Kadınlık organında bulunan genital dudaklara labium denilir. Genital dudakların birbirine yapışmasına ise labial füzyon denilir. ‘Labial sineşi’ veya ‘labial adhezyon’ olarak da adlandırılmaktadır.
Kız çocuklarının genital bölgelerinde iç dudakların birbirine yapışık olması durumudur. Halk arasında ‘rahimde yapışıklık’ veya ‘rahim ağzının kapanması’ olarak da bilinmektedir. Ancak bu durumun rahimle hiçbir ilişkisi yoktur.
Kız çocukları, çatallı işeme nedeniyle idrar yaparken zorlanır, genital bölgede kaşıntı görülür.
Labial füzyon vakaları iki grupta sınıflandırılır. Bunlar;
Adezyon ve sineşi kelimeleri yapışıklık anlamına gelir. Füzyon ise birleşme manasında kullanılır.
Labial füzyonun nedeni tam olarak bilinememekle birlikte anneden bebeğe geçen östrojen hormonunun eksikliğine bağlı olarak geliştiği düşünülmektedir. Düşük östrojen seviyesi ve hijyendeki aşırılıklar yapışıklık riskini artırır.
Çocuğun genital bölgesinin bastırarak silinmesi, ıslak mendiller, idrar içeriği, uygun olmayan sabun veya şampuan kullanımı ve mantar enfeksiyonları da yapışmayı tetikleyen durumlardır.
Doğuştan gelen labial füzyon vakalarının temelinde çocuğun anneden yeterince östrojen hormonu alamamasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Normal koşullar altında kız çocuklarındaki genital bölge yapışıklıkları östrojen hormonu sayesinde önlenir. Buna karşın östrojen seviyesinin düşük olması, kötü veya aşırı hijyen gibi faktörler de çocukluk evresinde yapışıklık riskini arttıran unsurlar arasındadır.
Erişkinlerde gözlenen labial füzyon ise lokal irritasyon, östrojen eksikliği veya enflamasyondan kaynaklanmaktadır. Menopoz döneminin ardından meydana gelen yapışıklıkların da temel nedeni östrojen hormonunun yetersizliğidir.
Mikro travmalar epitelyum tabakası üzerinde hasar bırakır ve derinin bütünlüğüne zarar verir. Bunun neticesinde iç dudaklar birbirine yapışır ve sonuçta labial füzyon adı verilen tıbbi tablo meydana gelir.
Genellikle insan yaşamının erken evresinde görülen bu hastalığın en çok rastlandığı yaş grubu; bebekler, ve ergenlik öncesi çocuklardır. 0-2 yaş arası bebeklerde yaygın şekilde karşımıza çıkar. Bu evrede hastalığa dair istatistik verilerden söz etmemiz gerekirse hastalığın görülme sıklığı %0,6-3 şeklindedir. Doğurganlık çağındaki kadınlarda görülme ihtimali son derece düşüktür. Buna karşın yine menopoz döneminde de labial füzyon oluşabilmektedir.
Çoğu sistemik hastalık ve dış genital bölgenin deri hastalıkları iç vajinal dudaklarda yapışıklığa neden olur. Bu hastalıkları sıralamamız gerekirse:
Labial füzyon genellikle doktor muayenesinde saptanır. Nadir olarak idrar yaparken güçlük yaşanması, idrar sonrası çamaşır ıslanması ve idrar yolu enfeksiyonları oluşur.
Yapışma iç dudakların anüse yakın kısmında olduğu zaman şikâyetler ortaya çıkmaz ancak klitorise ilerlerse belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtiler;
Yapışıklık ilerleyip vajina girişi kapandığında cinsel ilişki gerçekleşemez, adet görememe sıkıntıları ortaya çıkar. Bazı durumlarda idrar çıkışı kapalı olduğu için böbrek yetmezliği de gelişebilir.
Labial füzyonun en sık görüldüğü dönemlerden biri bebeklik/çocukluk dönemidir. Bu dönemde labial füzyon görülme sıklığı %0,6-3 arasında değişmektedir.
Gerçekleştirilen muayene sırasında yapışıklıkları tespit etmek oldukça kolaydır. Çünkü bu vakalarda genital alan düzleşmiştir. Labium minora adı verilen iç vajinal dudaklar çok küçüktür veya yok denecek kadar azdır. Bazı vakalarda klitoris de dahil olacak şekilde anüsten itibaren bir yapışıklık söz konusudur. Bu gibi vakalar tıpta gömülü klitoris olarak isimlendirir ve hasta için orgazm problemleri yaratır. Hatta kimi zaman vajina içerisinde de yapışıklıklar gözlenebilmektedir.
Labial füzyondan kaynaklı olarak hasta bazı mekanik problemler yaşamaya başlar. Hastalığın neden olduğu olumsuzlukları sıralamamız gerekirse
İdrar yaparken zorlanmaya neden olduğu için tedavi edilmesi gerekir. Tedavide ilk olarak östrojenli veya steroidli kremler kullanılır. Ancak östrojen hormonu nedeniyle meme büyümesi ve kıllanma gibi yan etkiler görülebilmektedir. Eğer kremlerle yapışıklık açılmazsa cerrahi müdahale seçeneği ele alınır.
Cerrahi müdahale ise genel ve lokal anestezi altında yapılır. Operasyonda herhangi bir kesme yapılmadan küçük dudaklar birbirinden ayrılır. Operasyonla birlikte çocukta idrar tutma gibi sorunlar görülebilir. Bu sorunlar ise ılık su oturma banyoları ile aşılmaktadır.
Labial füzyon problemi tekrarlayabilir. Genital bölgenin aşırı ve az hijyeni bu problemin tekrarlamasına neden olabilir. Bunun için aşırılıklardan kaçınılmalıdır.
Labial füzyon rahatsızlığı tedavi edildikten sonra bile tekrarlama riski söz konusudur. Ancak bazı konulara dikkat ederek hastalığın tekrarlamasına dair riskleri minimuma indirebilirsiniz.
Tedavi için hangi metot tercih edilmiş olursa olsun hastanın tedavinin ardından genital bölge hijyenine özen göstermesi gerekir. Yetersiz genital bölge hijyeni ne kadar tehlikeliyse aşırı hijyen de bazı hasarlar bırakabilir ve yeniden deri bütünlüğünü bozarak yapışmaya zemin hazırlayabilir.
Temizleme sırasında genital bölgenin tahriş olmaması gerekir. Bu yüzden cildinizin PH’sına uygun yıkama jelleri ile nazikçe temizlenmelidir.
Vajinal enfeksiyonlar veya idrar yolu enfeksiyonlarının tekrarlaması labial füzyon rahatsızlığı üzerinde etkilidir. Bu yüzden de enfeksiyonların tedavisinde geç kalınmadan doktora başvurulmalıdır. Deri bütünlüğünü korumak için epitelyum destekleyici kremler kullanabilirsiniz.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Çocuk Cerrahisi birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Çocuk Cerrahisi Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.