İnmemiş testis çocukluk döneminde en yaygın görülen konjenital (doğumsal) erkek genital sistem hastalıklarından biridir. Bebek anne karnındayken, erken evrede testisler; karın içerisinde böbreklerle aynı seviyede bulunur. Bebek anne karnında gelişimini sürdürürken testisler de aşağı doğru inme eğilimindedirler. İlk yedinci ayın sonuna gelindiğinde karın içerisinden kanalına geçer. Yedinci ve sekizinci aylarda kasık kanalına doğru ilerleyişini sürdürür ve çoğunlukla dokuzuncu ay tamamlandığında kasık kanalındaki yolculuğunu tamamlamış olur. Testislerin bu inişi doğumun ardından ilk altı ay içerisinde de devam eder. Testislerin inişinde hormonal, mekanik veya herhangi bir nedenden dolayı bir aksama yaşanırsa inmemiş testis sorunu oluşur. İnmemiş testis vakalarında testislerin bir veya ikisi skrotumda yani testis torbasında bulunmaz. Erken doğan çocuklarda testisin inme süreci tamamlanmaz. Bu yüzden bu çocuklarda inmemiş testis sorununun görülme olasılığı yüksektir. İstatistiksel olarak erken doğan bebeklerde inmemiş testis vakalarının görülme oranı yüzde otuz seviyelerindedir. Ancak zamanında doğan çocuklarda bu oran yüzde iki ve üç seviyelerindedir. Doğumun ardından testis inmeyi sürdürür. Bir yaşına gelmiş çocuklarda inmemiş testis oranı yüzde 0,8 seviyelerine kadar düşer. İnmemiş testislerin yüzde yetmişlik bölümü tek taraflıdır. Yüzde otuzluk hasta grubunda ise her iki testis de torbada bulunmaz. Özel Ortadoğu Hastanesi Çocuk Cerrahisi Branşı, çocuklarda laparoskopik inmemiş testis (kriptorşidizm) ameliyatı hakkında merak edilenleri anlattı.
Testisin inme süreci tıbbi açıdan kesin olarak anlaşılab ilmis bir mekanizma değildir. Buna karşın tıp dünyasında inmemiş testis sorununa yol açtığı düşünülen nedenler şu şekildedir:
Fiziksel muayene çoğu durumda çocuklarda inmemiş testis tanısı koymak için yeterli olmaktadır. Muayene sırasında çocuğun rahat olması, ortamın soğuk olmaması ve çocuğa olabildiğince nazik davranılması gerekir. Zira testisler soğuk ve stresli durumlarda yukarı doğru çekilme eğilimindedirler. İnmemiş testis şikayeti ile hastaneye getirilen çocukların büyük bölümünde testis bulunur. Ancak bir testisin hiç ele gelmemesi de mümkündür. Tek taraflı ele gelmeyen testis söz konusu ise karşı testis normalden daha büyük şekilde görülebilir.
Ultasonografi tetkiki testisin varlığını ve bulunduğu bölgeyi doğru şekilde saptamamızı sağlar. Bunun yanı sıra bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans (MR) tetkiki ile de tanı konulabilmektedir.
Fiziksel muayene ile ve görüntüleme yöntemleri ile tespit edilemeyen testislerde kesin tanı konulabilmesi ve tedavi edilebilmesi için laparoskopi yöntemine başvurulur. Karın içerisinde yerleşen veya anne karnında yok olan bir testisin kesin tanısının konulmasını sağlar. Bu yöntemle karın içine yerleşen testis, torbaya indirilebilmektedir.
Bebek doğduğu sıradan normal testisler ve inmemiş testislerin mikroskobik yapısı arasında bir fark yoktur. İnmemiş testiste bir yaşın ardından testisin yapısında bazı bozulmalar meydana gelmeye başlar. Sperm yapılmasında ve yapılan spermin olgunlaşmasında rol oynayan hücrelerin yapısı zarar görür. Bu ilerleyen bir süreçtir ve yıllar içinde testisin fiziksel yapısı tümüyle bozulur. Bu sürecin sonunda inmemiş testis, normal bir testise kıyasla çok daha küçük ve yumuşak bir kıvamdadır. Karın içerisindeki sıcaklık; testis torbasındaki sıcaklıktan daha yüksektir. Yüksek ısı testisin hücre sayısında azalmalara ve testisin erimesine neden olabilir.
Bu nedenle inmemiş testisleri yüksek ısıdan korumak gerekir. Bu sayede testiste meydana gelen değişiklikleri önlemek mümkündür. İndirilmeyen testislerde, testis torsiyonu, iltihaplanma ve benzeri durumlar görülebilir. Bu yüzden erken tanı konulması ve tedavi altına alınması gerekir.
İnmemiş testis sorununun tedavi edilmemesi kısırlık tehlikesini meydana getirir. İki yaşını doldurmuş fakat tedavi edilmemiş çocuklarda sorun geri döndürülemez bir hale gelebilir. Ameliyat olmayan hastaların yüzde kırka yakınında karşı testiste de bozulmalar gözlenir.
Bunun yanı sıra tedavi edilmeyen inmemiş testis vakalarında olası tehlikeler şu şekildedir:
Hormon tedavisi gerçek inmemiş testis vakalarında kullanılmaz. Fakat retraktil testislerde ve torbaya daha yakın şekilde yerleşen testislerde faydalı olabilmektedir. Hormon tedavilerinin başarı yüzdesi yüzde 30-40 seviyelerindedir. Fakat belirtmemiz gerekir ki hormon tedavisi sonucu indirilen testislerin yüzde yirmilik bölümünde yeniden gerçi çekilme gözlenir.
İnmemiş testis sorunu görülen çocuklarda ameliyat; çocuk 6 ila 24 aylıkken uygulanmalıdır. Hatta hekimler genellikle 6-12 ay arasında ameliyatın gerçekleştirilmesini tavsiye eder. Laparoskopik inmemiş testis ameliyatı özellikle testisin karın içerisinde bulunduğu vakalarda kullanılır. Bu operasyonda çocuğun göbeğinde minimal bir kesi açılır. Karın içerisine laparaskop adı verilen bir aygıt yerleştirilir. Bu aygıt, cerrahın bölgeyi yüksek çözünürlükle ve geniş açıyla görmesini sağlar. Kolaylıkla testis, kasık kanalına yönlendirilir ve sonrasında skrotuma indirilir. Bu minimal invaziv bir operasyon olduğu için ameliyat sonrasında ağrı şikayetleri daha azdır ve iyileşme süreci daha kısadır.
Ancak testis, kasık kanalında ise açık cerrahi yöntemine başvurulur. Her iki ameliyat yönteminde de önemli olan testisteki normal kan akışının koruması ve zarar görmemesidir. Operasyon sırasında cerrah testisin sağlam ve işlevsel olup olmadığını da inceler. Gerekli görüldüğünde, fıtık veya farklı bir komplikasyon söz konusu ise bu sorunlar da operasyon sırasında giderilebilir. Çocuklarda inmemiş testis ameliyatı genellikle 30 dakika ile bir saat gibi bir süre içerisinde tamamlanabilmektedir.
Ameliyattan sonra çocuğun iyileşme sürecinin rahat ve sorunsuz geçmesi için dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır. Öncelikle çocukların ameliyattan sonra birkaç gün boyunca mutlak şekilde dinlenmesi gerekir. Operasyondan sonra çocukların koşma veya zıplama gibi fiziksel aksiyonlardan bir süreliğine kaçınması gerekir. Bu şekilde iyileşme süreci hızlandırılmış olur.
Yara bakımına özen gösterilmeli, operasyon bölgesi temiz ve kuru tutulmalı. Doktorun talimatları uygulanmalı ve olası enfeksiyon belirtilerine karşı tetikte olunmalıdır. Doktor kontrolleri ihmal edilmemeli ve çocuğun ağrıları kontrol altında tutulmalıdır.
Ameliyat sonrasında iyileşme sürecinin başarılı olabilmesi için çocuğun beslenmesine de azami özen gösterilmesi gerekir. Ameliyattan sonra çocuklarda mide bulantısı normal kabul edilir. Bu yüzden ilk öğünlerde sindirilmesi kolay, hafif yiyecekler tüketilmelidir. Başlangıçta çorba, su ve meyve suyu gibi sıvı gıdalarla beslenmesinde yarar vardır.
Aşamalı şekilde, çocuk kendisini iyi hissettikçe katı gıdalara geçilir. Yine de baharatlı, yağlı ve ağır yemekler çocuğa verilmemelidir. Zira tüm bunlar mideyi zorlayacaktırlar. Sindirilmesi kolay olan pirinç, yoğurt, muz ve haşlanmış sebzeler çocuğun midesini zorlamayacağı gibi besleyicidirler de.
Bu süreçte çocuğun bol miktarda su tüketmesi gerekir. Yeterli sıvı tüketimi vücudun kendisini toparlamasına yardımcı olur. Kabızlık yaşanmaması için lif bakımından zengin gıdalarla beslenmekte de yarar vardır.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Çocuk Cerrahisi birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Diğer Çocuk Cerrahisi HastalıklarıÖzel Adana Ortadoğu Hastanesi Çocuk Cerrahisi Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Adres
Ziyapaşa Mah. 67055 Sokak No: 1 Seyhan / ADANA
Poliklinik Saatleri
Hafta İçi: 09:00 - 17:30
Güçlü hekim kadrosu ve üst düzey teknoloji ile donatılmış Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde sağlığınıza kavuşup yaşam kalitenizi artırabilirsiniz. Sağlıklı yarınlar için Özel Adana Ortadoğu Hastanesi!
içeriği görüntüleNot: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz
