Bağışıklık sistemi ile ilgilenen tıp dalına immünoloji denir. Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Bölümü ise 0-18 yaş aralığındaki çocukların bağışıklık sistemi ve alerjik hastalıklarının tanı ve tedavisi ile ilgilenir. Bağışıklık sisteminin yabancı antijenlere karşı verdiği abartılı duyarlılığa ise alerji denilir.
Çocuk İmmünoloji ve Alerji Bölümü’nde immünolojik temelli hastalıklarını tanı ve tedavisinin yanı sıra genetik ve çevre faktörlerinin etkisiyle ortaya çıkan alerjik hastalıkların tanı ve tedavisi de yapılır.
Alerjik rahatsızlıkların en yaygın nedenleri yumurta, çilek ve inek sütü gibi besinlerdir. Bunun yanı sıra ot, çayır ve ağaç polenleri de çocuklarda alerji sorununun gelişmesine neden olabilir. Arılar ve benzeri böcekler ile kedi, kuş ve köpek tüyleri de alerji sorununun yaygın sebepleri arasındadır. Bunların haricinde sigara, kirli hava dumanı, saç spreyi, küf, parfüm kokuları ve ev tozu Akraları da alerjik rahatsızlıklara yol açabilir.
Alerjik rinit rahatsızlığı bu gibi faktörlerden birine veya birkaçına karşı hassasiyeti bulunan kişilerin burunlarındaki mukozanın iltihabı bir cevabıdır.
Hapşırma, burun tıkanıklığı, burunda akıntı, göz ve boğazda hissedilen kaşıntı, saman nezlesi ve yorgunluk hissi de alerji hastalarının başlıca şikayetleri arasında gösterilir.
Yama testi, cildin dış yüzeyine temas eden maddeler nedeniyle, dermatit ve ürtiker gibi alerjik oluşumların tanısında tercih edilir. Yapışkan bandın alt kısımlarında odacıklar bulunur ve bu odacıklara alerjenler konulup sırt bölgesine yapıştırılır. Alerjenler vücuda temas ettikten sonra birkaç gün sonra bant çıkarılır.
Deri içi testlerdir. Arı sokması veya ilaçlara bağlı gelişen alerjenlerin tespitinde kullanılmaktadır. Alerjen sıvı, kol ya da sırt bölgesinden deri altına enjekte edilir. Hasta 20 dakika test yapılan bölge açıkta kalacak şekilde bekler. Bu esnada kaşınmaması istenir.
Çizme testi olarak da bilinir. Sırta, kola veya dirseğin alt kısmının iç yüzeyine alerjen sıvı damlatılır. Daha sonra deriye yüzeysel bir çizik atılır. Bu test ile bitki polenleri, evcil hayvanlar ve ev tozu alerjenleri değerlendirilmektedir.
Kan testi ile alerjen tespitidir. Reaksiyonları; saman nezlesi, atopik dermatit, döküntü, astım, sistemik anaflaksidir. Epiteller ve hayvansal proteinler, epiteller ve hayvansal proteinlerin karışımları, gıdalar ve gıda karışımları, küf mantar türleri ve maya karışımları, ot, tahıl ve polenler, çeşitli ağaç polen karışımları, bazı mesleki alerjenler, yabani at ve çiçek karışımlarında da bu testler uygulanır.
Astım, kalp ve akciğer fonksiyonlarını etkileyen hastalıkların değerlendirilmesi amacıyla yapılır. Solunum fonksiyon testleridir. Akciğerlere ne kadar nefes alındığı, bu nefesin ne kadar zamanda ne kadarının geri verildiği ölçülür.
Burun solunum ölçümüdür. Burun havayolu direncini ölçümlemek için yapılır. Böylece olası tıkanıklığın derecesi belirlenir.
Çocuklarda alerji teşhisinin doğru koyulması, tedavinin de doğru planlanıp uygulanabilmesi açısından büyük önem taşır. Tanı yöntemlerinden bahsetmemiz gerekirse:
İlk olarak çocuğun hikayesi dikkatle dinlenir. Alerjik belirtiler ayrıntılı biçimde incelenir ve alerjen maddelere maruz kalma hikayesi doktor tarafından değerlendirilir.
Fiziksel muayenede de çocuğun genel sağlık durumu, cildinde gözlenen belirtiler, solunum sesleri ve farklı alerjik bulgular değerlendirmeye tabi tutulur.
Çocuk immünoloji ve alerji hastalıkları biriminde kullanılan tedavi yöntemlerini alerji aşısı, ilaç tedavisi ve korunma tedavisi olarak sıralayabiliriz.
Alerji aşıları, hastanın alerjen maddelere karşı duyarlılığını önemli ölçüde azaltır. Bununla birlikte hastalığın yol açtığı semptomları ve ilaç kullanma ihtiyacını azaltır. Bunların yanı sıra hastanın yaşam kalitesini de olumlu yönde etkiler.
Alerji aşısı tedavisi hastanın duyarlı olduğu alerjen maddelerden elde edilen ürünlerin, hastaya yavaş yavaş artan dozlarda verilmesi esasına dayanır. Günümüzde alerjik rinit, alerjik egzama, gıda alerjisi ve astım gibi rahatsızlıklar daha yaygın şekilde gözlenmektedir.
Bilhassa alerjik rinit ve astımda ilk aşamada alerji ilaçları ve burun damlası gibi semptomatik tedaviler kullanılır. Tedaviye cevap vermeyen, spesifik bir alerjene karşı gelişen reaksiyonlarda deri testi kan testleri uygulanır. Bu gibi vakalarda söz konusu alerjene karşı aşılama yapılabilir. Bu tedavi alerjen spresifik immünoterapi olarak adlandırılır.
Çocuk hastalara uygulanan alerji tedavisinde alerjik reaksiyonlar kontrol altına alınmaya ve semptomlar hafifletilmeye çalışılır. Tüm bunlar çocuğun yaşam kalitesini yükseltmemizi sağlar. En yaygın kullanılan alerji tedavi yöntemlerinden biri alerji aşılarıdır.
İmmünoterapi yani alerji aşısında çocuğun alerjik reaksiyon gösterdiği maddeye kontrollü şekilde maruz kalması sağlanır. Zaman içerisinde doz arttırılarak vücudun bu maddeye karşı tolerans göstermesi sağlanır.
Alerji aşıları çocuğun bağışıklık sistemini alerjen maddeye karşı reaksiyon göstermek yerine tolerans göstermeye ikna eder. Uzun vadeli bir tedavi prosedürüdür. Ancak bu yöntem alerjik semptomları azaltmakta veya tümüyle ortadan kaldırmakta başarı sağlayabilmektedir.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.