Testis torsiyonunun tedavisindeki esas nokta testisin kanlanmasının vakit kaybedilmeksizin sağlanmasıdır. Bu evrede testis torsiyonu olduğundan şüphelenilen çocuk ya da yetişkinin acilen üroloji hekimlerine yönlendirilmesi gerekir. Hasta şikâyetlerinin başlamasının ardından ilk 4-8 saatlik süreç testis dokusunda kalıcı düzeyde hasarlar meydana gelmemesi açısından büyük önem arz eder. Bu süre aşılırsa kan akışı normal olarak sağlanabilse bile fertilite üzerinde olumsuz etkilere rastlanır. Bu yüzden hastaların olabilecek en acil şekilde ameliyata alınması gerekir.
Torsiyone olan testis, cerrahi müdahale sonucu düzeltilmiş dahi olsa birçok çalışma, zamanla testisin hacminde küçülmeler gözlemlendiğini ortaya koymuştur.
Uzun süre boyunca kanlanması sağlanamayan testisin düzeltilmesi ve kan akışının sağlanmasının ardından oksijen bakımından zengin kanın neden olduğu oksidatif zararın bu duruma neden olduğu düşünülmektedir.
Erkek üreme organı olan penisin her iki yanında bulunan testislerin dönmesine testis torsiyonu adı verilir. Testis torsiyonu anatomik açıdan iki farklı biçimde ortaya çıkar. İki farklı hastalık türünde de klinik belirtiler benzerlik göstermektedir. Ve her iki türdeki vakalar da aynı şekilde tedavi edilir. Bu bağlamda testis torsiyonu, oluşma biçimine göre ekstravaginal ve intravaginal olarak sınıflandırılmaktadır.
Tunka vaginalis ismi verilen biz zar, testisi çepeçevre sarmaktadır. Bu zarın yapısında az miktarda da olsa sıvı bulunmaktadır. Sıvı içe çevrelenmesi, üreme organı için olası travmalara karşı bir çeşit koruma sağlamaktadır. Bu zarın hasar görmesi ile meydana gelen tıbbi durum intravaginal torsiyon olarak sınıflandırılmaktadır.
Spermatik kordun dış kısmından kendi etrafında döndüğü vakalar ekstravaginal torsiyon olarak sınıflandırılır.
Testis torsiyonu en basit anlatımıyla testisin kendi ekseni etrafında dönmesinin sonucunda ortaya çıkar. Bu dönüşle birlikte kan akışı aksamaya başlar. Testis torsiyonuna yol açan etkenler arasında genetik yatkınlık yer almaktadır. Bununla birlikte ergenlik çağında üreme organının çok hızlı şekilde büyümesi ve yoğun fiziksel aktiviteler testis torsiyou riskini arttırmaktadır. Hastalığın meydana gelmesinde etkili olduğu düşünülen nedenleri sıralamamız gerekirse:
Ancak unutmamak gerekir ki herhangi bir nedene bağlı olmadan da testis torsiyonu yaşanabilmektedir.
Hastalığın en önemli belirtilerinden biri skrotumda yaşanan ani ve şiddetli ağrı ataklarıdır. Yine benzer şekilde şiddetli karın ağrısı, skrotumda şişme, kusma, mide bulantısı ve testisin konumlanmasındaki bazı anormallikler hastalığın belirtileri arasındadır. Ayrıca testis torsiyonu yaşayan hastalarda sık sık idrara çıkma durumu da gözlenmektedir.
Genel olarak hastalığa ilişkin belirti ve semptomları sıralamamız gerekirse:
Bebeklerde ilk olarak testis bölgesinde kızarıklıklar ortaya çıkar. Ancak bebek hastalarda USG tetkiki ile kan akımının incelenmesi çok mümkün değildir. Hastalığa ilişkin kesin tanı ancak uzman çocuk cerrahı tarafından konur.
Testis torsiyonu vakaları doktor tarafından fiziksel muayenenin ardından doppler ultrasonografi tetkiki ile teşhis edilmektedir. Testis torsiyonuna ilişkin kesin tanı konulduktan sonra ameliyat için zaman kaybetmemek gerekir.
Testis torsiyonu tanısı konulan bir çocuk hiçbir şekilde vakit kaybetmeden ameliyata alınmalıdır. Erken muayene ve tedavi uygulandığında üreme bezinin canlılığı bozulmadan işlevini sürdürebilmesi sağlanır. Ameliyatın ardından dönen testisler, olması gereken şekil ve konumuna döndürülürler. Son olarak dikiş atılır ve sabitleme yapılır.
Fakat teşhis ve tedavide geç kalınırsa canlılığını kaybeden kısmın ameliyatla alınması gerekir.
Testis torsiyonunun tedavisi için gerçekleştirilen cerrahi operasyon, hasta genel anestezi etkisi altındayken yapılır. Kasık bölgesine 3-5 cm boyutunda bir kesi açılır. Sonrasında zar açılır ve problem arz eden kısım ters tarafa döndürülür. Bu sayede hasarlı bölgenin kanlanması sağlanır. İleride bu problemin yeniden yaşanmaması için sabitleme yapılır.
Ameliyatın ardından hasta hızlı bir iyileşme süreci geçirir. Yarım saatte tamamlanabilen bu cerrahi operasyonda komplikasyon riski minimal düzeydedir. Yaraların iltihaplanması veya hafif ağrı şikayetlerine karşı doktor, ağrı kesici ve antibiyotik içerikli ilaçlar reçete edebilirler.
Ciddi düzeydeki testis torsiyonu vakaları tedavi edilmediği takdirde hastanın testisi canlılığını kaybeder ve çürür. Bu durum erkeklerde idrar problemlerine hatta kısırlığa yol açabilmektedir.
Testis torsiyonundan şüphe ediliyorsa mutlaka üroloji doktoruna başvurulmalı ve fiziki muayene gerçekleştirilmelidir. Sonrasında uzman doktor görüntüleme teknolojilerinden faydalanarak kesin tanı koyar ve tedaviye başlar.
Bazı vakaların kendi kendine düzelmesi mümkündür. Ancak bu nadiren olan bir durumdur. Hastaların büyük çoğunluğunda cerrahi tedavi gerekmektedir.
Enfarktüs oluşması eril bezin çürümesine yol açar. Bunun neticesinde enfeksiyon gelişir ve sonuçta hasta kısırlık tehlikesiyle karşı karşıya kalır.
Yeterince ciddi olmayan bazı olgularda doktor hastanın testisini eliyle olması gereken konuma getirebilir. Bu geçici bir çözümdür ve hastalık kendini tekrarlarsa cerrahi tedavi kaçınılmaz hale gelir.
Testis torbasına ameliyat esnasında sabitlenen testislerin yeniden dönme ihtimali düşüktür.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Çocuk Cerrahisi birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Diğer Çocuk Cerrahisi HastalıklarıÖzel Adana Ortadoğu Hastanesi Çocuk Cerrahisi Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.