Çocuk ve ergenlerde, içteki çatışmalarını davranışa dökmelerinin sonucunda davranış bozuklukları ortaya çıkabilir. Hırçınlık, sinirlilik, inatçılığın yanında yalan, hırsızlık, küfretme gibi eylemler de bulunuyorsa bu durum davranış bozukluğu olarak adlandırılır. Her çocuk kendine özgü bir gelişim gösterdiği için her çocukta dikkat edilmesi gerekenler de farklıdır.
Davranış bozukluğu; dikkat çekme, kendini savunma, büyükleri şaşırtma, arkadaşları arasında beğenilmek ve onaylanmak, insanlardan intikam alma isteği, fizyolojik sorunlar gibi nedenlere dayanır.
Davranış bozukluğunun belirtileri ise;
Çocuk ya da ergende davranış bozukluğu tanısının konması için bu belirtilerinden en az 3’ünün olması ve belirtilerin en az 6 aydır sürüyor olması gerekir. Bu durumda zaman kaybetmeden bir uzmandan destek alınmalıdır.
Anne ve babalar, işe çocuklarında davranış bozukluğu olduğunu kabul ederek başlamalılar. Çocukla tartışmaya girmekten kaçınmalıdırlar. Bağırmak, susturmaya çalışmak ya da vurmak ebeveyn-çocuk arasındaki saygı bağını koparır. Çocuğa koşulsuz sevgi verildiğini hissettirilmeli ve asla ceza ya da şiddet uygulanmamalıdır. Çocuğa yaşına uygun sorumluluklar verilerek, bir işi başarma duygusu güçlendirilmeli ve cesaretlendirilmelidir.
Çocuk ve ergenlerde davranış bozukluğu terapisinde çocukların iletişim ve sorun çözme becerileri, dürtü ve öfke kontrolü çalışmaları yapılır. Ayrıca ebeveynlerin çocuklarına karşı davranışları da önem taşıdığı için terapi, hem çocuk hem de anne ve baba için bir eğitim sürecidir ve ebeveynlere de psiko eğitim verilir. Psikoterapi sürecinde çocuğun davranışlarını gözlemleme, olumlu davranışı pekiştirme üzerine çalışılır.
Terapide çocuk ve ergenin kendini ifade etmesi, öfke duygusunu tetikleyen olaylarla bağ kurması, sorun çözme becerisi kazanması ve insanlarla sağlıklı ilişki kurabilmesi hedeflenerek, çeşitli çalışmalar yapılır.
Ayrıca psikoterapinin yanında çocuğun işlevselliğini arttırmak amacıyla medikal tedaviden de yararlanılabilir. Psikoterapi ve medikal tedavi eşzamanlı yürütülür.
Davranış bozukluklarının nedeni tam olarak bilinmese de bazı davranış bozukluklarında genetik faktörlerin etkili olduğu bilinmektedir. Anne babasında antisosyal kişilik bozukluğu ve obsesif kompulsif kişilik bozukluğu olan çocuklarda da benzer bozukluklar görülme ihtimali diğer çocuklara oranla daha fazladır.
Menenjit hastalığının etkile erken müdahale ile ortadan kaldırılabilir. Ancak bazı durumlarda olumsuz semptomları devam eder. Bunlar; konsantrasyon bozukluğu, koordinasyonda eksiklik, yorgunluk ve işitme kaybı olabilir. Bu tür durumlarda bir psikiyatri uzmanına başvurulmalıdır.
Olumsuz davranışlarda bulunan çocuklara kızmak, kötü sözler kullanmak veya tokat atmak yanlıştır. Öncelikle bu tür durumlarda çocuklarla konuşarak yaptığı davranışın neden yanlış olduğu anlatılmalıdır. Ancak bu konuşma olay anında değil, çocuk sakinleştikten sonra yapılmalıdır. Çocukların dikkatleri olumlu etkinliklere çekilmeli, olumlu davranışları ise ödüllendirilmelidir.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Çocuk ve Ergen Psikiyatri birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Doktor güncelleniyor.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatri Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.