatik ağrısıdır. Hafif şiddette başlayıp zamanla artan siyatik ağrısı, kalçadan baldıra, diz altından bacağın yan ve ön kısmına, ardından da topuğa kadar yayılmaktadır.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Fizik Tedavi birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Diğer Fizik Tedavi HastalıklarıÖzel Adana Ortadoğu Hastanesi Fizik Tedavi Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Adres
Ziyapaşa Mah. 67055 Sokak No: 1 Seyhan / ADANA
Poliklinik Saatleri
Hafta İçi: 09:00 - 17:30
Güçlü hekim kadrosu ve üst düzey teknoloji ile donatılmış Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde sağlığınıza kavuşup yaşam kalitenizi artırabilirsiniz. Sağlıklı yarınlar için Özel Adana Ortadoğu Hastanesi!
içeriği görüntüleNot: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz
