Çocukların fiziksel ve ruhsal gelişiminde yemek yeme davranışının büyük yeri vardır. Çocuk büyüdükçe enerji ihtiyacı da artar. Bu ihtiyacın karşılanması için de çocuğun sağlıklı gıdalarla beslenmesi gerekir. Çocuklukta karşılaşılan en büyük problemlerden biri de hiç şüphesiz yemek yeme problemleridir. Yemek yeme problemlerinin sağlıklı çocuklarda görülme oranı %25-45 arasında değişir. Bu oran gelişim geriliği olan çocuklarda %80’lere kadar çıkmaktadır.
Çoğu anne baba, çocuklarının az yemesinden şikâyet eder. Eğer çocuk, okul öncesi bir yaştaysa, bir yerde uzun süre oturmak ona zor gelir. Bu yaşlardaki çocuklar hareketli, sabırsız, etraflarındaki uyarıcılara daha açık olmalarından dolayı yemek yemek yerine konuşmayı, yemekle ya da masadaki eşyalarla oynamayı isteyebilir.
Ayrıca çocuk bazı yaşlarda kimi tatları severken, kimi tatları sevmeyebilir ve bu durum yaşı ilerledikçe değişebilir. Çocuk çeşitli yiyecekleri yiyor ve yeterince besin alıyorsa sevmediği bir yemeği yememesinin bir sakıncası olmaz.
Çocuk ve ergenlerde görülen yeme bozuklukları, çocukluktan itibaren erişkinlik dönemine kadar herhangi bir aşamada meydana gelebilir. Psikolojik, tıbbi, sosyal ve gelişimsel açıdan sorunlara yol açabilen yeme bozukluklarına müdahale edilmekte geç kalınmaması gereken önemli bir psikiyatrik rahatsızlıktır.
Yeme bozuklukları kronik bir gidişat gösterir. Yeme bozuklukları genellikle çocukların bedenlerinin şekline dair kaygı geliştirdiği süreçte başlar. Genellikle sıkı diyetler ile başlangıç gösterir.
Çocuklarda iştah ve kilo alımı, gelişimine göre değişir. Bu nedenle bazı yaşlarda çocuğun daha az, bazı yaşlarda da daha fazla kalori alımına ihtiyacı olur. 1-5 yaş aralığında olan çocukların 3-4 aylık zaman dilimini hiç kilo almadan geçirdiği bile görülebilir.
Çocuğun, yemek yemeyi reddetmesi, bağımsız olduğunu kanıtlamak ve bir birey olarak var olduğunu göstermek için sergilenen bir davranış olabilir. Bu tarz davranışları inatçılık olarak değerlendirmek ve savaşa dönüştürmek doğru olmaz.
Anne ve babalar çocukla tehdit eder şekilde konuşması, yemek yemesi için zorlaması ya da cezalandırması, çocuğun duygusal ve zihinsel gelişiminde olumsuz etkilere neden olur. Ayrıca anne babaların “Yemeğini yemezsen, tatlı da yiyemezsin” gibi tavırları, çocukların tatlı yeme alışkanlıklarını pekiştirerek sağlıksız bir sonuç doğurabilir.
Anoreksiya Nervoza bozukluğu yaşayan kişiler çoğu zaman tedaviye kendi irade ve arzuları ile karar vermezler. Yeme bozukluğu belirtilerini kabullenmez inkar etmeye ve saklamaya çalışırlar. Genellikle bu kişiler anne ve babasının zorlamaları ile tedaviye başlarlar. Bu yüzden tedavi sürecine aile bireylerinin de katılması önem taşır.
Anoreksiya Nervoza tedavisinin başarısını belirleyen en mühim faktörlerden biri de durumun erken tanı almasıdır. Tedavinin kısa vadedeki ilk hedefi, beslenme düzeninin sağlanması ve oluşabilecek tıbbi bir tablonun dengelenmesidir. Genellikle ayakta tedavi protokolü uygulanır. Fakat gerekli görüldüğü taktirde tıbbi ve psikiyatrik durumlar gözetilerek yatarak tedaviye karar verilebilir.
Bulimia Nervoza şikayeti bulunan hastaların vücut ağırlıkları ya normal ya da normalin bir miktar üzerindedir. Bu yüzden çoğu zaman yatakta tedaviye gerek görülmez. Buna karşın kusma veya kötüye ilaç kullanımı söz konusuysa tıbbi bir aciliyet durumu meydana gelebilir. Bulimia Nervoza hastaları kimi zaman aile önerisi ve ısrarıyla kimi zaman da kendi iradeleri ile tedaviye başlayabilirler. Tedavi için anoreksiya nervoza hastalarına kıyasla genellikle daha isteklidirler.
Yeme bozukluğu vakalarının tedavisinde antipsikotik veya antidepresan içerikli ilaçlardan ve klinik uygulamalardan faydalanılmaktadır. Özellikle de hastalığın beraberinde getirdiği kaygılı, takıntılı düşüncelerle mücadelede ilaç tedavisi büyük fayda sağlar. Yine de ilaç tedavisinin kendi başına yeterli olmadığı unutulmamalıdır. İlaç uygulamaları muhakkak psikososyal müdahaleler ile birlikte uygulanmalıdır.
Anoreksiya Nervoza rahatsızlığının kısa süreli olabilmesi için hastanın anne ve babasıyla ilişkilerinin iyi olması, bozukluğun ergenlik döneminde başlaması gerekir. Buna karşın rahatsızlığa eşlik eden başka psikiyatrik rahatsızlıklar mevcutsa yeme bozukluğu daha uzun seyredebilir. Belirgin kilo kayıpları veya kusma davranışı, rahatsızlığın kötüye gittiğine dair işaretlerdir.
Bulimia Nervoza tedavisi gören kişilerin yarısında beş ila on yıl sonrasında belirtilerin tümüyle ortadan kalktığı görülür. Tedavi olmayan yarısında ise sorunların devam ettiği görülür. Özgüven düşüklüğü veya kişilik bozuklukları hastalığın daha kötü seyretmesine yol açabilir. Diğer fiziksel hastalıklar ile birlikte intihar düşünceleri ölüm riskini arttıran önemli unsurlardandır. Olguların bir bölümünde tıkınırcasına yeme krizleri varlığını sürdürür. Buna karşın kendini kusturma veya aşırı spor yapma gibi davranışlar ortadan kalkar. Bir bölümünde anoreksiya nervozaya geçiş saptanabilir.
Her çocuğun ayrı bir doyma noktası vardır. Bunun için önce doktor ile görüşülmeli, doktorun onayı ile bir diyetisyen ile irtibata geçilmelidir. Çocuğun yemek yeme davranışı engellenmeli. Bu da elindeki yiyecekleri çocuktan alarak değil, çocuğun yiyecekleri görmesini engelleyerek yapılmalı. İlgisi oyun veya oyuncaklara veya yaşına göre spora çekilmeli. Çocuğun yemek yeme nedeni fizyolojik ise çocuk doktorundan, psikolojik ise pedagog veya psikologdan yardım alınmalıdır.
Çocuk bir besini yemek istemiyorsa birkaç gün aradan sonra yeniden o besin denenmelidir. Yemiyorsa ısrar edilmemeli, başka besinlere yönelmelidir. Örneği et yemiyorsa yoğurt yedirilebilir. Zorla yedirmeye çalışma, yeterli beslenmeyi daha da zorlaştırır. Ceza da bu noktada olumlu bir davranış değildir. Çocuklar için eğlenceli tabaklar hazırlanmalı, besinlerle gülen yüzler gibi tabakta şekiller yaparak çocuğun yeme davranışı tetiklenmelidir.
Çocuk ebeveynlerinin dikkatini çekmek için yavaş yiyebilir veya yemek istemeyebilir. Eğer anne babanın ilgisini böyle çektiğini görürse daha sonra da yemek yerken aynı davranışları sergiler.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Çocuk ve Ergen Psikiyatri birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Doktor güncelleniyor.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatri Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Adres
Ziyapaşa Mah. 67055 Sokak No: 1 Seyhan / ADANA
Poliklinik Saatleri
Hafta İçi: 09:00 - 17:30
Güçlü hekim kadrosu ve üst düzey teknoloji ile donatılmış Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde sağlığınıza kavuşup yaşam kalitenizi artırabilirsiniz. Sağlıklı yarınlar için Özel Adana Ortadoğu Hastanesi!
içeriği görüntüleNot: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz
