Halk arasında göbek fıtığı olarak bilinen Umblikal Herni, karın içi organ ve dokularının göbek deliği ve çevresinden fıtıklaşması hastalığıdır. Göbekten, göbeğin 3 cm üst ve alt hizasındaki bölgede meydana gelen fıtıklaşmalar Umblikal Herni sınıfına girmektedir. Göbek fıtıkları fındık büyüklüğünden portakal büyüklüğüne kadar olabilir.
Göbek çukurundaki kanal, doğumdan sonra göbek bağı düştükten sonra kapanır. Ancak bazı durumlarda tam olarak kapanmayabilir. Bununla birlikte karın duvarındaki en zayıf nokta olduğu için fıtıklaşmaya neden olabilir. Bebeklikte göbek deliği tam olarak kapanmadığı zaman bağırsaklar buradan dışarı çıkarak şişkinliğe neden olur. Bu durum özellikle prematüre doğumlarda veya düşük tehlikesi olan çocuklarda görülür. Karın duvarındaki bu açıklık doğumdan itibaren vardır ancak hemen farkedilmez. İlerleyen yaşlarla birlikte şişkinlik şeklinde kendini gösterir.
2 yaşından sonra 1.5-2 cm’den daha geniş olan göbek fıtıkları ameliyatla tedavi edilir. 4 yaşına kadar bu deliklerin kapanması gerekir. Kapanmaması durumunda göbek fıtıklarının tamamının ameliyatla düzeltilmesi gerekir.
En büyük belirti, göbek çukuru etrafında ve çevresinde fındık şeklindeki et parçasıdır. Bu parça zamanla şiddetli ağrı ve sızılara neden olabilir. Belde ağırlaşma ve kramp hissi de en yaygın belirtilerdir.
Çoğu zaman göbek fıtığı tanısı konulabilmesi için doktorun gerçekleştireceği fiziksel muayene yeterli olmaktadır. Göbek deliğinin olması gereken bölgede herhangi bir şişlik olması göbek fıtığından şüphelenmek için yeterli bir bulgudur. Kimi zaman çok küçük fıtıklar, kendisini yalnızca acıma veya ağrı gibi şikayetlerle ele verir. Karın duvarında bulunan yapıların incelenmesi için gerçekleştirilen yüzeysel doku ultrasonografisi ile hem deliğin boyutları saptanabilir hem de delik içerisine giren bir dokunun olup olmadığı anlaşılabilir. Eğer doktor komplikasyonlardan şüphe ediyorsa bilgisayarlı tomografi tetkikine de başvurabilir.
Göbek fıtığı, ameliyatla tedavi edilmektedir. Tedavide çok farklı cerrahi teknikler kullanılsa da günümüzde açık ve kapalı (laparoskopik) yöntemlerle tedavisi yapılmaktadır. Açık yöntemde fıtığın olduğu bölgeye dışarıdan bir kesi atılıp yama yöntemi ile ameliyat gerçekleştirilir.
Laparoskopik yöntemde karnın sol yan tarafından iki veya üç küçük kesi açılıp buradan karın içine girilir. Fıtık kesesi karın içerisinden boşaltılır, daha sonra bu bölge yama ile tamir edilir. Bu işlemlerde fıtığın büyüklüğüne göre değişen boyutlarda, bağırsağa yapışmayacak çift taraflı yamalar tercih edilmesi önemlidir.
Bağırsaklarda tıkanma görülebilir. Bunun sonucunda kusma ve karın şişliği ve fıtık boğulması ortaya çıkar. Fıtıkta boğulma olursa acilen cerrahi müdahalede bulunulması gereklidir.
Göbek fıtığı vakalarının tedavisinde de duruma göre açık veya kapalı cerrahi yöntemi tercih edilebilmektedir. Klasik açık cerrahi yöntemine göre gerçekleştirilen ameliyatlarda geçmişte hastanın göbek deliğinin bile alınması söz konusu olabiliyordu. Bu yöntem günümüzde terk edilmiş ve daha çok laparoskopik ameliyatlar tercih edilmeye başlanmıştır. Laparoskopik göbek fıtığı ameliyatlarında cerrah genellikle hastanın karın duvarının sol kısmında iki veya üç adet minimal kesi açar. Göbekten kesi açılmaz. Fıtık kesesinin içeriği boşaltılır ve kanama olmadan operasyon tamamlanabilir. Ardından iki taraflı yamalar ile fıtık onarımı gerçekleştirilir. Yamanın bir bölümü karın duvarına yapışırken diğer bölümü ise bağırsağa yapışmaz. Çünkü bağırsağa yapışmaması için özel teflonla kaplıdır. Genellikle ameliyatın ardından birinci gün hasta taburcu edilmektedir.
Erişkinlerde meydana gelen göbek fıtığı vakaları çocuklarda gözlenenlerin aksine tespit edilir edilmez tedavi altına alınması gereken durumlardır. Çocuklarda meydana gelen göbek fıtıkları zamanla kendiliğinden kapanabilmektedir. Bu yüzden bu gibi durumlarda belli bir yaşa kadar beklenebilmektedir. Yetişkin fıtıklarında ise kendiliğinden kapanma gibi bir olasılık söz konusu değildir. Fıtık defektinin içine bağırsakların girip sıkışma ihtimali bulunmaktadır. Bu gibi durumlar acilen ameliyat edilmelidir. Eğer bu tanı konulduktan sonra saatler içerisinde ameliyat gerçekleştirilmezse bağırsaklarda beslenme bozukluğu, nekroz veya delinme gibi yaşamsal sorunlar meydana gelebilir. Bu yüzden göbek fıtığının muhakkak ameliyat ile onarılması gerekmektedir.
Göbek fıtığı ameliyatları hem laparoskopik yöntemle hem de açık cerrahi yöntemi ile gerçekleştirilebilir. Ancak açık ameliyatların ardından fıtığın nüks etme olasılığı daha yüksek olabilmektedir. Küçük göbek fıtığı vakalarında özel ve şemsiyeye benzeyen yamalar kullanılır. Bu yöntemde yine göbekten kesi yapılarak fıtık içeriği karnın içine alır. Sonrasında da karın içinden yapa yapılır. Günümüzde daha az invaziv bir yöntem olduğu ve hasta açısından önemli avantajlar sağladığı için laparoskopik göbek fıtığı ameliyatları tercih edilmektedir.
Laparoskopik göbek fıtığı ameliyatlarında hastanın göbek bölgesinde kesi açılmaz. Bunun yerine karın bölgesinden minimal delikler açılır. Fıtık kesesi çıkartılır ve fıtığın boyutuna göre farklı büyüklüklerde yamalar kullanılır. Kullanılan bu çift taraflı yamalar haricinde dren konulmasına gerek yoktur. Ameliyat oldukça hızlı ve güvenli şekilde hatta kanama yaşanmadan gerçekleştirilebilmektedir. Doku hasarı yaşanma ihtimali çok daha düşüktür. Tüm bunlar hastanın ameliyattan sonraki iyileşme döneminde daha az ağrı hissetmesine neden olur. Hasta konforlu bir iyileşme dönemi geçirir ve günlük yaşantısına çok daha çabuk döner.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Genel Cerrahi birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Genel Cerrahi Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.