Aşı, hastalığa neden olan mikroorganizmanın (bakteri, virüs) etkisini ortadan kaldırmak, hastalıklara karşı bağışıklık sağlamak amacı ile vücuda verilen çözeltidir. Kişi, aşı etkisiyle bakteri ve virüslerle karşılaştığında hızlıca bir savunma oluşturarak ya hastalıktan etkilenmez ya da zayıf atlatır.
Özellikle de bağışıklık sisteminin henüz tam olarak gelişmediği bebeklerin dış dünyaya karşı daha savunmalı olabilmeleri için aşı uygulamaları çok önemlidir. Bebek bağışıklığının güçlendirmesinde beslenme kadar aşı da etkilidir. Anne sütünden sonra en önemli koruyucu aşıdır. Bu nedenle bebeklik ve çocukluk döneminde yapılması gereken aşıların ihmal edilmemesi gerekir.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi de, T.C. Sağlık Bakanlığı’nın bebeklik döneminden itibaren temel sağlık hizmeti olarak uyguladığı aşı takvimini takip eder, çocukların aşı takiplerini büyük bir dikkatle gerçekleştirir.
Aşılama doğum ile birlikte başlar. Bebek sağlığı için aşılama takviminin dikkatlice takibi şarttır. T. C. Sağlık Bakanlığının çocuk aşı takvimi ise şöyledir:
Hastalığa neden olan virüs veya bakteri gibi mikroorganizmaların, hastalık yapma etkisini ortadan kaldırmak veya zayıflatmak için sağlıklı kişilere uygulanmasına aşı adı verilir. Bu sayede kişi bu mikroorganizmalarla yeniden karşılaştığında kolayca savunma oluşturabilir, hastalığa yakalanmayabilir ya da çok daha hafif şekilde atlatabilir. Ülkemizde Sağlık Bakanlığının belirlediği bebeklik döneminden başlayarak uygulanan bir aşı takvimi uygulanmaktadır. Yeni doğan bebeklerin büyüme ve gelişme süreci takip edilirken bu aşıların da düzenli olarak yapılması gerekir.
Aşılar içeriklerinde bulunan zayıflatılmış veya ölü haldeki mikroorganizmalara bağışıklık sisteminin yanıt vermesini sağlar. Aşılardan tam verim alınabilmesi için doğru yaşta ve doğru zamanda uygulanması gerekir.
Aşılar, zayıflatılmış mikroorganizmalardan yani virüs ve bakterilerden oluşur. Aşılama uygulamasında amaç bakteri ve virüslerin bağışıklık sistemi tarafından tanınmasını sağlamaktır. Bu sayede ilerleyen dönemde bu virüsle karşılaşıldığında bağışıklık sistemi hızlı bir şekilde tepki verebilir. Aşılar kol ya da bacaktan uygulanabilmektedir. Bununla birlikte bazı aşıların ağızdan alınması gerekirken bazıları da kas içine ve deri altına uygulanır.
Sağlık Bakanlığının aşı takvimi doğumun hemen ardından başlayarak, ilköğretimin sonuna kadar devam etmektedir. Temel sağlık birimleri ve çocuk doktorları aynı aşı programını takip ederler.
Bebeğin doğumu gerçekleştikten sonra hastaneden taburcu edilmeden önce Hepatit B aşısının ilk dozu uygulanmaktadır.
İlk ay aşı takvimine uygun biçimde Hepatit B aşısının ikinci dozu da uygulanmaktadır.
İkinci ay bebek rutin sağlık kontrolüne geldiğinde Verem aşısı, KPA ve 5’li karma aşı uygulanır.
Verem aşısı olan bebeklerin bazılarında ufak bir iz oluşabilir. Karma aşı uygulaması bebeği yeni doğan tetanozu, çocuk felci, boğmaca, difteri ve menenjit’e karşı koruma etkisi gösterir. KPA aşısı ise bebekleri orta kulak iltihabı, zatürre ve beyin zarı iltihabına karşı korur.
Sağlık Bakanlığının tüm çocuklar için planladığı aşı programının dışında bazı özel aşılar da vardır. Bunları sıralamamız gerekirse:
Rota aşısına iki – üç aylıkken başlanır. İki veya üç doz uygulanan bu aşı altıncı aya kadar rota aşılanmasının tamamlanması gerekir.
Meningokok aşısı günümüzde bebeklere uygulanabilecek formda da üretiliyor. Meningokok hastalığı ağır etkileri olabilen, sakat bırakma veya ölümle sonuçlanabilen önemli bir bakteriyel hastalıktır. Hastalık genellikle bir yaş altı çocuklarda daha sık görülür ve daha ağır seyreder. Birçok ülkede rutin aşı programında yer alan bu aşı, ülkemizde özel aşı olarak uygulanır. Çocukların ikinci ayından itibaren yapılması önerilir. Meningokok aşısının dozuna bebeğin kaç aylık olduğu dikkate alınarak karar verilir.
9 yaş itibariyle kız çocuklarına HPV aşısı yaptırılabilir. Rahim ağzı kanserine neden olabilen HPV virüsüne karşı aşılama büyük önem taşır.
Grip aşısı ise influenza virüsüne karşı koruma sağlar. Bilhassa kronik kalp hastalığı veya astımı olan çocuklar ile bağışıklık sistemi yetersizliği veya doğumsal kalp hastalığı bulunan çocuklara uygulanmalıdır.
Aşıların insan bedeninde yarattığı bazı yan etkiler olmakla birlikte bunlar, yaşamı tehdit edici boyutta değildir. Aşı uygulamalarının sonucunda en sık görülen yan etkilerin başında ateş gelir. Genellikle 12-24. Saat aralarında gözlenen yüksek ateş, vakaların büyük çoğunluğunda 38,2 derecenin üzerinde seyreder. Bunun yanı sıra
Bebeklik ve çocukluk çağında uygulanması gereken aşı takvimi ile ilgili sorularınızı Özel Ortadoğu Hastanesine sorabilirsiniz.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.