Anal atrezi, bebek anne karnında gelişim halindeyken anüs açıklığının gelişmemesi veya anüs açıklığının kas kompleksi (sfinkter) içerisinden geçmemesi durumudur. Bu tür bebeklerde popo deliği bulunmaz. Kalın bağırsağın anüse bağlandığı uç içeride ya kör olarak sonlanır ya da vajen veya idrar yolu (üretra) gibi yerlere açılır.
Anal atrezi sorununun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte çevresel ve genetik bazı etkenlerin bir kombinasyonunun anal atreziye neden olduğu düşünülmektedir. Embriyonik gelişim sırasında bağırsakların ve anüsün normalde olması gerektiği gibi oluşmamasından kaynaklanır. Anal atrezi rahatsızlığının olası nedenlerini sıralamamız gerekirse:
Bazı durumlar, rektum ve anüsün normal biçimde gelişmesini etkileyebilmektedir. Örnek vermek gerekirse PAX geni ile ilişkili mutasyonlar, anüsün doğal ve doğru biçimde oluşmasını etkileyebilir. Anal atrezi rahatsızlığının nedenini kesin olarak keşfetmek için bilimsel çalışmalar sürdürülmektedir.
Anal atrezi rahatsızlığı farklı tiplerde karşımıza çıkabilen bir hastalıktır. Hastalığın her bir türü anüsü ve bağırsakları farklı düzeylerde etkilemektedir. Anal atrezi türlerini gelin birlikte inceleyelim.
Perineal Fistül
Toplam vakalar arasında en yaygın şekilde görülen anal atrezi türü perineal fistüldür. Bu rahatsızlıkta bağırsaklar rektumdan anüse doğru normal bir açıklık gösterir. Fakat bu açıklık anüsle doğrudan ilişkili değildir. Genellikle daha hafif bir anal atrezi türüdür. Bu türdeki vakaların tedavisi ve düzeltilmesi nispeten daha kolaydır.
Rektoperineal Fistül
Bu vakalarda rektum anüs yönünde normal bir açıklığa sahip değildir. Buna karşın rektumun alt kısmında bir fistül yer alır. Bu fistül perine adı verilen bölgeye açılır. Bağırsaktaki atıklar vücudun dışına perine bölgesi üzerinden atılır.
Rektoprostatik Fistül
Hastalığın bu türünde rektumun normal sayılabilecek bir açıklığı yoktur. Prostat bezi ile bağlantılı bir fistül bulunur. Bağırsaktaki içerik bu vakalarda idrar yolundan dışarı atılır.
Rektovezikal Fistül
Rektumun normal bir açıklığının olmadığı, mesaneye bağlı bir fistül üzerinden bağırsak içeriğinin dışarı atıldığı türdür.
Rektovajinal Fistül
Bu vakalarda bağırsak içeriği vajinaya bağlı bir fistül üzerinden dışarı atılır.
Anorektal Ajenizis
Hastalığın en ciddi türüdür. Bu vakalarda anüs hiçbir şekilde oluşmamıştır. Rektum olması gerektiği gibi gelişse bile bağırsaklar dışkının vücuttan atılmasına engel olur. Bu vakalara acilen cerrahi operasyonla müdahale edilmesi gerekir.
Hastalığın her türünün tedavisi ve neticeleri farklıdır. Bu hastalıkta erken tanı ve doğru cerrahi müdahale önem taşır. Bu sayede uzun vadede oluşabilecek komplikasyonlar önlenebilmektedir.
Anal atrezi rahatsızlığı doğumsal bir anomali olduğu için bebeklerde doğumdan hemen sonra fark edilebilmektedir. Hastalığın belirtileri bağırsakların etkilenme seviyesine ve anüsün durumuna göre farklılık gösterebilir. En yaygın görülen anal atrezi belirtilerini sıralamamız gerekirse:
Bazı bebeklerde anal atrezi belirtileri daha hafif şekilde seyrederken bazı bebeklerde son derece ciddi ve fark edilebilir belirtiler yaşanmaktadır. Bu yüzden bebeklerde anal atreziden şüpheleniliyorsa geç kalmadan uzman bir doktora başvurmak gerekir.
Anal atrezi, son bağırsak ucunun açıldığı bölgeye göre alçak ve yüksek tip diye adlandırılmaktadır. 1200-5000 doğumda bir görülmektedir. Alçak tip anal atrezi erkek ve kızlarda aynı oranda görülürken, yüksek tip anal atrezi ise erkeklerde iki kat fazla görülmektedir.
Anal atrezi, vacterl denilen konjenital anomalilerle bağlantılıdır. Dolayısıyla;
Tanı ilk muayenede konulur. Tanının atlanması durumunda birkaç gün içerisinde bebeğin kaka yapamadığı, kakanın bebeğin pipisinden veya vajenden geldiği gibi şikâyetler görülür.
Anal atrezi tedavisi cerrahidir. Alçak tip anal atrezide tek bir ameliyatla anüs oluşturulur. Yüksek tipte ise anüs oluşturmak için üç ameliyata ihtiyaç duyulur. İlk ameliyatta kalın bağırsak kolostomi yöntemiyle karın duvarına ağızlaştırılırak bebeğin kaka yapması sağlanır. İkinci ameliyatta ise kalınbağırsağın ucuna anüs açıklığı oluşturulur. Son ameliyat ise 2-3 ay sonra kolostominin kapatılmasıdır.
Hastalığa karşı uygulanacak tedavi seçenekleri ve yaklaşımlar, hastalığın türü ve şiddetine göre değişmektedir. Genellikle bebeğin doğumunun hemen ardından hastalık fark edilir ve derhal cerrahi müdahale uygulanması gerekir. Anal Atrezi vakalarında uygulanan tedavi yöntemleri ve yaklaşımları şu şekildedir:
Rektumun ve Anüsün Düzeltilmesi
Hafif düzeydeki vakalarda, anüs hafifçe kapalıdır. Perineal fistül meydana gelebilir. Bu gibi durumlarda, cerrahi operasyonla rektum ve anüs düzeltilir. Anüs, olması gerektiği şekilde açılır ve sonrasında rektum doğal pozisyonuna getirilir.
Perineal Fistül Onarımı
Perineal fistülden ibaret olan, hafif şiddetteki vakalarda, anüs olması gerektiği yerdedir. Fakat rektum ve anüs arasında doğru bir bağlantı söz konusu değildir. Bu vakalarda fistülü onarmak için cerrahi operasyon düzenlenir.
Rektum ve Fistülün Düzeltilmesi
Diğerlerine kıyasla daha karmaşık vakalarda hem rektumu normal konumuna taşımak hem de fistülleri düzeltmek için daha kapsamlı bir cerrahi tedavi prosedürü uygulanır.
Anorektal Ajenizis Onarımı
Anüsün tümüyle oluşmadığı bu vakalarda bağırsaklar düzeltilmeden dışkının atılması mümkün değildir. Bu yüzden acil bir cerrahi tedaviye gereksinim duyulur. Cerrahlar, rektum ve bağırsakların cerrahi müdahale ile düzeltilmesini sağlar.
Geriatrik Cerrahi
Nadiren de olsa yetişkinlerde de görülen bu vakalarda da cerrahi müdahale ile anüs ve rektum düzeltilir.
Cerrahi operasyonların ardından bebeğin iyileşme süreci, doktorlar tarafından yakından takip edilmelidir. Bu süreçte çocuğun beslenmesi ve bakımı büyük önem taşır. Ameliyatın ardından düzenli şekilde kontrol randevuları düzenlenmeli, çocuk olası komplikasyonlara karşı korunmalıdır.
Ameliyattan önce doktor ve aile detaylı bir görüşme gerçekleştirmelidir. Aileler hastalığın tümüyle iyileşmesini beklerler. Ancak bazen başarılı bir ameliyatın ardından bile çocuklar idrar ve dışkı kaçırma sorunu yaşayabilirler. Bu yüzden cerrahi müdahale öncesinde gerekli bilgilendirmeler yapılmalı, pelvik taban kasları ve sinirsel anomaliler değerlendirilmelidir.
Dışkı veya idrar kaçırma sorunları, çocuklar için bazı önemli travmalara yol açabilir. Bu gibi psikolojik ve sosyal travmaların önüne geçebilmek için bazı ilaç uygulamaları veya cerrahi tedaviler uygulanabilir. Pelvik taban kaslarının güçsüzlüğü bu durumdaki temel etkendir. Bu yüzden tedavi yöntemlerinin başarı oranı çok yüksek değildir.
Anal atrezide ölüm oranı yüksek tiplerde %15-20, alçak tiplerde ise %5’tir.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Çocuk Cerrahisi birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Diğer Çocuk Cerrahisi HastalıklarıÖzel Adana Ortadoğu Hastanesi Çocuk Cerrahisi Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Adres
Ziyapaşa Mah. 67055 Sokak No: 1 Seyhan / ADANA
Poliklinik Saatleri
Hafta İçi: 09:00 - 17:30
Güçlü hekim kadrosu ve üst düzey teknoloji ile donatılmış Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde sağlığınıza kavuşup yaşam kalitenizi artırabilirsiniz. Sağlıklı yarınlar için Özel Adana Ortadoğu Hastanesi!
içeriği görüntüleNot: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz
