Halk arasında su fıtığı, su toplaması veya torbaların şişmesi şeklinde adlandırılan hidrosel rahatsızlığı özellikle yeni doğan bebeklerde sıkça görülmektedir. Erkeklerde spermlerin korunduğu testis torbası, zarlı bir yapıya sahip koruyucu bir kılıf ile kapalıdır ve çift tabakalı halde bulunur. Tabakaların arasında spermler hem daha rahat hareket ederler hem de dışarıdan gelen etkenlere karşı daha korunaklı olmalarını sağlayan bir sıvı içerisindedirler. Bu sıvı, tabakalardan bir tanesi tarafından salgılanır ve diğer tabaka tarafından emilir. Normal koşullar altında bu süreç dengeli ilerler ancak dengenin bozulması halinde tabakalar arasındaki sıvı seviyesinde artışlar gözlemlenir ve torba şişmeye, zamanla da içi sıvı dolu bir kesecik haline bürünmeye başlar. Oluşan bu kesecik hidrosel olarak adlandırılır.
Testisler, erkek bireylerde üreme hücrelerinin üretimini sağlayan organdır. Testislerin gelişimi henüz anne karnındayken tamamlanır. Doğumdan sonraki aşamada ilk bir sene içerisinde karın içinde olan testisler fizyolojik bazı süreçlerin sonucunda testis torbasındaki yerine yerleşir.
Testisler ve testis torbası arasında bazı vücut sıvıları bulunmaktadır. Testislerin, testis torbasındaki yerini almasının ardından testis torbası boşluğu ve karın boşluğu da birbirinden ayrılmış olur. Doğumu takiben ilk iki yıl içerisinde testis torbasında bulunan sıvılar vücut dokuları tarafından emilir ve hem testis hem de testis torbası gelişimini tamamlanmış olur.
Fakat bazı durumlarda bebeklerin karın boşluğu ve testis torbası arasında bulunan bağlantı tümüyle kopmaz veya vücut sıvısı dokular tarafından emilemez. Bu durum tıp literatüründe su fıtığı veya hidrosel olarak adlandırılır.
Fiziksel olarak meydana gelen hidrosel vakalarında genellikle testis torbasında gözlenen şişlik haricinde belirgin bir semptom söz konusu değildir. Bunun yanı sıra hidrosel (su fıtığı), gelişimine neden olan faktöre göre farklı klinik semptomlar gösterebilmektedir. Su fıtığı geliştikten sonra hastalarda gözlenen belirtileri sıralamamız gerekirse:
İki yaşına kadar varlığını sürdüren veya yetişkinlik evresinde meydana gelen hidrosel vakalarında uzman hekimin yapacağı muayene büyük önem taşır. Testiste herhangi bir şişlik gözlenirse mutlaka uzman bir doktora başvurmak gerekir. Zira hidrosel rahatsızlığı, testisleri baskı altına alabilir ve testis torsiyonuna sebep olabilir. Bu durum acil müdahale gerektirir. Karın içinde yer alan organlar testis torbası içine doğru fıtıklaşabilir. Tüm bu nedenlerden dolayı hidroselin takibinin yapılması ve gereken müdahalenin geç kalınmadan yapılması gerekir.
Bebeğin anne karnında bulunduğu dönemde testis, karın içinde yerleşir. Hamileliğin 14. Haftası ile birlikte testis, karnın alt bölgesine doğru ilerleyerek nihayetinde testis torbasına ulaşır. Doğumdan bir süre sonra kesecik kapanır ve ipliksi bir yapıya bürünür. Keseciğin kpanmadığı durumlarda karın içi sıvıları testis çevresinde birikerek şişliğe yol açar. Bu durum tıp literatüründe hidrosel veya su fıtığı olarak adlandırılır. Hidrosel, testisi saran zarlarla sınırlı kalırsa, testiküler hidrosel olarak adlandırılır. Kistik bir yapı şeklinde ise kordon kisti adı verilir. Yeni doğan erkek bebeklerin yüzde altılık bir bölümünde hidrosel saptanmaktadır. Yenidoğan hidosellerin önemli bir bölümü doğumsaldır. Fakat enfeksiyon, tümör ya da dolaşım bozukluklarının da bu aşamada su fıtığına yol açabileceği unutulmamalıdır.
Komünikan yani ilişkili hidrosel: testis torbasına ulaşan karın zarının tümüyle açık halde olması,
Kominikan olmayan hidroseller ise bu zarın karın bölgesinde bulunan kısmının anormal biçimde kapanması ve peritoneal sıvının testis torbası içine hapsolması anlamına gelir.
Erişkin erkeklerin yaklaşık olarak yüzde birlik kısmında gözlenen bu hidrosel türü genel olarak 40 yaş üzeri bireylerde karşımıza çıkar.
Erişkin erkeklerde ve daha ileri yaşlı bireylerde testis torbasının maruz kaldığı travmalar, testis tümörleri, iltihabi hastalıklar, varikosel ameliyatları ve benzeri faktörler hidrosel oluşumuna sebep olabilmektedir. Böbrek nakli operasyonu geçiren hastaların büyük çoğunluğunda tek taraflı hidrosel oluşumuna rastlanır. Testisin kendi etrafında aniden dönesi ise reaktif hidrosel vakalarına yol açar. Bu durum acil müdahale gerektirir.
Hidrosel hastalığına ilişkin tanı, hastanın tıbbi öyküsü dinlenerek ve fiziksel bir muayene ile kolaylıkla konulabilmektedir. Hidrosel hastalığı çoğu zaman hiçbir şikayete neden olmadığı için hastalar doktora başvurmakta gecikebilirler. Hastaların büyük çoğunluğu testis torbasında gözledikleri ağrısız şişlikler sonrasında hastaneye giderler. Testis torbasında dolgunluk veya ağırlık hissetmek, kasık bölgesinde rahatsızlık gibi durumlar hastalığın teşhisinde önem taşır. Genellikle ağrı şikayetine rastlanmaz. Özellikle doğuştan hidrosel vakalarında testis torbası sabahları küçülür ve gün içerisinde belirgin hale gelir. Bulantı, kusma, ateş veya titreme benzeri semptomlar basit hidrosel vakalarında gözlenmez.
Testis torbasının muayenesi sırasında genellikle hidrosel, testisin ön kısmında yerleşmiş halde bulunur. Sağ tarafta bulunan hidroseller çoğu zaman kasık fıtığı ile birlikte ortaya çıkar. Herhangi bir enfeksiyonun bulunmadığı durumlarda testis torbası üzerinde herhangi bir kızarıklık ya da renk değişimi gözlenmez. Testis torbasına karanlık bir ortamda ışık tutularak muayene gerçekleştirilir. Eğer şişliğin nedeni hidrosel ise testis ışığı geçirecektir. Tanıyı doğrulamak ve kesinleştirmek için ingüinal-skrotal ultrasonografi tetkikine başvurulabilir. Testis ve eklerindeki anormal durumları tespit etmekte son derece faydalıdır. Testis, renkli doppler ultrasonografisi ise testisteki kan akışını izlemek için fayda sağlar. Doktorlar testis torsiyonundan şüphelendikleri vakalarda mutlaka bu tetkike başvururlar.
Çocukluk evresinde karşılaşılan hidroseli tedavi etmek için iki yaşına kadar beklenir ve kendiliğinden bir iyileşme olmazsa cerrahi tedavi tavsiye edilir. Hidrosel tedavisi esnasında çoğunlukla sünnet işlemi de gerçekleştirilir. Yetişkin bireylerdeki hidrosel tedavisi için yapılan cerrahi müdahale ortalama 30 ila 60 dakika içerisinde tamamlanır. İşlemin ardından torbaya dren yerleştirilir ve hasta bir ila iki gün kadar gözlem altında tutulur. Drenin alınmasının ardından hastanın taburcu işlemleri gerçekleştirilebilir. Hidrosel tedavisinin ardından hastalara birkaç gün süresince evde dinlenmesi tavsiye edilir. 7 günlük sürecin ardından hastanın vücudunda bulunan dikişlerin erimesi tamamlanır ve banyo yapabilecek duruma gelir. İlk yedi günlük dönemde hastanın torbanın yukarı doğru kalkmasını destekleyecek özel külotlar giymesi gerekir. Cerrahi operasyonun ardından ilk haftada antibiyotik, ağrı kesici ve antiinflamatuar ilaçlar kullanılır. İkinci haftadan sonra ise cinsel yaşamını yeniden aktif hale getirmeye hazır olur.
Hidrosel hastalığı testisi çevreleyen zarın katmanları arasında ya da sperm kanalı boyunca sarı renkli veya berrak yapıda, normal dışı bir sıvı toplanması durumudur. Bu yüzden yaygın olarak su fıtığı şeklinde isimlendirilir. Sıvı üretimi ve emilimi arasındaki dengesizlik, bölgede sıvı birikmesine neden olur.
Hidroseller yapısal olarak içi sıvı ile doldurulmuş minik bir balona benzerler. Pürüzsüz bir his veren hidrosellerin varlığında testislerden biri diğerinin önünde yer alır. Boyutları farklılık gösterebilen hidroseller, doktora başvurmayan ve ileri yaşlara ulaşmış erkeklerde çok daha büyük boyutlarda gözlenir.
Hidrosel hastalığı yenidoğan erkek bebeklerde sıkça görülmektedir. Pediatrik hidrosellerin büyük bir bölümü konjenital yani doğuştandır. Bu hastaların büyük bir bölümü ilk bir yıl içerisinde düzelme gösterir. Yetişkin erkeklerde enfeksiyon, minör travma, testis torsiyonu, sperm kanallarında iltihaplanma veya testis tümörüne bağlı şekilde gerçekleşebilir.
Hiroselektomi adı verilen hidrosel ameliyatında testisi çevreleyen sıvı dolu kesenin çıkarılması veya onarılması amaçlanır.
Genel olarak ağrı şikayetine neden olmayan hidrosel hastalığı vücudun en hassas bölgelerinden birinde ortaya çıktığından dolayı çoğu insan için korkutucu niteliktedir. Bazı durumlarda tedaviye gerek kalmadan da iyileşebilen su fıtığı, daha farklı sağlık sorunlarına neden olduğunda ya da ciddi bir hastalığın habercisi olarak değerlendirildiğinde ameliyat seçeneğine başvurulur.
Hidrosel ameliyatı genellikle güvenli bir operasyondur. Fakat her cerrahi girişimde olduğu gibi belli bir oranda komplikasyon veya yan etki riski söz konusudur. Anestezi etkisi altında gerçekleştirilen hidrosel ameliyatında anesteziye bağlı bazı riskler vardır. Hidrosel ameliyatına ilişkin risk faktörlerini sıralamamız gerekirse:
Özel Ortadoğu Hastanesi, Hidrosel ameliyatlarında yüksek başarı yüzdesine sahiptir. Çocuğunuzda veya sizde hidrosel hastalığı bulunuyorsa Özel Ortadoğu Hastanesi uzman hekimleriyle hizmetinizde.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Çocuk Cerrahisi birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Diğer Çocuk Cerrahisi HastalıklarıÖzel Adana Ortadoğu Hastanesi Çocuk Cerrahisi Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Adres
Ziyapaşa Mah. 67055 Sokak No: 1 Seyhan / ADANA
Poliklinik Saatleri
Hafta İçi: 09:00 - 17:30
Güçlü hekim kadrosu ve üst düzey teknoloji ile donatılmış Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde sağlığınıza kavuşup yaşam kalitenizi artırabilirsiniz. Sağlıklı yarınlar için Özel Adana Ortadoğu Hastanesi!
içeriği görüntüleNot: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz
