Besin intolerans testleri, çok sayıda değişik besine verilen immünolojik reaksiyonları inceler. Söz konusu besinin belirlenmesiyle hangi besinlerin vücudu zorlayıp patolojik sorunlara ve bağışıklık reaksiyonuna neden olduğunu ortaya çıkarır. Bedenin reaksiyon verdiği bu besinlerden uzak duruşmasıyla bağırsaktaki toksinlerin boşaltmasına imkân verilir ve iyileşme sağlanır.
Besin intoleransının en önemli nedenleri; sindirilen besinler için daha yüksek geçirgenliği olan hastalıklı bir bağırsak (geçirgen bağırsak sendromu) veya zayıf bağışıklık (immün) sistemidir.
Bağırsak epitelinin geçirgenliğine etki eden etmenler; stres, ilaçlar, kötü beslenme, alkol, parazitler, bakteriler, virüsler şeklinde sıralanabilir.
Gıda intolerans testleri, çok sayıda farklı besine karşı verilen immünolojik reaksiyonları incelemektedir. İlgili gıdanın tespitinin yapılmasıyla hangi besinlerin vücudu zorlayarak patolojik sorunlara sebep olduğunu ve hangilerinin bağışıklık reaksiyonuna yol açtığını gösterir. Bağışıklık sistemi, hastalığa yol açan mikropları etkisiz hale getirme işlevine sahiptir. Bedenin reaksiyon verdiği bu besinlerden kaçınılması ile bağırsaktaki toksinlerin boşaltmasına olanak sağlanır ve böylece beden iyileşebilir.
Besin intoleransı testinin sonuçları, tek tek gıda bileşenlerine karşı artan IgG antikoru konsantrasyonlarına ilişkin bilgi verir. Karşılık gelen bulgularla birlikte uzman diyetisyen ya da doktor tarafından diyette değişiklik yapılabilir.
Besin intoleransı testiyle antikorların yoğunluğu belirlenir. Her bir test alanı, test edilen gıdalardan birine özgü olan proteinleri barındırır. Olası reaksiyonun testi, alanların her birine kan serumu uygulanarak yapılır. Alanda bulunan proteinlerin, uygulanan kan tarafından tespit edilmesi durumunda “antijen-antikor kompleksi” oluşturulur. ELISA yöntemi ile kompleksler renklendirilerek bilgisayar tarafından tespiti yapılır.
Besin intoleransı testi sonuçlarında belli gıdalara karşı IgG antikor titre düzeyleri yüksek çıkabilir. IgG gıda intoleransının nedeni, bağırsak geçirgenliğinin artması sonucu monoton diyettir. IgG-pozitif gıdaların sayısı artmışsa bağışıklık sisteminin normalde tanımadığı gıdalara yan etkiyle yanıt verdiği anlamına gelir.
IgG pozitif gıda her tüketildiğinde, inflamatuvar bir reaksiyon meydana gelir ve vücut zayıf düşer. Bu nedenle IgG antikor düzeyleri yüksek çıkan gıdalardan uzak durmak gerekir.
Ayrıca IgG-pozitif gıdaların sayısı artmışsa bağırsak çeperinin zedelenmiş ve geçirgen bağırsak sendromu hastalığı da söz konusu olabilir. Bunun yanında bağırsak florasında veya bağırsak çeperinde bir bozukluk da oluşmuş olabilir. Bu durumda dışkı tahliliyle bağırsak florasının ve bağırsak çeperinin incelenmesi gerekir.
Besin değerlerinin düşük olması ve istenmeyen etkilere neden olabileceği için şeker, rafine un ve pudra şekeri ile diğer denatüre edilmiş besinlerden uzak durulmalıdır. Şeker; kan şekeri seviyesinde artışa yol açar ve pankreası yorar. Rafine şeker tüketimi bağırsaktaki ortama etki ederek kalsiyum gibi minerallerin ve B gibi vitaminlerin kaybına sebep olur.
Çay, kahve ve alkol sinir sisteminde rahatsızlıklar ortaya çıkarabilir. Çay ve kahvenin düzenli tüketilmesi, besinlerden alınan demir gibi minerallerin emilimini azaltabilir.
Bir öğünde çok fazla yiyecek tüketimi metabolik sistemi zorlar. Midedeki yiyecekler, ince bağırsağa küçük parçalar halinde aktarılır. Çok fazla besin tüketilmesi halinde bunun büyük bölümü midede uzun süre kalır. Bu durum da midede baskı hissine ve mide mukozasında enfeksiyona yol açabilir.
Çiğneme, midedeki sindirim sıvılarının üretilmesini de uyaracağı için yiyecekler iyice çiğnenmelidir. Yemek yavaş şekilde tüketilmemeli ve yemek yerken televizyon, radyo ya da sosyal medya ile ilgilenilmemelidir.
Hayvansal proteinler, meyve veya tahılların kombinasyonu şişkinliğe ve karın ağrısına neden olur. Şişkinlik gibi reaksiyonlarını önlemek için meyveler ayrı tüketilmelidir.
Diyet yapmak isteyen pek çok insan gıda intolerasnı testi yaptırabiliyor. Kişiler kan tetkiklerinde herhangi bir sorun yoksa, guatr hastalığı söz konusu değilse, kan şekeri düzeyi olması gerektiği gibiyse, düzenli olarak egzersiz yapıyorsa ancak buna karşın halen daha kilo veremiyorsa bu teste başvurulabilir. Bu test sayesinde metabolizmayı hızlandıran veya yavaşlatan gıdalar tespit edilebilir ve ona göre bir beslenme programı geliştirilebilir.
Alerjik reaksiyonlar yaşamsal tehlike oluşturabilen bir sağlık sorunudur. Genellikle sindirimin hemen ardından ortaya çıkarlar. Fakat gıda intoleransında vücut, bir süre gecikmenin ardından reaksiyon gösterir. Belirgin olmayan bulgular, sindirimden saatler hatta günler sonra meydana gelir. Fakat gıda intoleransı yaşamsal tehlike yaratmaz.
Testten alınan sonuçlar bir rapor içerisinde derlenir. Bu raporda teste tabi tutulan gıdaların yarattığı immün reaksiyon şiddetleri beş farklı grupta sınıflandırılır. Bu bilgilerin yanı sıra bireysel beslenme adaptasyonu uygulanabilir. Genellikle kritik olarak değerlendirilen gıdaların ortadan kaldırılmasına ve sonra da rotasyon diyetine dayanmaktadır.
İntolerans şüphesi bulunan vakalarda reaksiyon sınıfı 5 olarak belirlenen gıdalar, kişinin beslenme programından en az altı ay süreyle çıkarılır. Reaksiyon sınıfı dört olan gıdalarda ise bu süre üç ila altı ay arasında değişmektedir. Bir gıda tüketildikten sonra üç gün gözlem yapılmalı ve bu sayede gıda ile bulgular arasındaki olası ilişki tespit edilmelidir.
Testin sonucu kişinin ihtiyaçları ve iyileşme sürecine dair bilinç geliştirmesini sağlar. Kişi artık kendi vücudu hakkında daha fazla farkındalık geliştirir. Bu durum süreci olumlu yönde etkiler. Beslenme rutinlerindeki değişim, bir çeşit kısıtlama olarak değil faydalı bir yaşam tarzı değişikliği olarak görülmelidir. Kişi zaman içerisinde kendi vücudunun ihtiyaçlarına göre hareket etme becerisi kazanır.
Gıda intolerans testi sonucu, kanda test edilen tüm besin maddelerini gösterir. İşaretlenen besinler vücudun bağışıklık reaksiyonu göstermesine neden olan besinlerdir. Yani kanda işaretli besin maddelerine karşı antikorlar gelişmiştir. Bu antikorlar vücut tarafından kandaki işgalcileri kontrol altında tutmak için üretilmektedir.
Bağışıklık sistemi, gıdanın yeterli düzeyde sindirilmediği durumlarda, yüksek geçirgenlik nedeniyle bağırsak hücrelerini geçerek bağışıklık hücreleriyle temas kurarlar. Bu temas sonrasında bağışıklık sistemi bu gıda bileşenlerini yabancı ve tehlikeli bir cisim olarak tanımlar. Sindirilemeyen gıdaların emilimi, bağışıklığın sürekli olarak baskı altında tutulmasına neden olur. Bu da fazlaca enerji tüketimine yol açar. Vücut sindirilemeyen gıda parçalarına karşı antikorlar geliştirir. Bunun için uğraştığı sürece bağışıklık sistemi yorulur. Bağışıklık sisteminin bu denli zorlanması gıda intoleransı adı verilen patolojik bazı belirtilerin meydana gelmesine yol açar.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Beslenme ve Diyet birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Diğer Beslenme ve Diyet KonularıÖzel Adana Ortadoğu Hastanesi Beslenme ve Diyet Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Adres
Ziyapaşa Mah. 67055 Sokak No: 1 Seyhan / ADANA
Poliklinik Saatleri
Hafta İçi: 09:00 - 17:30
Güçlü hekim kadrosu ve üst düzey teknoloji ile donatılmış Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde sağlığınıza kavuşup yaşam kalitenizi artırabilirsiniz. Sağlıklı yarınlar için Özel Adana Ortadoğu Hastanesi!
içeriği görüntüleNot: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz
