Bebeklerde ve çocuklarda bağırsak düğümlenmesi nadir görülen ancak şiddetli karın ağrılarına neden olan bir rahatsızlıktır. Bağırsak düğümlenmesi invajnasyon, bağırsak tıkanıklığı ve volvulus şeklinde de adlandırılmaktadır. Bağırsak düğümlenmesi gıdaların sindirim sistemindeki ilerleyişine engel olduğu için son derece ciddi komplikasyonlara yol açar. İnce ya da kalın bağırsağın kendi etrafında veya çevre dokular etrafında dönerek bükülmesi en yaygın bağırsak düğümlenmesi nedenidir. Kimi zaman cerrahi tedaviyi gerektiren bağırsak tıkanıklığı vakalarında tedavinin bir an önce başlaması olası komplikasyonların önüne geçilmesini sağlar. Bu yüzden aniden başlayan mide bulantısı ve karın ağrısı gibi semptomlar gösteren çocuklar ve bebekler geç kalınmadan hastaneye götürülmelidir. Özel Ortadoğu Hastanesi Çocuk Cerrahisi Branşı, çocuklarda bağırsak düğümlenmesi ve ameliyatı hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Bağırsak düğümlenmesi halk arasında bağırsak tıkanıklığı olarak da adlandırılan ve şiddetli karın ağrılarına yol açan bir sağlık sorunudur. Bilhassa bir yaşından küçük bebeklerde karşımıza çıkan bağırsak düğümlenmesinde hastanın bağırsağının bir kısmı diğer kısmının içine girerek sıkışır. Bunun sonucunda bölgede bir tıkanıklık meydana gelir ve sindirim sistemi zarar görür. Yenidoğan bebeklerde ilk dört aylık süreçte bağırsak düğümlenmesi oldukça nadir görülür. Altı ila on iki ay arası bebekler toplam bağırsak düğümlenmesi vakalarının yüzde 70’lik bölümünü oluştururlar. Buna karşın bağırsak düğümlenmesi yetişkinlerde de karşımıza çıkan bir hastalıktır. Özellikle karın içi organlarla ilgili cerrahi operasyon geçiren kişilerde meydana gelen doku yapışıklıkları bağırsak düğümlemesi için uygun zemin yaratabilir. Normal koşullar altında bağırsaklar sürekli olarak birbirlerinin içinden geçer ve geri çıkarlar. Ancak bir nedenden ötürü bağırsak girdiği yerden geri çıkamazsa düğümlenme meydana gelir. Besinlerin sindirim sistemi içerisindeki ilerleyişi zarar görür. Erken tanı konulması ve tedaviye hızlıca başlanması halinde bağırsak düğümlenmesi vakaları başarı ile tedavi edilebilmektedir. Ancak tanı ve tedavide geç kalınırsa tıkanıklığın bulunduğu bölgedeki bağırsak dokuları ölebilir ve çocuğun bağırsaklarında kalıcı hasarlar meydana gelebilir.
Süt çocukluğu evresinde karşımıza çıkabilen bağırsak düğümlenmesinin çocuklarda gösterdiği belirtiler şu şekildedir:
Çocuklarda bağırsak düğümlenmesi vakaları ilk olarak kusma semptomu ile kendisini gösterir. Bebeğin ya da çocuğun aldığı gıdaları kusması ve kusulan sıvının giderek yeşil ve sarı bir renge bürünmesi bağırsak düğümlenmesine işaret ediyor olabilir. Tıkanıklık zaman içerisinde bağırsakların geriye doğru şişmesine neden olur. Karın şişliği de bu şekilde ortaya çıkar. Bağırsak duvarları ödem yapar ve makatta kanamalar gözlenir. Bağırsak düğümlenmesinin ikinci en bariz belirtisi makattan kan gelmesidir.
Genellikle 6 ila 10 aylık bebeklerde karşımıza çıkan bağırsak düğümlenmesi ince bağırsağın son bölümünün kalın bağırsağın ilk kısmının içerisine sıkışmasının sonucunda oluşur. Bağırsak hareketlerinin artmasından dolayı ishal rahatsızlığı bağırsak düğümlenmesi riskini arttırır. Bunun haricinde bağırsak içerisinde yer alan polipler, bağırsaktan kaynaklanan kanserler, fıtıklar ameliyattan sonra meydana gelen yapışıklıklar, kronik inflamatuar hastalıklar ve benzeri faktörler de bebeklerde ve çocuklarda bağırsak tıkanıklığı riskini arttırır.
Bağırsak düğümlenmesi belirtileri ile hastaneye getirilen çocuklarda ilk olarak karında ele gelen bir kitle olup olmadığı tespit edilir. Sonrasında karın ultrasonografisi ile bağırsakta bir düğümlenme olup olmadığı belirlenir. Bağırsak düğümlenmesinde tedavi ve takip işlemleri çocuk cerrahisi branşı hekimleri tarafından gerçekleştirilir. Bağırsak düğümlenmesi tanısı konulan bebekler hastaneye yatırıldıktan sonra tedavi sürecine antibiyotik uygulamaları ile başlanır. Damar yolu ile uygulanan antibiyotik tedavisi sürdürülürken ameliyat için gereken kan tetkikleri de uygulanır. Tıkanıklığın durumu incelendikten sonra ameliyat için uygun olup olmadığına karar verilir.
Bağırsak düğümlenmesinin ameliyatsız tedavi yöntemlerinden biri sigmoidoskopi yöntemidir. Bu işlemde rektumdan kalın bağırsağa esnek bir tüp yerleştirilir. Kolonun açılması için tüpten hava pompalanır. Bu uygulama çoğu zaman tıkanıklığın açılması için yeterli olabilir. Fakat bu uygulamadan sonra aynı lokasyonda yeniden bükülme ihtimali vardır. Bu yüzden kesin tedavi cerrahi operasyondur.
Bir diğer tedavi yöntemi de kolonoskopi yöntemidir. Kolonoskopi işleminde hastanın kolonunun başlangıç bölümündeki tıkanıklıklar açılabilir. Ameliyatsız tedavilerin avantajları anestezi gerektirmemeleri ve karın içi yapışıklığı riski barındırmamasıdır. Ancak bu yöntemler kesin ve tam bir iyileşme sağlayamaz. Bu yüzden de kesin tedavi için ameliyat kararı alınır.
Çocuklarda bağırsak düğümlenmesi vakalarında tedavi, tıkanıklığın bir an evvel ortadan kaldırmasını ve çocuğun bağırsaklarının işlevlerini yeniden sağlıklı şekilde yerine getirebilmesini hedefler. Bu yüzden hava redüksiyonu gibi ameliyatsız tedavi seçenekleri ile sonuç alınamayan bağırsak tıkanıklığı vakalarında ameliyat seçeneği gündeme gelmelidir. Tanı ve tedavide geç kalınmışsa diğer tedavi yöntemleri ile zaman kaybetmeksizin derhal ameliyat planlaması yapılmalıdır. Bebeklerde ve çocuklarda bağırsak düğümlenmesi ameliyatı klasik açık cerrahi yöntemi ile ya da laparoskopik (kapalı) cerrahi yöntemi ile gerçekleştirilebilir. Hangi yöntemin uygulanacağına karar verilirken bağırsaklardaki tıkanıklığın derecesi, hastanın genel sağlık durumu, öznel koşulları, ve meydana gelen komplikasyonlar dikkate alınır.
Ameliyatta bağırsağın düğümlenen sorunlu kısmı çıkartılır. Bağırsağın sağlıklı olan iki ucu bir araya getirilir. Operasyon pediatrik anestezi uzmanı gözetiminde ve hasta genel anestezi etkisi altındayken gerçekleştirilir. Laparoskopik bağırsak düğümlenmesi ameliyatında karnın birkaç farklı noktasından göbek deliğine yakın bir noktadan 0,5 ila 1 cm boyutunda minimal bir kesinin açılması yeterli olmaktadır. Göbek deliğine yakın bir kısma kamera yerleştirilerek bölge görüntülenir. Özel laparoskopik cerrahi ekipmanları ile operasyon gerçekleştirilir. Açık ameliyatlarda büyük bir kesi açılması gerekir. Bu da iyileşme sürecini uzatır, enfeksiyon riskini ve ağrı şikayetini arttırır. Her iki yöntemde de bağırsaktaki tıkanıklığın onarılabilmesi için gereken müdahaleler yapılır. Farklı bir biçimde onarılamaya tıkanıklıklarda ise bağırsağın problemli bölümü çıkartılır. Sonrasında açılan kesiye dikiş atılarak ameliyat tamamlanmış olur. Ameliyatta hangi yöntemin kullanılacağına göre değişse de hastanın birkaç gün hastanede gözetim altında tutulması yeterli olmaktadır. Sonrasında hasta doktor tarafından değerlendirilir ve taburcu edilerek eve gönderilir.
Eğer siz de çocuğunuzda kolik tarzda karın ağrısı, mide bulantısı ve makattan kan gelmesi gibi bazı semptomlar gözlemliyorsanız geç kalmadan sağlık kuruluşuna başvurarak gereken tetkikleri yaptırabilirsiniz. Bağırsak düğümlenmesinin erkenden tanı alması ve tedavi edilmesi, çocukta kalıcı sağlık sorunlarının meydana gelmesini önler.
Hastaların yüzde onluk bölümünde tedaviden sonraki ilk 24 saat içinde tıkanıklık nüksedebilir. Bu yüzden hastanın operasyon sonrasında ilk 24 saat boyunca yakından takip edilmesi gerekir. Doktorunuzun beslenme konusundaki tavsiyelerine uymanız gerekir. Bağırsaklarınızı zorlayacak ağır ve yabancı gıdalardan uzak durmalısınız. Bunu yerine balık, yeşil yapraklı sebzeler, kırmızı et, lifli gıdalar, tam tahıllı gıdalar ve kırmızı meyvelerle beslenilebilir. Üç hafta süresince fast foof yiyeceklerden, çikolata ve benzeri gıdalardan ve asitli içeceklerden uzak durulmalıdır. Bağışıklık sistemini güçlendirecek besinler ve vitamin takviyeleri alınabilir. Çocuğun kabız ya da ishal olmaması iyileşme süreci açısından önemlidir.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Çocuk Cerrahisi birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Diğer Çocuk Cerrahisi HastalıklarıÖzel Adana Ortadoğu Hastanesi Çocuk Cerrahisi Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Adres
Ziyapaşa Mah. 67055 Sokak No: 1 Seyhan / ADANA
Poliklinik Saatleri
Hafta İçi: 09:00 - 17:30
Güçlü hekim kadrosu ve üst düzey teknoloji ile donatılmış Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde sağlığınıza kavuşup yaşam kalitenizi artırabilirsiniz. Sağlıklı yarınlar için Özel Adana Ortadoğu Hastanesi!
içeriği görüntüleNot: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz
